Olga Tokarczuk kolejny raz nominowana do Bookera


Fot. wydawnictwoliterackie.pl
Powieść „Bieguni” Olgi Tokarczuk znalazła się na liście nominowanych do jednej z najważniejszych amerykańskich literackich nagród – National Book Award. Książka nominowana jest w nowej kategorii – Przekład na Język Angielski. W maju tego roku pisarka zdobyła nagrodę Man Booker International Prize przyznawaną w Wielkiej Brytanii autorom najlepszych książek przetłumaczonych na język angielski.



The National Book Awards to jedne z najbardziej prestiżowych nagród literackich w USA, ustanowione w 1936 roku przez American Booksellers Association. Od 1950 roku otrzymują je autorzy amerykańscy za wydaną w danym roku publikację w kategoriach Poezja, Literatura Faktu, Literatura Piękna i Literatura Młodzieżowa. W tym roku po raz pierwszy nagroda zostanie przyznana także w kategorii Przekład na Język Angielski. Nazwiska laureatów ogłoszone zostaną w listopadzie.

„Bieguni” Olgi Tokarczuk to literacka monografia zjawiska ruchliwości, poruszania się, niepokoju podróżnego. Zdaniem autorki turystyka stała się współczesnym sposobem zaspokajania bardzo starego, atawistycznego, nomadycznego popędu. Osią, wokół której autorka zbudowała książkę, nie jest postać, jakaś historia, tylko fenomen, jakim jest podróżowanie. Tytuł książki nawiązuje do nazwy rosyjskiej sekty z XVIII wieku, której członkowie uważali, że świat jest dziełem szatana, a kiedy się zatrzymujemy, szatan ma do nas najlepszy dostęp. Żeby uciec przed diabłem, musimy się cały czas poruszać. Tokarczuk pisze, że spotkała współczesnych biegunów, niedobitków tej sekty, którzy przez cały czas przemieszczają się metrem po Moskwie.

Autorka opisuje świat współczesnych biegunów, permanentnych podróżników, którzy mają swoje produkty, kosmetyki podróżne, choroby związane ze zmianami czasu, własny język: prosty, sfunkcjonalizowany angielski. Istnieje nawet odrębna gałąź psychologii, która ich opisuje – psychologia podróżna.

Mimo że „Biegunów” Olga Tokarczuk napisała w 2007 roku, w wersji angielskiej powieść ukazała się dopiero 10 lat później. Tytuł oznaczający członków odłamu rosyjskich staroobrzędowców tłumaczka Jennifer Croft przełożyła jako „Flights”. W 2008 roku utwór otrzymał polską Nagrodę Literacką Nike, a w maju tergo roku – prestiżową brytyjską nagrodę literacką Man Booker International Prize.

Na liście nominowanych w kategorii Przekład na Język Angielski jest dziesięciu autorów. Poza Olgą Tokarczuk i jej „Biegunami” są to: Irańczyk Negar Djavadii za „Disoriental”, Roque Larraquy z Argentyny za „Comemadre”, Dunya Mikhail z Iraku za „The Beekeeper: Rescuing the Stolen Women of Iraq”, Perumal Murugan z Indii za „One Part Woman”, Norweżki: Hanne Ørstavik z Norwegii za „Love” i Gunnhild Øyehaug za „Wait, Blink: A Perfect Picture of Inner Life”, Włoch Domenico Starnone za „Trick”, pochodząca z Japonii Yoko Tawada za „The Emissary” oraz Rosjanka Tatiana Tołstoj za „Aetherial Worlds”.

Olga Tokarczuk urodziła się w 1962 roku w Sulechowie. Z wykształcenia jest psychologiem. Jej debiut powieściowy to wydana w 1993 roku książka „Podróż ludzi Księgi”, dwa lata później ukazała się jej kolejna książka – „E.E.”. Ogromny sukces przyniosła trzecia powieść O. Tokarczuk pt. „Prawiek i inne czasy” (1996), za którą pisarka w 1997 roku otrzymała Paszport Polityki. W tym samym, 1997 roku, otrzymała nagrodę Fundacji im. Kościelskich. Rok później w księgarniach pojawił się „Dom dzienny, dom nocny” – książka zainspirowana historią okolicy, w których pisarka mieszkała – Sudetami i wsią Nowa Ruda. Inne prace O. Tokarczuk to m.in. „Gra na wielu bębenkach” (2001), esej „Lalka i perła” (2000) i „Ostatnie historie” (2003), „Prowadź swój pług przez kości umarłych” (2009), „Księgi Jakubowe” (2014). Wiosną tego roku pojawiła się jej nowa książka – „Opowiadania bizarne”.

Książki Olgi Tokarczuk znane są też czytelnikom na Litwie. W języku litewskim ukazały się dotychczas „Prawiek i inne czasy” („Praamžiai ir kiti laikai”, 2000) oraz „Dom dzienny, dom nocny” („Dienos namai, nakties namai”, 2007) – obie przetłumaczone przez Vyturysa Jarutisa i wydane nakładem wydawnictwa Strofa.

Na podstawie: PAP, nationalbook.org, inf. wł.