J.M. Bergoglio i A.J. Bačkis. 20-lecie wyniesienia do godności kardynalskiej


Na zdjęciu (od lewej): św. Jan Paweł II i papież Franciszek, fot. vatricannews.va
W niedzielę, 21 lutego, przypada 20. rocznica włączenia do grona kardynałów papieża Franciszka i metropolity wileńskiego seniora Audrysa Juozasa Bačkisa. W 2001 roku św. Jan Paweł II wyniósł do godności kardynalskiej ówczesnego metropolitę Buenos Aires arcybiskupa Jorge Mario Bergoglio i jeszcze 41 innych duchownych, w tym – ówczesnego metropolitę wileńskiego arcybiskupa A.J. Bačkisa.




Konsystorz z roku 2001 był ósmym z dziewięciu konsystorzy zwołanych przez św. Jana Pawła II. Był rekordowy nie tylko ze względu na ogłoszone przez jego na jednym konsystorzu 42 nominacje kardynalskie, ale również ze względu na wyjątkowo dużą liczbę kardynałów – 37 – uprawnionych do udziału w konklawe, tj. prawie jedną trzecią uczestników tego zgromadzenia. W ten sposób św. Jan Paweł II nadał pewien kierunek przyszłym wyborom swego następcy.

Ponad połowa mianowanych na owym konsystorzu kardynałów już nie żyje. Spośród 37 mianowanych wówczas kardynałów elektorów na dzień dzisiejszy prawo wyboru papieża ma czterech – arcybiskupi Durbanu (Afryka Południowa) i Tegucigalpy (Honduras) oraz arcybiskupi seniorzy Limy (Peru) i Neapolu (Włochy).

Na owym ósmym konsystorzu św. Jan Paweł II mianował kardynałem przyszłego papieża Franciszka – 64-letniego naonczas jezuitę arcybiskupa Jorge Mario Bergoglio, metropolitę Bueno Aires (Argentyna).

Wśród nowo mianowanych kardynałów był również 64-letni wówczas metropolita wileński arcybiskup Audrys Juozas Bačkis.

Przypomnijmy, kardynał A.J. Bačkis urodził się 1 lutego 1937 roku w Kownie w rodzinie dyplomaty Stasysa Bačkisa i nauczycielki Ony Galvydaitė-Bačkienė. Po roku rodzina wyjechała do Paryża.

Na Litwę przyszły kardynał wrócił dopiero po ponad 50 latach. Po powołaniu w 1991 roku przez św. Jana Pawła II Litewskiej Prowincji Kościelnej, 24 grudnia tegoż roku A.J. Bačkis został mianowany metropolitą wileńskim, 21 lutego 2001 roku – trzecim w historii Litwy kardynałem.  

Przypomnijmy, pierwszym litewskim kardynałem – pod koniec XVI wieku – był biskup wileński, książę Jerzy Radziwiłł, syn Mikołaja Radziwiłła Czarego, drugim – w latach 1988 - 2000 – administrator apostolski diecezji koszedarskiej Vincentas Sladkevičius. Czwartym kardynałem w historii Litwy został mianowany metropolita kowieński senior arcybiskup Sigitas Tamkevičius – 5 października 2019 r. do godności kardynalskiej wyniósł go papież Franciszek.

Od 23 kwietnia 2013 r.  A.J. Bačkis jest arcybiskupem seniorem archidiecezji wileńskiej.  


Na zdjęciu: metropolita wileński senior, kardynał Audrys Juozas Bačkis, fot. vaticannews.va

Oprócz 16 nadal żyjących mianowanych na konsystorzu z roku 2001 kardynałów jest jeszcze jeden – Theodore E. McCarrick, który po upublicznieniu oskarżeń o molestowanie seksualne zrzekł się godności kardynalskiej. 28 lipca 2018 roku papież Franciszek przyjął jego rezygnację.13 lutego 2019 r.  na mocy decyzji Kongregacji Nauki i Wiary, która uznała go za winnego molestowania seksualnego nieletnich i dorosłych, został wydalony ze stanu kapłańskiego, o czym został poinformowany 15 lutego. Papież Franciszek decyzję Kongregacji określił jako ostateczną.

25 mianowanych na owym konsystorzu kardynałów już nie żyje, a jednemu z nich po śmierci został nadany tytuł Sługi Bożego. To wietnamski kardynał François Xavier Nguyễn Văn Thuận. Był więziony przez władze komunistyczne bez procesu i wyroku przez 13 lat, w tym 9 lat – w odosobnieniu. Dzięki staraniom św. Jana Pawła II w 1988 roku został zwolniony. W 1994 roku został wiceprzewodniczącym Papieskiej Rady „Iustitia et Pax”, a od 1998 r. – jej przewodniczącym. Kardynał zmarł w 2002 roku. 16 września 2007 r.  w 5. rocznicę jego śmierci, Kościół katolicki rozpoczął proces beatyfikacyjny kardynała.   4 maja 2017 papież Franciszek  promulgował dekret o heroiczności cnót kardynała F. X. Nguyễn Văn Thuậna.

Na podstawie: vaticannews.va, pl.wikipedia. org