O tożsamości na styku kultur. Relacja z konferencji


Fot. wilnoteka.lt/W. Maciejkianiec
W Wilnie, mieście, które łączy w sobie tradycje zdecydowanie więcej, niż tylko "obojga narodów", odbyła się III Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Tożsamość na styku kultur”. Badacze literatury z Czech, Niemiec, Polski, Ukrainy oraz Wielkiej Brytanii dzielili się swoją pracą w szerokim spektrum tematów.
Pisarze szerzej nieznani a także twórcy o światowej sławie, o których ciągle zbyt mało powiedziano, współczesne problemy języka i wyzwania, jakie wielokulturowy świat stawia szeroko pojętej edukacji - to wszystko stało się przedmiotem badań naukowców z europejskich ośrodków akademickich, których wyniki zostały zaprezentowane podczas III Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Tożsamość na styku kultur". W czasie obrad dotykano takich zagadnień jak: przejawy tożsamości w biografiach pisarzy i w dziełach literackich, relacje językowe na pograniczu kulturowym, dialog międzykulturowy w procesie edukacji i kształtowania tożsamości oraz dziedzictwo kulturowe i tradycje w literaturze pogranicza.

O tym, że problem nakreślony w temacie konferencji zajmuje ważne miejsce w historii literatury, uczestnicy mogli się przekonać już podczas pierwszej sesji plenarnej. Prof. dr hab. Anna Szawerna-Dyrszka z Uniwersytetu Śląskiego przedstawiła temat: Pogranicza kulturowe w rozmowach z Czesławem Miłoszem. Noblista - dla niektórych Polaków czasem zbyt "mało polski", był w istocie przykładem człowieka który, najpierw w historii własnej rodziny, a potem przez osobiste doświadczenia, potrafił zebrać i przekazać skarby wielu kultur i wielu narodów. Prof. dr hab. Jarosław Ławski z Uniwersytetu w Białymstoku przedstawił różne obrazy Litwy w twórczości Adama Mickiewicza. Słuchacze, znający zapewne dzieła wieszcza, mogli tym razem bliżeć przyjrzeć się różnym obrazom ojczyny, jakie, w zależności od splotów historii, własnych doświadczeń a wreszcie odbiorców, kreował on w swoich pismach. Wystąpienie prof. dr hab. Zofii Budrewicz z Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie poświęcone było polonistyce regionalnej w kontekście problemów z wielo- i międzykulturowością.

W czasie dwudniowej konferencji pojawiły się także problemy badawcze, które pokazują, że temat nie został jeszcze wyczerpany. W rozmowie z Wilnoteką dr Irena Masojć z Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego, wyraziła przekonanie, że minione spotkanie nie jest ostatnim i pace będą kontynuowane. "W naszych rozmowach pojawiły się dwa obszary, na których chcemy bardziej się skoncentrować w przyszłości. Pierwszy to kierunek edukacyjny. Niewątpliwie ważnym aspektem jest wychowanie do życia w społeczeństwie wielokulturowym, tak, by unikać postaw zamkniętych na odmienność a jednocześnie nie utracić własnej tożsamość. Drugim ważnym tematem jest samo zagadnienie tożsamości i tego, co ją stanowi; na ile ważny w jej kształtowaniu jest czynnik narodowy a na ile np. lokalny".

Problem tożsamości dla Polaków na Wileńszczyźnie bez wątpienia nie jest tylko rozważanym czysto teoretycznie tematem badawczym, lecz ważnym wyzwaniem, przed którym stają wszyscy, którzy chcą pozostać sobą a jednocześni otworzyć się całe bogactwo wielokulturowe świata. Dr Irena Fedorowicz na co dzień doświadcza tego w pracy ze studentami polonistyki Uniwersytetu Wileńskiego: "Bardzo trudne jest wykształcenie umiejętności odróżniania tego, co "swoje", co stanowi część mojej tożsamości, od tego, co pochodzi z innych kultur i co może ubogacać, ale wymaga mądrego przyjęcia. Jest wielką sztuką, by na pograniczu kultur przejmować od innych to, co najlepsze, nie tracąc jednocześnie nic z własnego dziedzictwa."

Konferencję zorganizowali: Centrum Języka Polskiego, Kultury i Dydaktyki Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie oraz Katedra Slawistyki Uniwersytetu Ostrawskiego.

Na podstawie: inf. wł.