Nie żyje „ostatni klezmer Galicji” Leopold Kozłowski-Kleinman
Leopold Kozłowski-Kleinman urodził się 26 listopada 1918 roku w Przemyślanach koło Lwowa. Pochodził z żydowskiej rodziny ze świetnymi tradycjami muzycznymi – jego dziadek Pejsach Brandwein założył słynną w całej monarchii austro-węgierskiej kapelę; ojciec – Herman Kleinman, wybitny koncertmistrz i skrzypek, również prowadził przed wojną orkiestrę klezmerską.
Ukończył konserwatorium we Lwowie w klasie fortepianu słynnego profesora Tadeusza Majerskiego.
Artysta stracił najbliższych w Holokauście – jego rodzice oraz jego brat zostali bestialsko zamordowani. Leopold Kozłowski-Kleinman najpierw przebywał w getcie przemyślańskim, później został umieszczony w niemieckim obozie pracy w Kurowicach, z którego po kilkunastu miesiącach uciekł do oddziału Armii Krajowej. Brał udział w walkach z Niemcami i Ukraińcami. Po wkroczeniu Armii Czerwonej wstąpił do Wojska Polskiego i przeszedł cały szlak bojowy – aż do Berlina.
Po wojnie związał swój los z Krakowem. Ukończył dyrygenturę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej i przez lata pracował pod Wawelem jako kierownik Zespołu Pieśni i Tańca Krakowskiego Okręgu Wojskowego, a po reorganizacji Zespołu Wojskowego „Desant” Warszawskiego Okręgu Wojskowego z siedzibą w Krakowie.
Był związany m.in. z Teatrem Żydowskim w Warszawie, w którym pracował jako kierownik muzyczny, cygańskim zespołem Roma, współpracował z greckim zespołem Hellen i zespołem Rzeszowiacy z Mielca.
Koncertował ze Sławą Przybylską, współpracował z Jackiem Cyganem. Opracował sześć polskich wersji musicalu „Skrzypek na dachu”. Skomponował muzykę do wielu spektakli Teatru Żydowskiego.
Był autorem muzyki filmowej m.in. do „Austerii” w reż. Jerzego Kawalerowicza, do polskich sekwencji filmu „Wojny i miłości” w reż. Dana Curtisa i sekwencji cygańskich filmu Jerzego Skolimowskiego „Wiosenne wody”. W „Liście Schindlera” Stevena Spielberga zagrał rolę inwestora Andrzeja Farbera, był także konsultantem muzyki gettowej do tego filmu.
Jego życie i twórczość opowiedziane zostały w amerykańskim filmie „The Last Klezmer”. Koncertował w Europie, Stanach Zjednoczonych i Izraelu.
Leopold Kozłowski-Kleinman był ogromnej sławy autorytetem muzycznym. Jako ostatni na świecie autentyczny klezmer wiedział, jak należy wykonywać tradycyjne pieśni żydowskie. Przywrócił w powojennej Polsce pamięć o żydowskiej kulturze, rozsławiając na cały świat Kraków i byłą żydowską dzielnicę Krakowa – Kazimierz. Jego zasługi w krzewieniu kultury żydowskiej były doceniane przez ludzi kultury na całym świecie. W 2008 roku otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”.
Na podstawie: PAP, krakow.pl
