To był rok 2017...

26 lutego ponad 600 osób zebrało się w parku miejskim Zakret w Wilnie na Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym”. Mniejsi albo mniej wytrwali mieli do pokonania niespełna 2 kilometry (dokładnie 1963 m, symbolizujący 1963 rok, kiedy to sowieccy okupanci zabili w walce ostatniego polskiego Żołnierza Niezłomnego, Józefa Franczaka ps. „Lalek”). Zahartowani w biegu mogli pokonać 5 albo 10 kilometrów. Najliczniejszą reprezentację na tegorocznym biegu wystawiła Szkoła im. S. Konarskiego w Wilnie. 

Marzec

13 marca na posiedzeniu rządu zapadła decyzja o przywróceniu Zakonowi Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanów) prawa własności do pięciu budynków klasztornych przy ul. Pranciškonų 1 w Wilnie. Starania o odzyskanie własności trwały prawie 20 lat. Zanim jednak franciszkanie powrócili do swego domu, musieli się zmierzyć z kolejnymi utrudnieniami – właściciele baru mieszczącego się na terenie klasztoru nie chcieli opuścić wynajmowanych pomieszczeń. 

Na Uniwersytecie Wileńskim i w Gimnazjum im. ks. J. Obrembskiego w Mejszagole w dniach 15–17 marca odbyła się 28. Olimpiada Literatury i Języka Polskiego na Litwie. Zwyciężyła Marta Faustyna Chmielewska, uczennica Gimnazjum im. W. Syrokomli w Wilnie. W gronie laureatów olimpiady polonistycznej, którzy w kwietniu reprezentowali Litwę na XLVII Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego w Warszawie, byli uczniowie z Wilna, Ejszyszek, Mickun, Landwarowa, Rudominy. Marta Faustyna Chmielewska z Gimnazjum im. W. Syrokomli i Sebastian Salwiński z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie znaleźli się w gronie 27 laureatów olimpiady ogólnopolskiej.
Kabaret „Bez Szans” zdobył Grand Prix III Kabaretonu StuDnia – organizowanego przez Wilnotekę konkursu humoru studniówkowego Wileńszczyzny. Tytuł Najweselszej Szkoły Wileńszczyzny AD 2017 jury przyznało Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie.

Jednej z ulic w gminie Zujuny nadane zostało imię Tadeusza Konwickiego – wywodzącego się z Wilna polskiego pisarza, scenarzysty i reżysera. Rada Samorządu Rejonu Wileńskiego podjęła taką decyzję na wniosek mieszkańców wsi Pustołówka. Nie zabrakło jednak głosów sprzeciwu ze strony przedstawicielki rządu w okręgu wileńskim i kilku radnych, sugerujących, że przynależność Tadeusza Konwickiego do AK dyskredytuje go jako patrona ulicy, a w dodatku „brak informacji o zasługach tej osoby dla Litwy”. Okazało się jednak, że jeszcze za życia pisarza, w 2006 r., prezydent Valdas Adamkus odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu za Zasługi dla Litwy.

Kwiecień

Wieloletni prezes TG „Sokół”  na Litwie, ejszyszczanin Michał Sienkiewicz został odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Uroczystość wręczenia odznaczenia odbyła się w Senacie RP podczas obchodów 150. rocznicy powstania Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” .

W Rudominie odbyła się uroczystość poświęcenia godła i flagi gminy. Rudomino – choć jest miejscowością historyczną, w kronikach krzyżackich było wspominane już w XIV wieku – nigdy nie miało herbu. Znany litewski heraldyk Arvydas Stanislavas Každailis stworzył więc godło nawiązujące do współczesności. Na srebrnym tle, na fundamencie z czerwonej cegły umieścił drzewo – jabłoń. Są to symbole energicznej, aktywnej i kreatywnej społeczności. Zarazem drzewo jest łącznikiem pomiędzy ziemią a niebem.

W Zułowie rodzinnej miejscowości marszałka Józefa Piłsudskiego odsłonięty został pomnik marszałka i jego brata – Bronisława Piłsudskiego. Wzniesiony został z prywatnej inicjatywy kilku Litwinów, stanął na prywatnej posesji, nieopodal dawnego majątku Piłsudskich.

Rada stołecznego samorządu przyznała Szkole Inżynierii im. Joachima Lelewela w Wilnie status tzw. długiego gimnazjum. Walka społeczności szkoły o zachowanie statusu placówki realizującej program kształcenia średniego trwała od 2005 r.

