List Giedymina – jeszcze do niedzieli w Wilnie
Przypomnijmy, zachowały się odpisy 6 listów wielkiego księcia litewskiego Giedymina napisanych po łacinie w latach 1323–1324. Pierwszy adresowany był do papieża Jana XXII. À propos, w ostatnim zdaniu tego listu książę napomyka o zamiarze przyjęcia przez siebie chrześcijaństwa.
Drugi list datowany na 25 stycznia 1323 roku adresowany był do mieszkańców Lubeki, Bremy, Magdeburga, Kolonii i innych miast. Giedymin pisze w nim, że Wielkie Księstwo Litewskie jest bardzo tolerancyjne wobec chrześcijan i że to wyłącznie krzywdy wyrządzone przez zakon krzyżacki stoją na przeszkodzie przyjęcia chrztu. Pisze również, że wysłał list do papieża i zamierza się ochrzcić w obrządku katolickim. Zaprasza rycerzy, kupców, lekarzy, rzemieślników i wszystkich chętnych, by przybyli do Wielkiego Księstwa Litewskiego, prowadzili handel, wyznawali swoją wiarę bez żadnych ograniczeń. Zapewnia m.in., że chłopi przez dziesięć lat będą mogli uprawiać ziemię, nie płacąc podatków, kupcy zwolnieni zostaną od jakichkolwiek ceł i opłat.
List ten przede wszystkim znany jest jednak ze względu na to, że po raz pierwszy została w nim wymieniona nazwa Wilna – in civitate nostra Vilna (pol. w mieście naszym Wilnie).
Prezentowany w Wilnie dokument to tak naprawdę sporządzony w tym samym 1323 roku na pergaminie odpis listu Giedymina o wymiarach 19x25 cm.
Od czwartku do niedzieli – w dniach 15–18 marca – bilet na wystawę w Wileńskiej Galerii Obrazów będzie kosztował symboliczne 20 centów.
Na zakończenie eksponowania unikatowego dokumentu odbędą się towarzyszące wystawie imprezy. Wstęp na nie – wolny.
We czwartek, 15 marca o godz. 17.30 rozpocznie się otwarty wykład dziekana Wydziału Historii Uniwersytetu Wileńskiego, akademika prof. Rimvydasa Petrauskasa „Giedymin, Giedyminowicze i dawna elita Litwy”.
W piątek, 16 marca o godz. 16 organizatorzy zapraszają na otwarty wykład st. pracownika naukowego Instytutu Historii Litwy dr. Dariusa Baronasa „Giedymin: zachodni intelekt, wschodnia mądrość i litewski spryt”.
W sobotę, 17 marca odbędzie się kilka imprez towarzyszących: o godz. 12 rozpoczną się zajęcia edukacyjne dla rodzin „Warsztaty kaligrafii: list władcy” (rejestracja pod nr tel. 8 5 212 42 58, tel. 8 659 58 056; o godz. 11.30, 14.00 i 16.00 – półgodzinne wycieczki „Wilno i jego legenda – od listów Giedymina do akwareli Juozasa Kamarauskasa” (rejestracja – pod nr tel. 8 5 212 42 58); o godz. 15 – komentarz kuratora wystawy Remigijusa Černiusa „Słowo władcy Litwy do świata: nasze ziemie i włości stoją otworem dla wszystkich ludzi dobrej woli”.
Wystawa, na której głównym eksponatem jest ów historyczny list, jest pierwszą z cyklu międzynarodowych wystaw poświęconych zbliżającemu się jubileuszowi 700-lecia Wilna.
Na podstawie: madeinvilnius.lt, ldm.lt, inf. wł.
