Nr 4/72 kwartalnika „Znad Wilii” z Wilna


Fot. organizatorów
Uprzejmie informuję, że w dystrybucji jest nr 4/72 kwartalnika. Nabywając go, wspieracie Państwo polskie słowo na Litwie! Informacja, gdzie można czasopismo nabyć, po omówieniu treści.

 






Znad Willi
to 160 stron fascynującej i różnorodnej, fachowo podanej lektury. Polecam. W numerze m.in.: 

  • Mój kąt Europy, Felieton redaktora naczelnego podsumowujący rok 2017 i odnoszący się spraw Polaków litewskich, m.in. problemów z pisownią w oryginalnej wersji ich nazwisk. 
  • Znad Dniepru. Korespondent własny w Kijowie, Maciej Mieczkowski, pisze o Ukrainie na finiszu roku, o niezwyłych, wręcz zabawnych przypadkach dekomunizacji, o bolesnych problemach, z jakimi boryka się ten kraju, też o sukcesach, uwypukla wątki polskie.
  • Na zakończenie roku Tadeusza Kościuszki. Wybitny historyk, prof. Władysław Zajewski, urodzony w Wilnie, w błyskotliwym eseju Dyplomacja Insurekcji Kościuszkowskiej pisze o kontekstach zachowań sąsiadów Polski wobec jej zrywu niepodległościowego. Niestety, towarzyszyły im własne interesy, nawet intrygi, a w najlepszym wypadku ...obojętność. Ciekawa to lektura i pouczająca! 
  • 500 lat reformacji w Wielkim Księstwie Litewskim. Tomasz Otocki, zamykając ten cykl w artykule pt. Pastor, który hodował róże. Ślązak, który ratował Żydów. Luteranie w miastach Orzeszkowej i Mickiewicza porusza mało znane dzieje luteranów w Wilnie i Grodnie. Owym miłośnikiem róż był ks. Adolf Plamsch, zaś Ślązakiem ratującym życie ludzkie podczas wojny na Wileńszczyźnie, lekarz i prof. Kornel Michejda.
  • Kawiarnia literacka. Współczesną poezję polską na Litwie reprezentuje wilnianin Józef Szostakowski, bardzo subtelny i wyrobiony poeta, zaś Vilnianę Wierszem dopełniają strofy Andrzeja Sznajdera. O najnowszym dziele prof. Waldysława Zajewskiego Trudna droga do niepodległości pisze Leonard Drożdżewicz, jak też autor ten sygnalizuje bardzo ciekawą książkę Rajmunda Kalickiego w recenzji Kresowe reminiscencje z Dziennika podróży na Ocolorę. Odnotować należy tekst ks. Edwarda Walewandera z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego pt. Dzieje kulturalne Polaków w Wilnie w latach 1991-2004, którym przytacza naciekawsze wątki pracy magisterskiej Katarzyny Stuks
  • „Litewskie” okręty pod biało-czerwoną banderą. Andrzej Kotecki, w artykule ORP Wilno monitor flotylli rzecznej Marynarki Wojennej RP opisuje ciekawy i dramatyczny los tego holownika.
  • Historia. Mieczysław Jackiewicz opisuje Zamach na Gustawa von Becka pod Święcianami, zaś w swej drugiej publikacji w dziale Słynni rodacy z Litwy pisze o Bronisławie Grąbczewskim,Polaku ze Żmudzi, wybitnym badaczu Azji Środkowej i Dalekiego Wschodu.
  • Kresowe losy. To dończenie barwnych, podanych z humorem, a jednocześnie wzruszających wspomnień Tadeusza Pardeja pt. Z Utraconej Ziemi na Ziemie Odzyskane, o tzw. repatriacji Polaków z Wileńszczyzny na Prusy Wschodnie.
Ponadto: Poczet twórców literatury wileńskiej zawiera alfabetycznie ich notki od XVI wieku do 1945 roku (odcinek 20, litera P).
  • Listem i mailem. Poczta Redakcyjna. zawiera listy Czytelników: Teresy Barbary Banasik (Kniaź Wańkowicz i Przyjaciel Litwy); Klary Jopkiewicz, Waldemara Michalskiego z Lublina, Irena Liĝeniece z Rygi (Wokół „Znad Wilii”); ks. Witolda Josifa Kowaliwa z Równego (Prośba o modlitwę);  ks. Jarosława Wiśniewskiego z Papui (Do przyjaciół w Polsce i na Litwie. Medytacje z wysp mądrości);  Teodozji Zariwnej z Kijowa i prof. Heleny Głogowskiej (Wspominając MAJ NAD WILIĄ)

  • Litwa-Polska. Z Miesiąca na miesiąc.

