Konferencja „Pamięć historyczna o II wojnie światowej” w Wilnie

Fot. organizatorów

1 września 1939 roku atak Rzeszy Niemieckiej na Polskę rozpoczyna II wojnę światową. Jej zasięg obejmie cały świat i doprowadzi do największej katastrofy w dziejach ludzkości. Na tydzień przed wybuchem wojny, 23 sierpnia 1939 roku, Hitler i Stalin podpisują pakt, zwany powszechnie Paktem Ribbentrop–Mołotow. Zawiera on sprzeczny z prawem międzynarodowym tajny protokół o podziale stref wpływów w Europie Środkowej i Wschodniej. 17 września 1939 r. wschodnią część Polski zajmuje Armia Czerwona. Sojusz Hitlera ze Stalinem potrwa do 22 czerwca 1941 roku, kiedy Rzesza Niemiecka zaatakuje ZSRR. Kataklizm najstraszniejszej z wojen potrwa prawie 6 lat i pochłonie życie kilkudziesięciu milionów niewinnych ofiar.

Z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej, Instytut Polski w Wilnie, Ambasada RP w Wilnie we współpracy z Uniwersytetem Witolda Wielkiego w Kownie, Międzynarodową Komisją Oceny Zbrodni Reżimów Nazistowskiego i Okupacji Sowieckiej na Litwie oraz Litewską Biblioteką Narodową organizują konferencję pt. „Pamięć historyczna o II wojnie światowej w Europie”. Wezmą w niej udział znani polscy i litewscy naukowcy, eksperci, edukatorzy i dyrektorzy instytucji muzealnych i miejsc pamięci. Będą oni rozmawiali o znaczeniu II wojny światowej dla Europy Środkowo-Wschodniej, pamięci historycznej o tym tragicznym doświadczeniu oraz o tym, jak edukować, uczyć i rozmawiać o II wojnie światowej z najmłodszym pokoleniem.

W otwarciu konferencji udział wezmą: Mindaugas Kvietkauskas, minister kultury Litwy, Urszula Doroszewska, ambasador RP na Litwie, Renaldas Gudauskas, dyrektor Litewskiej Biblioteki Narodowej im. M. Mažvydasa oraz Emanuelis Zingeris, Przewodniczący Międzynarodowej Komisji Oceny Zbrodni Reżimów Nazistowskiego i Okupacji Sowieckiej na Litwie. Moderuje Marcin Łapczyński, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie.

W pierwszej części konferencji – dyskusji „Znaczenie II wojny światowej dla Europy oraz pamięć o niej dziś”, którą moderować będzie dr Andrzej Pukszto z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, udział wezmą: prof. dr hab. Grzegorz Berendt, Z-ca Dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, prof. Šarūnas Liekis, dziekan Wydziału Nauk Politycznych i Dyplomacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie i członek Międzynarodowej Komisji Oceny Zbrodni Reżimów Nazistowskiego i Okupacji Sowieckiej na Litwie oraz prof. Irena Veisaitė, literaturoznawczyni, teatrolog, intelektualistka.

W drugiej części – dyskusji „Jak rozmawiać i nauczać o II wojnie światowej młode pokolenie? Jaka jest rola muzeów i miejsc pamięci w tym procesie?”, którą poprowadzi Donatas Puslys, publicysta, dziennikarz, komentator polityczny, udział wezmą: Andrzej Kacorzyk, z-ca Dyrektora Państwowego Muzeum Auschwitz-Birnekau i dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, Marius Pečiulis, dyrektor Muzeum IX Fortu w Kownie, Rafał Rogulski, dyrektor Instytutu Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność oraz dr Zigmas Vitkus, historyk, b. dyrektor Memoriału Ponarskiego. 

W przerwie konferencji będzie można obejrzeć wystawę „Walka i Cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej”, przygotowaną przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP. Wystawa pokazywana będzie w ponad 60 państwach na całym świecie.

Dyskusja odbędzie się w języku polskim i litewskim z tłumaczeniem.

To nie jedyne wydarzenie organizowane przez polskie placówki dyplomatyczne na Litwie w ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. W poniedziałek, 16 września, o godz. 11.00, w Domu-Muzeum Sugihary w Kownie odbędzie się wykład Rogera Moorhouse’a pt. „Nazi Germany and the Soviet Union: The forgotten Great Power relationship of World War Two”. Wykład w jęz. angielskim. Natomiast, 19 września, o godz. 18.00 w siedzibie Litewskiej Wspólnoty Żydowskiej w Wilnie odbędzie się otwarcie wystawy „Ambasador RP w Japonii Tadeusz Romer i żydowscy uchodźcy wojenni na Dalekim Wschodzie”, przygotowanej na zlecenie Instytutu Polskiego w Wilnie przez dr Olgę Barbasiewicz z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ.

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Ambasada RP w Wilnie, Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie, Międzynarodowa Komisja Oceny Zbrodni Reżimów Nazistowskiego i Okupacji Sowieckiej na Litwie, Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa.

Program konferencji:
11:00-11:30 Otwarcie:

• prof. Renaldas Gudauskas, Dyrektor Litewskiej Biblioteki Narodowej im. Martynasa Mažvydasa
• dr Mindaugas Kvietkauskas, Minister Kultury Republiki Litewskiej
• Urszula Doroszewska, Ambasador RP na Litwie
• Emanuelis Zingeris, Przewodniczący Międzynarodowej Komisji Oceny Zbrodni Reżimów Nazistowskiego i Okupacji Sowieckiej na Litwie
• Moderator: Marcin Łapczyński, Dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie

11:30-13:00 Dyskusja „Znaczenie II wojny światowej oraz pamięć o niej dziś”

• prof. dr hab. Grzegorz Berendt, Zastępca Dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
• prof. Šarūnas Liekis, Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie, Członek Międzynarodowej Komisji Oceny Zbrodni Reżimów Nazistowskiego i Okupacji Sowieckiej na Litwie
• prof. Irena Veisaitė, teatrolog, intelektualistka, działaczka kulturalna
• moderator: doc. dr. Andrzej Pukszto, Kierownik Katedry Politologii Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie

• Otwarcie wystawy o II wojnie światowej „Walka i cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej”. Organizatorem wystawy jest Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

13:30-15:00 Dyskusja „Jak rozmawiać i nauczać o II wojnie światowej młode pokolenie? Jaka jest rola instytucji, muzeów i miejsc pamięci w tym procesie?”

• Andrzej Kacorzyk, Zastępca Dyrektora Państwowego Muzeum Auschwitz-Birnekau, dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
• Marius Pečiulis, Dyrektor Muzeum IX Fortu w Kownie
• Rafał Rogulski, Dyrektor Instytutu Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność
• dr Zigmas Vitkus, Historyk, b. Dyrektor Memoriału Ponarskiego Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona Wileńskiego
• moderator: Donatas Puslys, publicysta, dziennikarz, komentator polityczny