Order Orła Białego dla wybitnych Polaków

Order Orła Białego - krzyż z wstęgą i gwiazdą, fot. KPRP

W Pałacu Prezydenckim we środę, 12 września, została uroczyście otwarta Sala Orderu Orła Białego. „Cieszę się z pomysłu, aby w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości najwyższe, a zarazem najstarsze – jak w przypadku Orderu Orła Białego – odznaczenia państwowe zostały w tak wyjątkowy sposób wyeksponowane” – mówił Andrzej Duda.

A. Duda zwrócił uwagę, że Order Orła Białego, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, można było nadać tuż po śmierci wybitnej osoby, ale generalnie nie był przyznawany wstecz. „Postanowiliśmy, razem z Kapitułą Orderu Orła Białego, w tym wyjątkowym roku, jakim jest rok 100-lecia odzyskania niepodległości, zrobić wyjątek i cofnąć się. Spojrzeć na polskie życie publicznie przez aspekt tych 100 lat i popatrzyć, kto na tej przestrzeni (…) był postacią wybitną, a kto tym Orderem Orła Białego uhonorowany nie został. Wybraliśmy 25 takich wybitnych postaci, z bardzo różnych dziedzin polskiego życia” – poinformował.

„Te osoby na 100-lecie odzyskania niepodległości zostaną uhonorowane pośmiertnie Orderem Orła Białego” – powiedział prezydent i dodał, że uroczystość odbędzie się 11 listopada.

Wśród nagrodzonych znaleźli się:

1. Stefan Banach, jeden z najwybitniejszych matematyków XX wieku, światowej sławy autor oryginalnych rozwiązań, twierdzeń i prawideł, twórca oraz lider, wraz z Hugonem Steinhausem, lwowskiej szkoły matematycznej.
2. Abp Antoni Baraniak SDB, sekretarz i kapelan prymasów Polski Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego, biskup pomocniczy gnieźnieński, a następnie arcybiskup metropolita poznański, sługa Boży Kościoła katolickiego.
3. Bp Juliusz Bursche, biskup Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, działacz niepodległościowy, członek Rady Stanu Królestwa Polskiego, więziony i torturowany przez hitlerowców, gorliwy patriota i męczennik II wojny światowej.
4. Ignacy Daszyński, polityk, działacz społeczny i niepodległościowy, premier Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej (tzw. rządu lubelskiego), Marszałek Sejmu w latach 1928–1930.
5. Roman Dmowski, jeden z czołowych działaczy niepodległościowych, polityk, dyplomata, publicysta, współzałożyciel, przywódca i główny twórca programu polskiego ruchu narodowego.
6. Ks. Szymon Fedorońko, duchowny prawosławny, naczelny kapelan wyznania prawosławnego Wojska Polskiego, zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu.
7. Halina Konopacka, lekkoatletka, pierwsza polska złota medalistka olimpijska, działaczka sportowa, malarka, poetka i dziennikarka, bohaterka akcji ratowania złota ze skarbca Banku Polskiego.
8. Hilary Koprowski, lekarz, wirusolog i immunolog, twórca szczepionki przeciwko wirusowi polio wywołującemu chorobę Heinego–Medina.
9. Janusz Korczak (Henryk Goldszmit), pisarz, pedagog, lekarz, publicysta, działacz społeczny, wielki orędownik praw dziecka, ofiara Holocaustu.
10. Wojciech Kossak, jeden z najbardziej znanych, cenionych i płodnych malarzy polskich, czołowy reprezentant nurtu historycznego i batalistycznego, major kawalerii Wojska Polskiego.
11. Zofia Kossak-Szczucka, wybitna powieściopisarka, organizatorka pomocy Żydom w okupowanej przez Niemcy Polsce, uczestniczka powstania warszawskiego.
12. Leon Kryczyński (Mirza Najman), prawnik, historyk, działacz społeczny, wybitny przedstawiciel społeczności Tatarów w Polsce.
13. Kornel Makuszyński, prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta, jeden z najpoczytniejszych pisarzy okresu międzywojnia.
14. Olga Drahonowska-Małkowska, współtwórczyni i jedna z najbardziej zasłużonych działaczek polskiej gałęzi ruchu skautowego.
15. Andrzej Małkowski, działacz niepodległościowy, jeden z głównych twórców i teoretyków harcerstwa.
16. Stanisław Mierzwa, adwokat i działacz ruchu ludowego, jeden ze skazanych w procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.
17. Jędrzej Moraczewski, polityk, działacz niepodległościowy, żołnierz Pierwszej Brygady Legionów Polskich, premier i minister w rządzie II RP.
18. Leon Petrażycki, wybitny prawoznawca, socjolog prawa, filozof i działacz polityczny.
19. Maciej Rataj, filolog klasyczny, polityk, działacz społeczny i niepodległościowy, marszałek sejmu, pełniący obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej.
20. Władysław Stanisław Reymont, jeden z najwybitniejszych i najpoczytniejszych prozaików polskich, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, społecznik i działacz patriotyczny.
21. Maria Skłodowska-Curie, wybitna polska uczona, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla, fundatorka Instytutu Radowego w Warszawie.
22. Stanisław Sosabowski, działacz niepodległościowy, pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego, a następnie generał brygady Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, organizator i dowódca 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej – pierwszego oddziału tego typu w dziejach polskiego oręża.
23. Baruch Steinberg, naczelny rabin Wojska Polskiego, zamordowany przez NKWD w Katyniu.
24. Karol Szymanowski, wybitny kompozytor, pianista i pedagog, rektor Konserwatorium Muzycznego w Warszawie (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina), odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.
25. Stefan Żeromski, pisarz, publicysta, dramaturg, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Młodej Polski, nazywany „sumieniem narodu” i „sumieniem polskiej literatury”.

„Chodziło nam o to, aby wskazać przedstawicieli tych najważniejszych dla Polski XX wieku grup społecznych i wyznaniowych. Chcieliśmy, aby ta grupa odznaczonych miała element niezwykle wspólnotowy, łączący, pokazujący, że dla Rzeczypospolitej, władz Rzeczypospolitej, dla Prezydenta Rzeczypospolitej wszystkie części naszego społeczeństwa i wszystkie dziedziny życia społecznego w Polsce są jednakowo ważne i każda z nich powinna być – poprzez wybitną postać – doceniana” – podkreślał Andrzej Duda.

Na podstawie: prezydent.pl