152 lata temu urodził się marszałek Józef Piłsudski


Józef Piłsudski, fot. archiwum
152 lata temu, 5 grudnia 1867 roku, w Zułowie w powiecie święciańskim urodził się Józef Piłsudski, marszałek Polski, Naczelnik Państwa i Wódz Naczelny Wojska Polskiego. Mąż stanu, polityk, twórca Legionów Polkich, architekt niepodległości i zwycięski wódz wojny polsko-bolszewickiej. Położył wielkie zasługi dla odbudowy niepodległej Polski, wszedł do panteonu bohaterów narodowych. Zmarł w 1935 roku.
Przyszły marszałek wywodził się ze starego rodu litewskiej szlachty. Jego matka, Maria z Billewiczów (1842–1884), należała do jednej z najstarszych rodzin szlachty żmudzkiej. Ojciec, Józef Wincenty brał udział w powstaniu styczniowym, pełnił wówczas urząd lokalnego komisarza Rządu Narodowego. W jego domu rodzinnym pielęgnowano tradycje patriotyczne, szczególnie pamięć o powstaniu styczniowym.

Z osobą Józefa Piłsudskiego jest związanych wiele przełomowych dla Polski i Polaków wydarzeń. W okresie I wojny światowej był dowódcą Legionów Polskich, a jego powrót do ojczyzny 10 listopada 1918 r. stał się sygnałem do ogłoszenia niepodległości Polski. W wolnym kraju sejm powierzył Piłsudskiemu stanowisko Naczelnika Państwa. Został też pierwszym marszałkiem Rzeczpospolitej. Dowodził w rozstrzygającej o losach wojny polsko-rosyjskiej i niepodległości kraju, zwycięskiej Bitwie Warszawskiej w sierpniu 1920 r. W maju 1926 r. dokonał zamachu stanu i wprowadził rządy sanacyjne.

Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 r. w Belwederze. Pochowany został w krypcie św. Leonarda na Wawelu, a jego serce, zgodnie z testamentem, umieszczono w srebrnej urnie i przewieziono do Wilna, gdzie złożono w specjalnie urządzonym mauzoleum z grobem jego matki, na cmentarzu na Rossie

Dwór Piłsudskich, w którym przyszedł na świat przyszły Naczelnik Państwa Polskiego, spłonął w 1874 r. Rodzina Piłsudskich sprzedała wówczas majątek. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości powstał pomysł odbudowania dworku. Po śmierci marszałka Komitet Odbudowy Zułowa postanowił przekształcić Zułów w miejsce pamięci narodowej. W 1937 r. odbyło się otwarcie parku-rezerwatu. W uroczystości uczestniczyli m.in. prezydent Ignacy Mościcki i prezydentowa Aleksandra Piłsudska. W obrębie fundamentów dworku zasadzony został wówczas dąb, który rośnie do dziś.

Opiekunem terenu należącego niegdyś do rodziny Piłsudskich jest obecnie Związek Polaków na Litwie. Ostatnia duża uroczystość w Zułowie odbyła się 5 grudnia 2017 r., w 150. rocznicę urodzin Marszałka. 

Na podstawie: IAR, inf.wł.