„Dziady” Teatru Narodowego w Warszawie online!

Frag. przedstawienia „Dziady” w Wilnie, fot. Eryk Iwaszko

Arcydramat Adama Mickiewicza w reżyserii Eimuntasa Nekrošiusa zaprezentowany został po raz pierwszy 10 marca 2016 roku w jubileuszowym sezonie 250-lecia Teatru Narodowego w Warszawie.

Wybitny litewski twórca, wizjoner teatru  – Eimuntas Nekrošius przekuł tekst „Dziadów” na sceniczne metafory i ukazał go ze szlachetną prostotą. Zobrazował duchowość śmiertelników owładniętych potrzebą metafizyki, pokazał także sytuację człowieka wrośniętego w społeczność.
Romantyczne dzieło Mickiewicza w polskiej tradycji teatralnej zajmuje miejsce szczególne. Dramat – naznaczony ciągłym buntem, wadzeniem się ze świętościami, z nami samymi – nie raz wpływał na społeczne nastroje, a nawet inicjował polityczne przesilenia. 
Sprawy osobiste stykają się tu ze zbiorowymi, kultura polska z kulturą litewską, wiara ze zwątpieniem, cywilizacja zachodnia z lokalną mądrością. Skargi ofiar politycznego terroru łączą się z namysłem nad mechanizmami twórczości.
Reżyser przygląda się tym granicznym polskim doświadczeniom, interpretuje tekst także w kontekście twórczej drogi i dziedzictwa Adama Mickiewicza. To nowe „Dziady” – wizyjne, refleksyjne, metaforyczne.

Eimuntas Nekrošius przez wiele lat związany był z wileńskim Teatrem Młodzieżowym. Scenę tę prowadził ponad dekadę i uczynił z niej centrum życia artystycznego i intelektualnego Wilna. W 1998 roku utworzył własny zespół Meno Fortas. Pracował ponadto m.in. w La Scali w Mediolanie, w Teatro Argentina w Rzymie, Teatro Massimo w Palermo, Teatro Storchi w Modenie, w Teatrze Bolszoj i Teatrze Narodów w Moskwie. Współpracował ze scenami wileńskimi – Narodowym Teatrem Dramatycznym i Litewskim Narodowym Teatrem Opery i Baletu. W Polsce pracował w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, w 2013 roku przygotował tutaj operę Pawła Szymańskiego „Qudsja Zaher”.
O „Dziadach” wspominał wiele lat przed ich wystawieniem. Mówił, że Mickiewicz go kusi, że właśnie ten dramat chciałby zrealizować na scenie.

W czasie ostatnich pięciu sezonów „Dziady” niezmiennie cieszyły się wielkim zainteresowaniem zarówno rodzimej, jak i zagranicznej publiczności, a także krytyków teatralnych, wciąż odczytujących teatralne tropy scenicznej interpretacji dramatu.

Za inscenizację „Dziadów” Eimuntas Nekrošius uhonorowany został prestiżową Nagrodą im. Konrada Swinarskiego.

W spektaklu pojawia się wiele wileńskich czy litewskich akcentów. Reżyser w charakterystyczny dla siebie sposób wprowadził do spektaklu postać, która choć wielokrotnie wychodzi na scenę, jest niemal całkowicie niema, bo i nieobecna w dramacie. W przypadku „Dziadów” stała się nią Maryla – ukochana Mickiewicza, a zarazem Gustawa-Konrada (granego przez Grzegorza Małeckiego). W jej rolę wcieliła się Wiktoria Gorodeckaja, która pochodzi z litewsko-rosyjskiej rodziny z Poniewieża. Choć nie ma polskich korzeni, jako nastolatka przeniosła się do Polski, gdzie ukończyła szkołę teatralną i zawodowo związała się z Teatrem Narodowym. Jak mówi w rozmowie z Wilnoteką, od razu porozumiała się z reżyserem – i to na poziomie pozawerbalnym.

„Dla mnie bardzo przyjemne było to, że Nekrošius obdarzył mnie bardzo dużym zaufaniem” – mówi aktorka. „Gdy dowiedziałam się, że będzie reżyserował u nas, to bardzo się ucieszyłam. Widziałam wiele jego spektakli przedtem, specjalnie przyjeżdżałam na nie z Polski. Nie mieliśmy też bariery językowej, dużo czasu spędziliśmy z Nekrošiusem, po prostu rozmawiając i to była rozkoszna przygoda” – opowiada Wiktoria Gorodeckaja.

„Dziady” Eimuntasa Nekrošiusa wystawione były także w Wilnie w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Sirenos” na scenie Litewskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu w Wilnie.

Spektakl można obejrzeć tutaj 27 maja o godz. 20:00 (19:00 czasu polskiego). Będzie dostępny tylko przez 5 godzin. Cały spektakl trwa 3 godz. 47 min.