Po raz czwarty redakcje trzech litewskich mediów chrześcijańskich przyznały „Nagrody Życia” za działania na rzecz propagowania kultury życia. Statuetki otrzymało siedem osób i organizacji zaangażowanych w pomoc chorym, cierpiącym, zagubionym, potrzebującym pomocy i wsparcia. W gronie tym była s. Michaela Rak, założycielka i dyrektorka Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie.

Maj

3 maja z okazji 226. rocznicy uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja na placu Konstytucji w Wilnie z inicjatywy władz miasta obok budynku stołecznego samorządu została zawieszona biało-czerwona polska flaga. 

Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie obchodziło 5-lecie działalności. Z tej okazji w katedrze wileńskiej odprawiona została msza św. dziękczynna za działalność hospicjum, pracowników, wolontariuszy, darczyńców i wszystkich osób wspierających misję hospicyjną, za obecnych pacjentów oraz tych, którzy odeszli do wieczności i ich rodziny. Następnie na placu Katedralnym odbyło się spotkanie przy kawie i herbacie pod hasłem „Nadzieja niemożliwe czyni możliwym!”.

W Gimnazjum im. W. Syrokomli w Wilnie odbyła się uroczystość z okazji przyznania szkole statusu gimnazjum o kierunku humanistycznym. Podwójne święto: nadania statusu gimnazjum i imienia Longina Komołowskiego odbyła się również w polskiej szkole w Połukniu. 

Dwaj Polacy – Artur Ludkowski i prof. Bogusław Grużewski zostali społecznymi doradcami premiera Litwy. Dyrektor Instytutu Badań Rynku Pracy prof. Bogusław Grużewski został doradcą premiera Sauliusa Skvernelisa ds. rynku, zmniejszania ubóstwa i wykluczenia społecznego, w kwestiach polityki prorodzinnej oraz demografii. Dyrektor Domu Kultury Polskiej w Wilnie, radny Samorządu Miasta Wilna doradza szefowi rządu w kwestiach dotyczących mniejszości narodowych. 

W Wilnie z wizytą gościła delegacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP na czele z wiceministrem Jarosławem Sellinem. Podczas X posiedzenia Polsko-Litewskiej Grupy Ekspertów ds. Zachowania Dziedzictwa Kulturowego strona polska uzyskała m.in. zgodę na udział w odnowie zabytkowych partii kościoła Ducha Świętego, kościoła św. Franciszka i św. Bernarda oraz kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny na Piaskach (tzw. kościół franciszkański). 

31 maja 2017 roku pobyt w Wilnie zakończył ambasador nadzwyczajny i pełnomocny Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Litewskiej – Jarosław Czubiński. Na stanowisku ambasadora zastąpiła go Urszula Doroszewska. 

Czerwiec 

25 czerwca w Wilnie odbyły się uroczystości beatyfikacyjne abp. Teofila Matulionisa, litewskiego męczennika, który w sumie 16 lat spędził w sowieckich obozach pracy i łagrach. Ceremonia pod przewodnictwem specjalnego wysłannika papieża, prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych – kardynała Angelo Amato odbyła się na placu Katedralnym w Wilnie z udziałem 500 księży i ponad 15 tys. wiernych – pielgrzymów z całej Litwy, Polski, Rosji, Białorusi, Łotwy, a także Kanady, USA i Australii. 

Lipiec

Prawdziwa batalia została stoczona o polonistykę na Litewskim Uniwersytecie Edukologicznym. 14 lipca, na kilka dni przed zamknięciem I etapu rekrutacji została przerwana rejestracja na 12 kierunków na tej uczelni, w tym na polonistykę. Po interwencji na różnych szczeblach, rekrutacja studentów na polonistykę została wznowiona. 

Dominika Wasilewska z Gimnazjum im. W. Syrokomli i Julia Guniewicz z Gimazjum im. Jana Pawła II znalazły się w elitarnym gronie najlepszych maturzystów Litwy. Dominika Wasilewska z maksymalnym wynikiem zdała matematykę, chemię, język angielski oraz język litewski i bez problemów dostała się na medycynę. Julia Guniewicz w świadectwie dojrzałości ma „setki” z matematyki, historii oraz języka rosyjskiego i w październiku rozpoczęła studia na kierunku metody ilościowe w ekonomii na SGH w Warszawie. 
Pierwsze w historii prace archeologiczne i ekshumacyjne podjęte przez Instytut Pamięci Narodowej na Litwie rozpoczęły się sporym sukcesem. Zespół Wydziału Kresowego odnalazł miejsca pochówku dwóch polskich żołnierzy i przeprowadził z powodzeniem ich ekshumację. Badacze odnaleźli szczątki kaprala Edwarda Buczka ps. „Grzybek” i porucznika Wojciecha Stypuły ps. „Bartek”.