  • Wydarzenia, fakty, opinie. Statystyka i rankingi. Polacy na Litwie, Litwini w Polsce. A także inne działy. Nigdzie Państwo nie znajdą tak pełnej kroniki relacji polsko-litewskich, z przedstawieniem wydarzeń z udziałem Polaków na Litwie i Litwinów w Polsce, działalności odrębnych placówek (Instytut Polski w Wilnie, Litewskie Centrum Kultury w Warszawie, Dom Kultury Polskiej, Europejska Fundacja Praw Człowieka i in.). Sygnalizowane są ważniejsze nagrody i nobilitacje, nowości wydawnicze w tym zakresie. Są to informacje szczególnie przydatne dla zainteresowanych regionem badaczy, studentów, ludzi stąd pochodzących.

Czasopismo jest bogato ilustrowne, w kolorowej wklejce tym razem są prezentowane zdjęcia z zimowego Wilna.

Znad Willi w Wilnie: w ksiegarniach Elephas (w Domu Kultury Polskiej, Naugarduko 76), Akademine Knyga (Universiteto 4), Kataliku Pasaulis (Pl.Katedralny).

W Polsce i w Warszawie:
W salonikach-kioskach RUCHu,w Domu Spotkań z Historią (Karowa 20), w księgarni im.B.Prusa (Krakowskie Przedmieście 7).

Czasopismo wysyłamy pocztą.

Zamówić można mailem lub telefonicznie: 48 508764030 (w Polsce) i 370 68469052 (na Litwie). Informacja o naszych działaniach na stronie internetowej.

Przypominam, że można zamówić numery archiwalne, roczniki, wydawnictwa z serii Biblioteka Znad Wilii: Zenowiusz Ponarski, Przyjaciel Litwy i ptaków. Wokół Oskara Miłosza, Biblioteka Znad Wilii (dalej:BZW) 6, Wilno 2017,ISBN 978-9986-532-08-8, s.196

W latach 2012-2015 drukowana w odcinkach w „Znad Wilii”, rozbudowana – o „dziwnym krewnym” noblisty, znanym poecie – już francuskim z wyboru, mistyku, który nieoczekiwanie został rzecznikiem interesów odradzającej się Litwy w Paryżu. O człowieku dość skomplikowanego pochodzenia, z rodowodem herbowym na terenie WKL. Ukazująca zawiłość stosunków wzajemnych pomiędzy Litwinami i Polakami, próby ułożenia racjonalnych relacji z ówczesnymi i jakże aktywnymi społecznie mniejszościami narodowymi Wilna, z całym spektrum myśli i działalności Żydów, Białorusinów, Rosjan, Tatarów czy Karaimów – z tragicznym finałem podstępnych rozgrywek Rosji Sowieckiej oraz Niemiec faszystowskich – w obliczu Apokalipsy, która zawisła złowieszczą chmurą i niebawem miała się dopełnić. Stąd autor sporo miejsca poświęcił m.in. prof. Marianowi Zdziechowskiemu, całej plejadzie myślicieli tamtego okresu, w tym rosyjskich, prawosławnych. Z nutką mistycyzmu i tego, co przeminęło.

Tomasz Snarski, Werblista, BZW 5, Wyd. Znad Wilii, Wilno 2016, s.40, ISBN 978-9986-532-07-1

Werblista to tytuł tomiku poetyckiego Tomasza Snarskiego, urodzonego w 1985 roku w Gdańsku, w rodzinie o wileńskich korzeniach. Prawnika, piszącego wiersze. W dodatku działającego na forum europejskim na rzecz praw językowych Polaków na Litwie. W zeszłym w roku został laureatem konkursu „Polacy Wielu Kultur”, organizowanego właśnie przez redakcję kwartalnika „Znad Wilii” – za tekst pt. Wilno moich marzeń. Wydanie Werblisty w serii jest nagrodą w tym konkursie.

