Międzynarodowa Nagroda Bookera dla Olgi Tokarczuk


Olg Tokarczuk, fot.commons.wikimedia.org/Borys Nieśpielak
Olga Tokarczuk zdobyła prestiżową nagrodę literacką Man Booker International Prize. Polska pisarka została uhonorowana za „Biegunów”, stając się tym samym pierwszą polską laureatką tego wyróżnienia. Książka ukazała się w zeszłym roku po angielsku jako „Flights”. Przetłumaczona została przez Jennifer Croft.





Gala finałowa odbyła się we wtorek, 22 maja w Muzeum Wiktorii i Alberta w zachodnim Londynie. Dziękując za wyróżnienie, Olga Tokarczuk nie ukrywała dumy. W krótkim wystąpieniu podziękowała szczególnie swojej tłumaczce, podkreślając, że „jest niesamowite móc pracować razem i znaleźć kogoś, kto okazuje takie oddanie i z taką determinacją szuka wydawców”.

Jednocześnie O. Tokarczuk podkreśliła, że choć jest pierwszą Polką, która została nagrodzona Bookerem, to „nie wierzy w literaturę narodową; traktuje ją jako żywe stworzenie, które pojawia się w jednym języku, a potem może być przełożona do innego, co jest kolejnym cudem.

„Bieguni” to jedna z najbardziej znanych książek Olgi Tokarczuk. Autorka opisuje w niej świat współczesnych biegunów, permanentnych podróżników, którzy mają swoje produkty, kosmetyki podróżne, swoje choroby związane ze zmianami czasu, własny język: prosty, sfunkcjonalizowany angielski. To przede wszystkim opowieść o podróży, choć napisana tak, by czytelnicy nie przeżywali emocji podróżnika, a zastanawiali się zgodnie z intencjami autorki nad samym sensem podróży. „Chciałam raczej przyjrzeć się temu, co to znaczy podróżować, poruszać się, przemieszczać. Jaki to ma sens? Co nam to daje? Co to znaczy” – pisała we wstępie do książki. 

Mimio że „Biegunów” Olga Tokarczuk napisała w 2007 roku, w wersji angielskiej ukazali się dopiero 10 lat później. Tytuł oznaczający członków odłamu rosyjskich staroobrzędowców tłumaczka Jennifer Croft przełożyła jako „Flights”. W 2008 roku powieść otrzymała polską Nagrodę Literacką Nike. 

Książki Olgi Tokarczuk znane są też czytelnikom na Litwie. W języku litewskim ukazały się dotychczas „Prawiek i inne czasy” („Praamžiai ir kiti laikai”, 2000) oraz „Dom dzienny, dom nocny” („Dienos namai, nakties namai”, 2007) – obie przetłumaczone przez Vyturysa Jarutisa i wydane nakładem wydawnictwa Strofa.

Na krótkiej liście nominowanych do nagrody znalazły się również książki dwóch byłych triumfatorów Bookera, Węgra Lászla Krasznahorkaia („The World Goes On”) i Hana Kanga z Korei Południowej („The White Book”), a także Irakijczyka Ahmeda Saadawiego („Frankenstein w Bagdadzie”), Francuzki Virginie Despentes („Vernon Subutex 1”) i Hiszpana Antonia Munozy Moliny („Like A Fading Shadow”).

Międzynarodowa Nagroda Bookera to prestiżowe literackie wyróżnienie przyznawane w Wielkiej Brytanii autorowi najlepszej książki przetłumaczonej na język angielski. Przyznawana jest od 2005 roku. Autor i tłumacz nagrodzonej książki otrzymują 50 tys. funtów do podziału. Wśród laureatów tego wyróżnienia znaleźli się m.in. Alice Munro i Philip Roth.

Na podstawie: PAP, IAR, inf. wł.