15 nowych wpisów na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Polski


Gala w Starej Oranżerii w Warszawie, fot. twitter.com/mkidn_gov_pl
Krakowska koronka klockowa, tradycyjnie wytwarzana koronka koniakowska oraz Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku – znalazły się wśród 15 nowych pozycji wpisanych na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. W poniedziałek, 22 października, w Starej Oranżerii w Łazienkach Królewskich w Warszawie odbyła się gala, podczas której wiceminister kultury, generalna konserwator zabytków Magdalena Gawin wręczyła decyzje o wpisie na listę osobom i instytucjom kultywującym tradycje.

Magdalena Gawin wyraziła radość z powodu tego, że coraz więcej środowisk pragnie złożyć wniosek o wpis na krajową listę, „aby spopularyzować lokalne tradycje w kontekście krajowym w Polsce i na świecie”. „Organizowana co dwa lata gala to uhonorowanie i docenienie wysiłków społeczności i jednostek, które chronią swoje dziedzictwo kulturowe i zechciały się podzielić z nami wiedzą o tych zjawiskach, i zdecydowały się na zaprezentowanie ich na krajowej liście dziedzictwa” – powiedziała.

Zdaniem wiceminister sukcesem Polski jest przyjęcie jej w skład Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO (który m.in. analizuje wnioski o wpis na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości). Jak poinformowała, „W tym roku spodziewany jest pierwszy polski wpis – szopkarstwa krakowskiego – na tę reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości”.

Warunkiem ubiegania się o wpis na listę międzynarodową jest funkcjonowanie w poszczególnych państwach inwentarzy krajowych. Tak więc, aby jakiś element mógł pojawić się na liście międzynarodowej, najpierw musi być wpisany na listę krajową.

Podczas uroczystości decyzję o wpisie otrzymali depozytariusze 15 zjawisk kulturowych i tradycji. Były to: krakowska koronka klockowa, tradycje kulturowe Biskupizny, kolędowanie dziadów noworocznych na Żywiecczyźnie, „Turki” grodziskie, tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej, tradycje dudziarskie w Wielkopolsce, wyścigi kumoterek, umiejętność gry na dudach żywieckich oraz sposób ich wytwarzania, procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu, umiejętność wytwarzania gajd i praktyka gry na nich, Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku, plecionkarstwo w Polsce i tradycje kulturowe Bambrów Poznańskich.

Dodatkowo przedstawiciele Sejmików Wiejskich Zespołów Teatralnych otrzymali w poniedziałek decyzję ministra kultury i dziedzictwa narodowego o wpisie do rejestru dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Szefowa zespołu ds. dziedzictwa niematerialnego Narodowego Instytutu Dziedzictwa Katarzyna Sadowska-Mazur poinformowała, że „W tym roku uruchomiony został krajowy rejestr dobrych praktyk”. Na krajową listę zgłaszają swoje zjawiska społeczności, które kultywują to dziedzictwo, a do rejestru zgłaszają się przede wszystkim organizacje pozarządowe czy instytucje, które w jakiś sposób organizują takie praktyki, np. sejmiki teatrów wiejskich – wyjaśniła K. Sadowska-Mazur.

Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego jest prowadzona przez ministra kultury we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa od 2014 roku. Znajdują się na niej obecnie 32 wpisy. Jest katalogiem przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski, zawiera opis zamieszczonych na niej zjawisk kulturowych, ich rys historyczny, informacje o miejscu występowania i znaczeniu dla kultywujących je społeczności.

Na podstawie: polskieradio.pl, dzieje.pl, niematerialne.nid.pl