Tomasz Snarski tomik zadedykował swej Babci Basi, której zawdzięcza Wilno. Na pewno o nim, jako poecie, usłyszymy nieraz.

Romuald Mieczkowski, Na litewskim paszporcie, BZW(4), Wyd. Znad Wilii, Wilno 2011, s. 160, ISBN 978-9986-532-06-4

W 5 rozdziałach: Canaletto maluję Wilno; Pytanie o korzenie; Pokochać Warszawę; Białe i czarne oraz Dwa miody. Stron 160.

Na planie pierwszym są kwestie tożsamości, spuścizny dziejowej, szukania ojczyzny przez tych, których dzisiejsze uwarunkowania usiłują odciąć od wielowiekowych korzeni. Z echami WKL, które kształtowało charakter Wilna. Z szukaniem odpowiedzi na pytanie: co dziś oznacza pisać po polsku na Litwie i gdziekolwiek bądź poza Polską.

W wydaniu 28 fotografii Wilna.

Przenieść Wilno do serca. Portret Miasta
Biblioteka Znad Wilii nr 2, Wilno 2009, ISBN 978-9986-532-05-7. Poezja Polaków (z Wilna, Polski i na emigracji), Litwinów, Białorusinów, Tatara, Rosjanina, Czecha i Estończyka tworzy unikalny Portret Miasta z najpiękniejszymi wierszami 50 autorów. Są to m.in.: Ihar Babkou, Tadeusz Chabrowski, Leszek Długosz, Vytautas Landsbergis, Marcelijus Martinaitis, Henryk Mażul, Zianon Paźniak, Wojciech Piotrowicz, Alicja Rybałko, Ramute Skucaite, Józef Szostakowski, Tomas Venclova, Sławomir Worotyński. W opracowaniu zamieszczono oddzielne wklejki z 24 fotografiami Wilna.

Romuald Mieczkowski, Nikt nie woła,
BZW 2, Wilno 2007, ISNB 978-9986-532-04-082 wiersze ukazują Wilno, widziane przez Polaka, mocno związanego z tym Miastem. Dostrzega on złożoność nieodwracalnych zmian, stara się uzmysłowić sens wielkich i małych, straconych i pozyskanych Ojczyzn. Wilno w tych wierszach bywa zawsze, nawet gdy mowa jest o czymś innym. To widzenie świata dopełniają fotogramy autorstwa poety, którymi szkicuje Miasto, potraktowane jako otoczka zawartych przeżyć.

Romuald Mieczkowski, Objazdowe kino i inne opowiadania wileńskie, BZW 1, Wilno 2007, ISBN 978-9986-532-03-31 Literatury o Wilnie i Wileńszczyźnie powstało niemało. Cieszyła się ona sympatią przed wojną, istniała w ocenzurowaniu w PRLu, temat podejmowano na emigracji. Po wojnie w większości opisywała wojenną gehennę, życie na obczyźnie. A co działo się na terenach na Wschodzie, na których pozostali Polacy? Świadectw takich niewiele. Szczególnie, jeśli chodzi o dokonania, tworzone przez naocznych świadków. Niektóre moje opowiadania obrazują trudny świat człowieka, wychowanego w polskiej tradycji, ale żyjącego w twardych sowieckich realiach. Zdarzenia, mimo fabuły literackiej, są rodzajem dokumentu, bowiem ludzie noszą swe prawdziwe nazwiska. To hołd, który oddałem rodzinie, krewnym. Dzięki jednemu opowiadaniu moi dziadkowie Piotrowscy pośmiertnie zostali upamiętnieni za uratowanie podczas wojny rodziny żydowskiej. Jest to próba przypomnienia o nas, Polakach na Wileńszczyźnie. W książce zawarłem drogie dla mnie zdjęcia z archiwum rodzinnego (RM).

Zapraszam serdecznie! 
Romuald Mieczkowski znadwilii@wp.pl

Materiał opublikowany bez skrótów i redakcji.