MKiDN: pięć nowych wpisów na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego


Na zdjęciu: oklejanka kurpiowska z Puszczy Białej, fot. J. Affelski
Pięć nowych wpisów znalazło się na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, m.in. zabawkarstwo drewniane ośrodka Łączna-Ostojów, oklejanka kurpiowska z Puszczy Białej oraz tradycja wykonywania palm wielkanocnych Kurpiów Puszczy Zielonej, we wtorek, 23 kwietnia, poinformowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Tworzona od 2013 r. lista liczy już 93 pozycje.




Umiejętność wytwarzania drewnianych zabawek na terenie ośrodka Łączna-Ostojów sięga drugiej połowy XIX wieku. W okresie międzywojennym zabawki zyskały popularność na targach, a ich produkcja stała się coraz bardziej zróżnicowana, obejmując takie formy jak: konie na biegunach, kołyski czy taczki. W czasie II wojny światowej pojawiły się nowe wzory – ruszające skrzydłami ptaki i motyle oraz karuzele z obracającymi się figurkami. Ośrodek zabawkarski Ostojów-Łączna wyróżnia się specyficznym stylem o znaczeniu kulturowym i historycznym dla regionu.


Na zdjęciu: zabawkarstwo drewniane ośrodka Łączna-Ostojów, fot. Przemysław Ciszek

Oklejanka kurpiowska z Puszczy Białej to tradycja ozdabiania jajek rdzeniem sitowia i kolorową włóczką. Głównym materiałem zdobniczym jest elastyczne włókno sitowia (tzw. dusza), zbierane jesienią na puszczańskich łąkach. Kolorowy akcent oklejankom nadaje włóczka, pochodząca ze zniszczonych sukienek lub fartuchów gospodyń. Dzięki niej na oklejankach widnieją tradycyjne kurpiowskie kolory: czerwony, biały, czarny i zielony.

 
Na zdjęciu: oklejanka kurpiowska z Puszczy Białej, fot. J. Affelski

Wyjątkowego artystycznego charakteru palmom wielkanocnym Kurpiów Puszczy Zielonej nadaje realistyczne odwzorowanie natury. Kwiaty układane są warstwowo, zgodnie z naturalną kolejnością kwitnienia, unikając mieszania różnych gatunków na jednym poziomie. W tradycyjnych palmach nie może zabraknąć kolorów zielonego (nadzieja), fioletowego (oczekiwanie na dobro), czerwonego (miłość), żółtego (słońce), różowego (niewinność i nadzieja), niebieskiego (siła i niebo) oraz białego (niewinność, czystość i życie bez grzechu). Palmy są często dziełem przygotowywanym przez rodziny lub całe społeczności. Osiągają wysokość od 1 do 8 metrów.

 
Na zdjęciu: tradycja wykonywania palm wielkanocnych Kurpiów Puszczy Zielonej, fot. D. Gołaś

Warszawska Pielgrzymka Piesza na Jasną Górę – to tradycja pieszego pielgrzymowania z Warszawy na Jasną Górę, która sięga XVIII wieku. Pielgrzymowanie rozpowszechniło się w trudnych czasach stopniowej utraty niepodległości Rzeczypospolitej w XVIII wieku, zaś w okresie zaborów stało się symbolem wierności i wdzięczności wobec Matki Bożej Częstochowskiej.

 
Na zdjęciu: Warszawska Pielgrzymka Piesza na Jasną Górę, fot. Bartłomiej Głowacki

„Pokłony feretronów podczas pielgrzymek na Kalwarię Wejherowską, precyzyjnie wykonane przez grupy obraźniczek i obraźników, stanowią nie tylko wyraz oddania czci Bogu, lecz ukazują także jedność i tożsamość społeczności kaszubskiej. Uroczysty charakter rytuału podkreślają zdobione kaszubskim haftem stroje obraźniczek oraz muzyka orkiestry” – czytamy na stronie resortu kultury.


Na zdjęciu: pokłony feretronów podczas pielgrzymki na Kalwarię Wejherowską, fot. Starostwo Powiatowe w Wejherowie

Ponadto do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego został wpisany konkurs „Palma Kurpiowska” w Łysych. 

„Wicie palm jest jednym z symboli kultury kurpiowskiej, zaś sam trwający już ponad 50 lat zwyczaj organizowania konkursu uznawany jest za jedno z najważniejszych wydarzeń społeczno-kulturalnych w regionie. Co roku w Niedzielę Palmową do Łysych przyjeżdżają liczne rzesze turystów, aby podziwiać piękne puszczańskie palmy, sięgające nawet do 5m wysokości” –  napisano w komunikacie MKiDN.


Na zdjęciu: konkurs „Palma Kurpiowska” w Łysych, fot. R. Dul

Na podstawie: PAP