Sierpień

Wileńscy franciszkanie powrócili do swego domu – 27 sierpnia odbyła się uroczystość poświęcenia odzyskanego po 77 latach klasztoru. Metropolita wileński JE ks. abp Gintaras Grušas odprawił uroczystą mszę św., następnie poświęcił pomieszczenia klasztorne. W odzyskanym klasztorze franciszkanie prowadzą już działalność ewangelizacyjną, edukacyjną, kulturalną i terapeutyczną. 

Wrzesień

Ufundowany przez Witolda Wielkiego kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Trokach został wyniesiony do godności bazyliki mniejszej. Decyzja Stolicy Apostolskiej została ogłoszona podczas uroczystej mszy św. inaugurującej Rok 300-lecia Koronacji Obrazu Matki Bożej Trockiej, Patronki Litwy. Jest to ósma świątynia na Litwie nosząca ten tytuł i druga w archidiecezji wileńskiej.

20-lecie działalności obchodził Związek Prawników Polaków na Litwie. Z okazji jubileuszu zorganizowana została międzynarodowa konferencja naukowo-praktyczna „Analiza prawno-porównawcza z zakresu prawa handlowego oraz cywilnego w Polsce i na Litwie”.

Staraniem Polskiego Stowarzyszenia Medycznego na Litwie odnowione zostały dwa kolejne zabytkowe pomniki na grobach zasłużonych wileńskich lekarzy na wileńskiej Rossie. Restaurację pomnika Feliksa Rymkiewicza sfinansowała Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza, natomiast pomnik na grobie Kazimierza Syliwanowicza został odrestaurowany z pieniędzy zebranych podczas kwesty uczniów Szkoły im. S. Konarskiego i członków PSMnL. 

W Niemenczynie otwarte zostały dwa ważne obiekty sportowe: strzelnica biathlonowa, na której mogą ćwiczyć nawet sportowcy z kadry narodowej i odnowiony stadion, wspólny dla Gimnazjum im. K. Parczewskiego i Gimnazjum im. Giedymina. 

Październik

Progimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie zostało laureatem 17. edycji Nagrody TOTUS TUUS, przyznawanej przez Fundację Dzieło Nowego Tysiąclecia osobom i instytucjom szczególnie zaangażowanym w propagowanie nauczania św. Jana Pawła II. Uroczysta gala odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie. Wileńska szkoła otrzymała nagrodę główną w kategorii „Propagowanie nauczania Świętego Jana Pawła II”.

Po raz 23. ogłoszone zostały wyniki organizowanego przez Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna” konkursu „Najlepsza szkoła, najlepszy nauczyciel”. Czołówka tegorocznego rankingu najlepszych polskich szkół to: Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego w Wilnie, Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie, Gimnazjum w Pogirach, Gimnazjum im. E. Orzeszkowej w Białej Wace.
W Bujwidzach odbyła się uroczystość inauguracji gimnazjum, nadania imienia Tadeusza Konwickiego i poświęcenia sztandaru, połączona z obchodami 110. rocznicy powstania szkoły. Status gimnazjum po trwających kilka lat staraniach uzyskała Szkoła Inżynierii im. J. Lelewela w Wilnie, niestety kosztem utraty budynku na Antokolu. 

Wilno uczciło 200. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki i zakończyło tym samym obchody roku poświęconego generałowi. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele środowisk litewskich i polskich. W ramach obchodów odprawiona została msza św. w kościele pw. św. Piotra i Pawła, a ulicami Wilna przemaszerowała uroczysta parada.

Listopad 

W ramach tegorocznej akcji „Światełko dla Rossy” zebranych zostało około 11 tys. zniczy. 1 listopada harcerze rozstawili je na opuszczonych grobach na najstarszym wileńskim cmentarzu. Na Rossie oraz na cmentarzach w różnych miejscowościach Wileńszczyzny odbyła się kwesta „Pomnikom Rossy”.

Społeczność polska na Litwie uczciła 99. rocznicę powrotu Rzeczypospolitej na mapę świata. Jednym z ważnych akcentów obchodów była 23. Sztafeta Niepodległości Zułów – Rossa. Na wileńskim Cmentarzu na Rossie, przy Mauzoleum Matki i Serca Syna hołd marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu oddali przedstawiciele polskich organizacji społecznych, samorządów, placówek edukacyjnych.

