17 lipca – Dzień Jedności Litwinów na Świecie
„W myśl Dnia Jedności Litwinów na Świecie podajmy rękę każdemu naszemu rodakowi na tej planecie. Gdziekolwiek teraz jesteśmy, łączy nas i jednoczy Litwa – nasza wspólna Ojczyzna” – powiedziała prezydent Dalia Grybauskaitė, zachęcając do świętowania.
Dzień Jedności Litwinów na Świecie obchodzony jest co roku 17 lipca, kiedy to przed 85 laty legendarni lotnicy Steponas Darius i Stasys Girėnas (właściwie Stanislovas Girskis) zginęli tragicznie w locie przez Atlantyk. Piloci chcieli dotrzeć z USA do Kowna w rodzinnej Litwie. W 1932 r., przy wsparciu litewskiej diaspory, kupili samolot Bellanca CH-300 Pacemaker, który nazwali „Lituanicą”. Zamierzali pobić rekord długości lotu bez międzylądowania, pokonując trasę o długości ponad 7 tys. kilometrów. Swój lot dedykowali Litwie, o czym napisali w testamencie, który sporządzili przed startem.
Piloci wyruszyli 15 lipca 1933 r., w rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Po 37 godzinach lotu i pokonaniu 6411 km samolot rozbił się 17 lipca o godz. 0.36 na terytorium Niemiec, w lesie w pobliżu miejscowości Kundham (obecnie Pszczelnik niedaleko Myśliborza). Wrak maszyny i ciała pilotów znaleziono nad ranem. Zostały one przewiezione do Kowna. S. Darius i S. Girėnas szybko stali się narodowymi bohaterami Litwy. Szczątki ich samolotu można dziś zobaczyć w Muzeum Wojny im. Witolda Wielkiego w Kownie.
85. rocznicę lotu w miniony weekend uczczono w Szczecinie i Przaśniku przy pomniku lotników.
Z okazji Dnia Jedności Litwinów na Świecie już po raz 9. centrum kultury na wileńskim Porubanku (lit. Kirtimai) zaprasza mieszkańców i gości stolicy do symbolicznego pozdrowienia Litwinów rozproszonych po całym świecie. Wszyscy chętni będą mogli wysłać zaprojektowaną przez Pijusa Burakasa okolicznościową pocztówkę oraz sfotografować się na specjalnej ściance z „Lituanicą”. Jak twierdzą organizatorzy, choć oryginalny samolot rozbił się w 1933 r., jego kształt i kolor zapisały się jako symbol wolności. Wydarzenie rozpocznie się o godz. 17 przed Litewskim Narodowym Teatrem Dramatycznym na alei Giedymina, a muzycznie urozmaici je grupa Klaipėda SKA Foundation oraz jej goście. Początek koncertu o godz. 18. Wstęp wolny.
Na podstawie: madeinvilnius.lt, kirtimukc.lt, PAP, inf. wł.
