Na Litwę przybędzie patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I
Bartłomiej I przybywa na Litwę po tym, gdy Patriarchat Konstantynopola przywrócił do stanu duchownego pięciu litewskich duchownych prawosławnych, których zwierzchnik Litewskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego abp Innocenty w czerwcu ubiegłego roku usunął był ze stanu duchownego.
Usunięci duchowni zaskarżyli tę decyzję patriarchowi Bartłomiejowi I. Zwierzchnictwo Litewskiego Kościoła Prawosławnego nie uznaje decyzji patriarchy Konstantynopola.
Pięciu wspomnianych duchownych ma nadzieję, że Patriarchat Konstantynopola w najbliższym czasie powoła na Litwę podwładną mu stałą strukturę kościelną, na razie jednak decyzja w tej sprawie nie została przyjęta.
Przypomnijmy, w czerwcu ubiegłego roku prawosławni księża Ginataras Sungaila, Vitalijus Mockus, Vitalis Dauparas, Władimir Sielawko i Gieorgij Ananiew decyzją metropolity wileńskiego i litewskiego arcybiskupa Innocentego zostali usunięci ze stanu duchownego za to, że krytykowali rozpętaną przez Rosję wojnę na Ukrainie i popierającego tę wojnę patriarchę moskiewskiego i całej Rusi Cyryla.
Księża ci zwrócili się również do Patriarchatu Konstantynopola z prośbą o zezwolenie na przywrócenie na Litwie kanonicznego podporządkowania temu właśnie patriarchatowi.
Tymczasem przedstawiciele kierownictwa Litewskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego twierdzili, że duchowni ci zostali usunięci ze stanu duchownego za „złamanie przysięgi, składanie fałszywych zeznań, nieposłuszeństwo wobec biskupa, organizowanie spisku przeciwko biskupowi i braciom duchownym, burzenie pokoju w Kościele, dążenie do przejścia pod inną jurysdykcję kościelną bez zgody swego biskupa”.
W Kościele prawosławnym istnieje możliwość odwołania się od decyzji lokalnego patriarchy do najwyższej instancji apelacyjnej – Ekumenicznego Patriarchatu Prawosławnego. Duchowni z Litwy skorzystali z tej możliwości i złożyli apelację, która została pozytywnie rozpatrzona.
Synod Konstantynopola stwierdził, że powody, dla których wymienionym duchownym wymierzone zostały kary, zaistniały nie ze względów kościelnych, lecz ze względu na uzasadniony sprzeciw duchownych wobec wojny na Ukrainie.
Przypomnijmy jednocześnie, że Litewski Kościół Prawosławny od pewnego już czasu dąży do większej autonomii od Patriarchatu Moskiewskiego.
W rozpowszechnionym we czwartek, 16 marca, komunikacie Litewskiego Kościoła Prawosławnego podano, że obradujący w tym właśnie dniu Święty Synod Patriarchatu Moskiewskiego skierował wniosek metropolity wileńskiego i litewskiego abp. Innocentego o nadaniu Litewskiemu Kościołowi Prawosławnemu statusu Kościoła Samorządnego do rozpatrzenia Radzie Biskupów.
Jak podkreśla cytowany w komunikacie abp Innocenty, status Kościoła Samorządnego potwierdzi istniejący stan rzeczy, również obecnie bowiem wszystkie decyzje dotyczące zarządzania Litewskim Kościołem Prawosławnym podejmowane są na Litwie, nie ma też więzi finansowych z Moskwą. Oprócz tego, absolutna większość duchownych i parafian Litewskiego Kościoła Prawosławnego to obywatele Litwy.
Obecnie status Kościoła Samorządnego posiadają Estoński Kościół Prawosławny, Łotewski Kościół Prawosławny i Mołdawski Kościół Prawosławny, pozostający w jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego.
Status Kościoła Samorządnego – status bliski autonomii – zakłada pełną niezależność w wewnętrznych kwestiach kościelnych.
Należy też podkreślić, że w marcu 2022 roku metropolita wileński i litewski Innocenty w wydanym oświadczeniu zdecydowanie potępił wojnę Rosji przeciwko Ukrainie. 
Na zdjęciu: metropolita wileński i litewski abp Innocenty, fot. orthodoxy.lt
Litewski Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego jest jedną z 9 tradycyjnych wspólnot religijnych na Litwie – drugą co do wielkości (105 326 wyznawców wg danych powszechnego spisu ludności z 2021 roku). Ma tytuł metropolii i podlega Patriarchatowi Moskwy i Całej Rusi. Głową Litewskiego Kościoła Prawosławnego jest metropolita wileński i litewski. Obecnie stanowisko to sprawuje abp Innocenty.
À propos, w bieżącym tygodniu zezwolenie na pobyt na Litwie zwierzchnikowi Litewskiego Kościoła Prawosławnego zostało przedłużone o kolejne dwa lata – do 2025 roku.
Jak podał Departament Migracji, decyzja została podjęta po otrzymaniu dany z Departamentu Bezpieczeństwa Państwa, Służby Ochrony Granicy Państwowej i Departamentu Policji, że jego Eminencja nie stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego kraju.
Na podstawie: bns.lt, orthodoxy.lt