Podczas XV Konferencji Wileńskiego Oddziału Miejskiego Związku Polaków na Litwie odbyły się wybory nowego prezesa. Zgłoszono w sumie 5 kandydatur. W drugiej turze poprzez głosowanie tajne zwyciężył Marek Kubiak – weteran Klubu Włóczęgów Wileńskich, nauczyciel i mistrz karate, od czasów szkolnych aktor Polskiego Studia Teatralnego. Na wiceprezesów Wileńskiego Oddziału Miejskiego ZPL wybrano Edytę Tamošiūnaitė i Krystynę Zimińską.

Po kilkuletniej przerwie odbyły się wybory najpiękniejszej Polki na Litwie. XIX edycję konkursu „Dziewczyna Kuriera Wileńskiego – Miss Polka Litwy 2017” wygrała 17-letnia Agata Dorodko, uczennica Gimnazjum w Ejszyszkach. 

Grudzień

W Wilnie i Zułowie odbyły się uroczyste obchody 150. rocznicy urodzin Józefa Piłsudskiego. 

Patriarcha wileńskich kapłanów ksiądz emeryt Antoni Dilys został odznaczony Królewskim Orderem św. Stanisława Biskupa i Męczennika. To historyczne odznaczenie ustanowione przez ostatniego króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów od 1917 r. nie jest już odznaczeniem państwowym RP. Wskrzeszone z inicjatywy prywatnej pod koniec XX w. obecnie nadawane jest przez Wielką Kapitułę Orderu. Uroczysta dekoracja odbyła się podczas mszy św. w wileńskim kościele pw. św. Piotra i Pawła, z którym to ksiądz Antoni Dilys jest najbardziej związany – w tej parafii przez ponad 15 lat był proboszczem i do dziś pozostaje rezydentem. 

Przedstawiciele Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin w Radzie Miasta Wilna objęli stanowiska przewodniczących trzech komitetów. Przewodniczącą Komitetu Usług i Gospodarki Miejskiej została Renata Cytacka, Komitetu ds. Socjalnych – Jarosław Kamiński, przewodniczącym Komitetu Planowania i Rozwoju Miasta – Grzegorz Sakson. AWPL-ZChR ma też swoją przedstawicielkę – Edytę Tamošiūnaitė na stanowisku wicemera Wilna oraz Danutę Narbut na stanowisku wicedyrektora Administracji Samorządu Miasta Wilna. Polka – Alina Kowalewska tymczasowo pełni obowiązki dyrektora Departamentu Oświaty, Kultury i Sportu. 

Związek Polaków na Litwie zorganizował 3. edycję Dyktanda dla Dorosłych. Mistrzynią ortografii języka polskiego na Litwie została dziennikarka „Kuriera Wileńskiego” Anna Pieszko.

78-letni Józef Kwiatkowski został wybrany na stanowisko prezesa Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna” na kolejną kadencję. Wybory prezesa i zarządu odbyły się podczas VIII Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej Stowarzyszenia. 

W Wilnie i Czarnym Borze upamiętnieni zostali bracia Stanisław Cat-Mackiewicz i Józef Mackiewicz, pisarze i publicyści. Na budynku przy ul. Vitebsko 1 w byłej kolonii bankowej na Rossie, gdzie spędzili dzieciństwo i młodość, umieszczona została tablica pamiątkowa. Była to wspólna polsko-litewska inicjatywa. W Czarnym Borze, naprzeciwko domu, w którym Józef Mackiewicz mieszkał podczas II wojny światowej, stanął kamień pamiątkowy i tablica informacyjna w czterech językach.

Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie zostanie przekształcone w tzw. długie gimnazjum z klasami od 1 do maturalnej. Zgodę na to wyraziła Rada Miasta Wilna. Ponadto szkoła uzyskała zgodę na realizowanie programu kształcenia ekologicznego i technologii środowiska.

Najlepsi olimpijczycy, zwycięzcy międzynarodowych konkursów i olimpiad zorganizowanych w 2017 r. oraz ich nauczyciele zostali zaproszeni do Pałacu Władców w Wilnie. Szkoły polskie reprezentowali laureaci i uczestnicy XLVII Olimpiady Literatury i Języka Polskiego oraz Międzynarodowej Olimpiady Języka Rosyjskiego.

21 grudnia odbyło się symboliczne podsumowanie akcji „Świąteczna paczka z Polski” zainicjowanej przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP oraz Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Ponad 500 potrzebujących rodzin polskich z Wilna i okolic, jak też osób starszych, chorych i samotnych otrzymało paczki oraz sprzęt RTV i AGD. Pomoc dotarła również do Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie.

Na podstawie: inf.wł.