Odnawianie kwater legionistów 1919–1920


Fot. wilnoteka.lt
Na Wileńszczyźnie trwają prace renowacyjne kwater polskich żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej. Jest to część większego projektu Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, która w tym roku – z okazji nadchodzącej setnej rocznicy wybuchu konfliktu 1919–1920 roku – planuje odnowić kilka miejsc polskiej pamięci narodowej na Litwie i Łotwie. Na Wileńszczyźnie Fundacja wybrała dwie kwatery legionistów: w Mejszagole i Niemenczynie.


„Obie kwatery są do siebie dość podobne” – mówi koordynatorka projektu Małgorzata Aleksandrowicz. Ponieważ w obydwu miejscach nagrobki zostały wykonane z betonu, zabiegi konserwatorskie wykonywane przez polskich specjalistów będą również podobne.

Kwatera w Mejszagole jest najlepiej zachowanym miejscem pochówku legionistów w rejonie wileńskim. Spoczywa na niej 24 legionistów. Przez lata dbali o nią lokalni mieszkańcy, a w 1996 roku została odnowiona. Jak podkreśla M. Aleksandrowicz, tutejsze nagrobki nie zostały niczym pomalowane, dlatego ich czyszczenie będzie nieco łatwiejsze niż tych znajdujących się w Niemenczynie.

Niemenczyńska kwatera i znajdujące się tam nagrobki zostały potraktowane farbą olejną, czyli tzw. srebrzanką. M. Aleksandrowicz zapewnia, że uda się ją zmyć. „Nie będzie nic wymieniane, żadnej rekonstrukcji, zostaną tylko umyte” – zapewnia przedstawicielka Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.

„Mamy tylko powstrzymać degradację tych obiektów i po prostu przedłużyć ich życie” – potwierdza konserwator zabytków Karol Gądzik, który uczestniczy w pracach konserwatorskich na Wileńszczyźnie. Jak dodaje, na cmentarzu w Mejszagole nie ma zbyt wielu ubytków, dlatego kwatera jest w naprawdę dobrym stanie.

W tym roku Fundacja planuje także rekonstrukcję nagrobka żołnierza Armii Krajowej, kaprala Jana Stankiewicza, znajdującego się w Korwiu koło Mejszagoły. W planach Fundacji są także prace renowacyjne na cmentarzu na Zakrecie w Wilnie oraz w Grygajciach koło Nowej Wilejki.  

Według planów Fundacji prace konserwatorskie w Mejszagole i Niemenczynie zostaną ukończone w połowie września.



Zdjęcia: Robert Hajdukiewicz
Montaż: Patryk Lisowski
Współpraca: Ryszard Rotkiewicz