80. rocznica rekordowego przelotu Tadeusza Góry do Małych Solecznik


Tadeusz Góra, fot. historia.swidnik.net
18 maja 1938 roku szybownik Tadeusz Góra wykonał rekordowy przelot z Bezmiechowej (woj. podkarpackie) do Małych Solecznik, pokonując dystans 577,8 km. W tym roku przypada 80. rocznica tego historycznego lotu. W sobotę, 2 czerwca w Akademickim Ośrodku Szybowcowym Politechniki Rzeszowskiej w Bezmiechowej Górnej odbędą się obchody z okazji tego wydarzenia. Uroczystość zbiegnie się z 100-leciem lotnictwa polskiego.


Uczestnicy sobotnich obchodów będą mieli okazję zobaczyć multimedialną prezentację lotu Tadeusza Góry, poznać jego życiorys i zapoznać się z historią Bezmiechowej. Atrakcją będzie pokaz startu szybowca z lin gumowych, ze zbocza Ośrodka.

W programie obchodów przewidziano też odsłonięcie tablicy upamiętniającej 100 lat lotnictwa polskiego i 80. rocznicę przelotu szybowcowego.

Przełomowy przelot z Bezmiechowej do Małych Solecznik odbył się 18 maja 1938 roku. Dystans wyniósł 577,8 km. 20-letni Tadeusz Góra wykonał go na szybowcu PWS-101. Za ten wyczyn, jako pierwszy pilot na świecie, został wyróżniony przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI) Medalem Lilienthala, najwyższym odznaczeniem przyznawanym szybownikom.

Ten rekordowy przelot polskim szybowcem, ulubionym „Kubusiem” Tadeusza Góry po raz drugi zapisał Wileńszczyznę w dziejach polskiego i światowego lotnictwa. Pierwsze, przed Małymi Solecznikami, były rodzinne Święciany Franciszka Żwirki, pierwszego polskiego mistrza wyczynów lotniczych. Tadeusz Góra tłumaczył później, że leciał „na obiad do mamy” i rzeczywiście niewiele mu zabrakło: do lotniska na Porubanku (obecnie Kirtimai) czy szybowiska w Grzegorzewie (obecnie Grigiškės), na którym w 1934 r. zaczynał swoją przygodę z lotnictwem zabrakło mu około 30 km.

Tadeusz Góra, generał brygady, pilot Wojska Polskiego, przygodę z lotnictwem rozpoczął w wieku 16 lat. Na przełomie lat 1933–1934 wstąpił do Aeroklubu Wileńskiego i rozpoczął szkolenie na podwileńskim szybowisku Grzegorzewo, latając na szybowcach Wrona i CWJ. Później szkolił się w Szkole Szybowcowej w Bezmiechowej.

13 maja 1937 r. wykonał w Bezmiechowej lot na długotrwałość, utrzymując się w powietrzu 18 godzin. Rok później wykonał legendarny przelot z Bezmiechowej do Małych Solecznik.

W czasie II wojny światowej przedostał się do Anglii, gdzie służył w jednostkach lotniczych. Walczył w ramach 316 Polskiego Dywizjonu Myśliwskiego „Warszawskiego”. Przebywał też w Szkole Podchorążych Piechoty i Kawalerii Zmotoryzowanej w Szkocji. W okresie od kwietnia 1942 r. do września 1943 r. zestrzelił lub uszkodził w powietrzu 5 samolotów niemieckich. Wykonywał loty na przechwycenie niemieckich „bomb latających” V-l. Uszkodził także niemiecki okręt podwodny. Podczas wojny wykonał ponad 880 lotów.

Do Polski wrócił w 1948 r. Został instruktorem szybowcowym na górze Żar i zdobył tytuł szybowcowego mistrza Polski. Latał odrzutowymi myśliwcami i śmigłowcami produkowanymi w Świdniku, gdzie się osiedlił.

Generał Tadeusz Góra odszedł na wieczną wartę w styczniu 2010 r. w wieku 92 lat. Przedtem zdążył jeszcze odwiedzić ukochaną Wileńszczyznę, skąd rozpoczął też swój bojowy szlak w 1939 r. W 2006 r. na polskiej szkole w Małych Solecznikach zawisła tablica upamiętniająca jego rekordowy przelot.

Na podstawie: inf. wł., PAP