„(…) No i za co ten Nobel?!” Rozmowa o Oldze Tokarczuk i jej twórczości
Olga Tokarczuk (ur. 1962) jest wyjątkową przedstawicielką współczesnej polskiej literatury o niezwykłej błyskotliwości i szczególnej wyobraźni, znaną litewskiemu czytelnikowi m.in. jako autorka powieści „Prawiek i inne czasy”, „Dom dzienny, dom nocny”, czy „Bieguni”. W 2018 r. za „Biegunów” zdobyła jedną z najważniejszych na świecie nagród literackich, Man Booker International Prize. Tokarczuk jest pierwszą polską pisarką, której przyznano tę nagrodę. W 2019 roku otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018. Autorka debiutowała w 1979 r., publikując opowiadania. Jej pierwsza powieść „Podróż ludzi Księgi” ukazała się w 1993 r., a największy rozgłos pisarce przyniosła powieść „Prawiek i inne czasy”.
Twórczość Olgi Tokarczuk określana jest najczęściej jako magiczny realizm, czerpiący swoje natchnienie z psychoanalizy Carla Gustava Junga. Pisarka ukończyła psychologię na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas studiów pracowała jako wolontariuszka, opiekowała się ludźmi z zaburzeniami psychicznymi. Po ukończeniu studiów pracowała jako psychoterapeutka. Te doświadczenia często wykorzystuje w swojej twórczości. W jednym z wywiadów Tokarczuk mówi: „Interesuje mnie złożoność świata w doświadczeniach ludzi. Realne i prawdziwe jest tylko to, co na nas działa i ma na nas wpływ”.
Ważnym elementem łączącym utwory Tokarczuk jest historia. Jej bohaterowie żyją w przeszłości lub przeszłość wpływa na ich teraźniejszość. Postacie literackie przebywają w podwójnym chaosie – metafizycznym i historycznym. W taki sposób autorka pokazuje złożoność i dwuznaczność świata. W twórczości Tokarczuk ludzie są osobami, które zagubiły się wśród potężnych i niebezpiecznych wydarzeń historycznych, których znaczenia nie możemy zrozumieć. Częstym tematem utworów Tokarczuk są też podróże. Jej bohaterowie podróżują po świecie, a przemieszczanie się z jednego miejsca do drugiego zyskuje symboliczne znaczenie. Warto również zaznaczyć, że Tokarczuk jest feministką zaangażowaną w ochronę środowiska. Znana jest też jako obrończyni praw zwierząt oraz uczestniczka kampanii ekologicznych i społecznych. Nie boi się wyrażać głośno swojego zdania, za co często jest krytykowana.
Laureatka Nagrody Nobla kilka razy gościła na Litwie. W 1999 r. spotkanie z nią odbyło się na Uniwersytecie Wileńskim, zaś latem 2017 r. była gościem na Festiwalu im. Tomasza Manna w Nidzie. W 2000 roku wydawnictwo „Strofa” wydało po litewsku jej powieść „Prawiek i inne czasy”, w 2007 r. zaś „Dom dzienny, dom nocny”. W 2019 r. wydawnictwo Związku Pisarzy Litwy wydało powieść „Bieguni”. Do druku przygotowywane jest tłumaczenie „Księg Jakubowych” (tłumaczy Vyturys Jarutis). Na podstawie dzieł O. Tokarczuk wystawiane są sztuki teatralne i powstają filmy. Film Agnieszki Holland „Pokot”, oparty na powieści „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, litewscy widzowie mogli obejrzeć podczas Festiwalu Kino pavasaris.
W rozmowie o Oldze Tokarczuk udział wezmą: Vyturys Jarutis, tłumacz jej książek, Herkus Kunčius, prozaik, dramaturg i eseista oraz dr Teresa Dalecka, historyk literatury i wykładowczyni Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego.
Spotkanie poprowadzi Donatas Puslys, publicysta, dziennikarz, komentator.
Dyskusja odbędzie się w języku litewskim.
„(…) No i za co ten Nobel?!” Rozmowa o Oldze Tokarczuk i jej twórczości
Związek Pisarzy Litwy (ul. K. Sirvydo 6, Wilno)
13 listopada 2019 r., godz. 17.30
Wstęp wolny
