Google upamiętnił japońskiego konsula Sugiharę


Screenshot strony startowej Google, fot. google.lt
Administratorzy największej na świecie wyszukiwarki internetowej postanowili przypomnieć postać japońskiego dyplomaty na Litwie, który zasłynął udzieleniem pomocy kilku tysiącom Żydów. Kiedy 29 lipca otwiera się wyszukiwarkę, można zobaczyć specjalną grafikę Google Doodle poświęconą Chiune'owi Sugiharze.




Chiune Sugihara urodził się 1 stycznia 1990 roku w rodzinie samurajskiej. Większość życia spędził poza ojczyzną. W 1919 roku zaczął pracować w japońskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych i został specjalistą od spraw rosyjskich. Był oddelegowany do Mandżurii, gdzie wziął udział w negocjacjach ze Związkiem Radzieckim dotyczących problemu północnej kolei mandżurskiej. Zrezygnował ze stanowiska w proteście przeciwko japońskiej dyskryminacji Chińczyków.

W latach 1936–1938 pracował w placówkach w Moskwie i Helsinkach, a rok później został wicekonsulem Japonii w Kownie na Litwie. Jego zadaniem była m.in. obserwacja niemieckich i radzieckich wojsk. W tym celu nawiązał kontakt z polskim wywiadem, któremu pomógł w wywiezieniu złota Banku Polskiego po zajęciu Wilna przez Sowietów. Ta współpraca miała się okazać pomocna również później podczas ratowania Żydów.

Po agresji Niemiec na II Rzeczpospolitą, część polskich Żydów znalazła schronienie na Litwie. Desperacko próbowali stamtąd wyjechać w bezpieczniejsze miejsce, szczególnie po radzieckiej aneksji Litwy w 1940 roku. Jedynymi miejscami, w których udzielono im pomocy był holenderskie i japońskie konsulaty w Kownie. Holenderską pomocą kooordynował konsul Jan Zwartendijk, japońską – Chiune Sugihara.

Szacuje się, że od końca lipca 1940 roku do zamknięcia japońskiego na Litwie 4 września tego samego roku Ch. Sugihara rozdał co najmniej 10 tys. wiz i legalnych japońskich paszportów polskim i litewskim Żydom, ratując ich tym samym przed zbliżającą się zagładą.

Ch. Sugihara wydawał wizy z własnej inicjatywy, łamiąc przy tym czasem instrukcje rządu swojego kraju. Pomagała mu żona – oboje potrafili wypisywać dokumenty przez prawie całą dobę. „Jako konsul miał prawo wystawić niewiele wiz. Gdy okazało się, że proszących o wizę było tysiące, musiał zapytać o zgodę japońskiego ministerstwa spraw zagranicznych. Trzy razy odpowiedź była odmowna. Mąż powiedział: będę wystawiać te wizy, ale wiem, że podejmuję działanie zarówno wbrew naszym władzom, jak i Niemcom. Wiedział, że jeżeli tym ludziom nie pomoże, oni zginą” – mówiła jego żona w audycji z cyklu „Studio Form Dokumentalnych”, poświęconej postaci japońskiego konsula.

Po rozkazie opuszczenia Kowna Ch. Sugihara został przeniesiony do Berlina. Do ostatnich chwil na Litwie wystawiał wizy Żydom. Udało mu się przygotować 2,2 tys. dokumentów.

Żydzi, którzy wyjechali do Japonii uzyskiwali pomoc od polskiego ambasadora w Tokio, Tadeusza Romera. Zorganizował on Polski Komitet Pomocy Ofiarom Wojny, który pomagał polskim obywatelom przebywającym na terenie Japonii.

Po wojnie Sugihara wrócił do Japonii i został wyrzucony z pracy w ministerstwie spraw zagranicznych z powodu niesubordynacji w czasie pracy na Litwie. Pracował w firmach handlowych i przez kilkanaście lat był przedstawicielem w Moskwie.

Został uhonorowany – jako jedyny Japończyk – tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” dopiero w 1985 roku. Wkrótce potem, 31 lipca 1986 roku, zmarł.

Google Doodle to specjalne grafiki, które przypominają najważniejsze wydarzenia i osoby zarówno dla świata, jak i poszczególnych państw. Po raz pierwszy pojawiły się w 1998 roku roku w związku z kilkudniowym festiwalem Burning Man. Programiści Google’a, którzy mieli wziąć w nim udział, zaprojektowali specjalne logo, które miało się wyświetlać w razie awarii serwerów.

Pierwsze loga komponowali sami twórcy wyszukiwarki, ale w 2000 roku znaleźli osobę, której powierzyli to trudne zadanie. Obecnie pracuje nad tym cały zespół. Początkowo grafiki utrwalały tylko ważne rocznice dla USA, ale z czasem zaczęły powstawać także upamiętniające ważne postacie, wydarzenia, zawody sportowe, np. igrzyska olimpijskie, święta państwowe. Z okazji Święta Odrodzenia Państwa Litewskiego 16 lutego 2016 roku pojawiła się specjalna grafika w barwach narodowych Litwy i z basztą Giedymina, a na Święto Niepodległości Polski 11 listopada 2015 roku – biało-czerwona grafika z bocianem.

Na podstawie: polskieradio.pl, natemat.pl, gogle.lt/doodle, inf. wł.