„Osiemnastka” Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny


Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny w Niemenczynie, fot. wilnoteka.lt
6 lutego 2000 roku w Niemenczynie otwarte zostało Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny. Z okazji przypadającej w 2018 roku „pełnoletności” w niedzielę, 11 lutego placówka ogłosiła Dzień Otwartych Drzwi – można było zwiedzać odnowioną ekspozycję, obejrzeć wystawę wyrobów z gliny mistrzyni rzemiosła Łucji Żdanowicz i prac artysty-rzeźbiarza i kowala Povilasa Malinauskasa.



Dzień Otwartych Drzwi zgromadził przyjaciół i sympatyków placówki. Goście zwiedzali ekspozycję stałą i wystawy czasowe, wpisali się do księgi pamiątkowej. Z życzeniami śpiewanymi przybył do Niemenczyna zespół wokalny „Sużanianka”, na który, jak zaznaczył dyrektor Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny Algimant Baniewicz, zawsze można liczyć. 


Pomysł stworzenia muzeum gromadzącego dorobek kultury materialnej wielokulturowej Wileńszczyzny zrodził się tuż po odzyskaniu przez Litwę niepodległości. Zbiory muzealne gromadzono na długo przed otwarciem. „O eksponaty nie było kiedyś trudno, ludzie chętnie je przekazywali. Zaczęło się od studentów, którzy w czasie praktyk zbierali ciekawe przedmioty w wioskach Wileńszczyzny. Przechowywaliśmy je w Domu Kultury w Niemenczynie. Wszystkie eksponaty, jakie mamy, zostały przekazane nieodpłatnie” – początki placówki wspomina dyrektor  MEW Algimant Baniewicz.

Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny zostało otwarte w 2000 roku. Mieści się w centrum Niemenczyna, w przedwojennym, zbudowanym w 1938 roku budynku remizy strażackiej. Placówka gromadzi świadectwa kultury materialnej, organizuje wystawy twórców ludowych, prowadzi badania naukowe i szeroką działalność edukacyjną, której celem jest zachowanie rzadkich dziś umiejętności czy rzemiosł. Od 2002 roku odbywają się ekspedycje etnograficzne, umożliwiające zbieranie cennego materiału naukowego i nagrywanie filmów o twórcach ludowych mieszkających w rejonie wileńskim.

Dzięki długoletniej współpracy MEW z Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie na kursach ceramiki przeszkolono 18 osób, 14 osób z tkactwa, 4 osoby brały udział w warsztatach cymbalistów. W muzeum powstały studia tkactwa i ceramiki, organizowane są wystawy czasowe oraz zajęcia dla dzieci i dorosłych. W 2016 roku, na przykład, w okresie poprzedzającym Wielkanoc w niemenczyńskim muzeum gościła prezydent Litwy Dalia Grybauskaitė, która razem z uczniami miejscowych szkół malowała pisanki.

Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny ma obecnie kilka filii, m.in. Centrum Rzemiosła Tradycyjnego w dworze Houwaltów w Mejszagole. Jednym z akcentów obchodów „osiemnastki” MEW były „chrzciny” nowej kapeli z Mejszagoły, która odtąd będzie się nazywała Kapela Dworska z Mejszagoły. „Rodzicami chrzestnymi” zespołu zostali posłanka na Sejm Litwy, mejszagolanka Rita Tamašunienė i wicemer rejonu wileńskiego Robert Komarowski.


Zdjęcia i montaż: Paweł Dąbrowski