Pierwsze sukcesy prac poszukiwawczych IPN w rejonie solecznickim

Wilnoteka, 24 lipca 2017, 15:35

Tablica upamiętniająca miejsce pochówku kpr Edwarda Buczka ps. Grzybek, fot. facebook.com/poszukiwaniaipn

Pierwsze w historii prace archeologiczne i ekshumacyjne podjęte przez Instytut Pamięci Narodowej na Litwie rozpoczęły się sporym sukcesem. Zespół Wydziału Kresowego już w pierwszym tygodniu pracy odnalazł miejsca pochówku dwóch polskich żołnierzy i przeprowadził z powodzeniem ich ekshumację. Badacze odnaleźli szczątki kaprala Edwarda Buczka ps. "Grzybek" i porucznika Wojciecha Stypuły ps. "Bartek".

W dniach 19-20 lipca przeprowadzono prace ekshumacyjne grobu drużynowego 8 drużyny 3 kompanii 6 Wileńskiej Brygady AK - kaprala Edwarda Buczka ps. "Grzybek". Kapral Edward Buczek poległ 1 sierpnia 1944 roku w kolonii Michnokiemie koło Podborza w starciu z oddziałem strzelców górskich Wermachtu. Ekshumacja była bardzo trudna ze względu na rosnące na grobie potężne drzewo. Jednak mimo trudności natury technicznej prace zakończyły się pomyślnie i szczątki podjęto. Przy szczątkach znaleziono fragmenty munduru wraz z guzikami oraz orzełka z polskiej czapki wojskowej, z jednym skrzydłem. Drugie najprawdopodobniej zostało odstrzelone. Szczątki kaprala Edwarda Buczka zostaną przeniesione do polskiej kwatery wojskowej na cmentarzu w Ejszyszkach.

22 lipca 1944 roku na tzw. Długiej Wyspie w Puszczy Rudnickiej nad rzeką Wisińczą z rąk sowietów zginął porucznik Wojciech Stypuła "Bartek", żołnierz AK. Został pochowany niedaleko miejsca, w którym zginął. Dokładnie w rocznicę jego śmierci, w dniu 22 lipca 2017 r. zespół Wydziału Kresowego odnalazł i ekshumował szczątki "Bartka". W pracach oprócz specjalistów IPN uczestniczyli członkowie rodziny Stypuły, m.in. jego siostrzeniec Wojciech Banaś, wolontariusze ze Stowarzyszenia Odra-Niemen oraz miejscowi Polacy.

Poszukiwania były prowadzone w oparciu o relację Izabelli Jankowskiej-Stankiewicz ps. "Marianna", która była świadkiem śmierci "Bartka". Grób znajdował się w sercu Puszczy Rudnickiej, a jego dokładna lokalizacja została określona na podstawie wyników przeprowadzonych badań archeologicznych. Tożsamość odnalezionego żołnierza zostanie potwierdzona badaniami DNA.

Kolejne prace poszukiwawcze i ekshumacje na terenie Wileńszczyzny będą prowadzone w najbliższych dniach. Zespołowi Wydziału Kresowego towarzyszy dr Magdalena Krajewska, antropolog UMK w Toruniu, która przygotowuje ekspertyzy antropologiczne.

Jednym z celów prowadzonych poszukiwań jest odnalezienie miejsca pochówku legendarnego dowódcy AK por. Jana Borysewicza ps. "Krysia", który zginął w Kowalkach (nieopodal Dubicz) z rąk sowietów 21 stycznia 1945 roku. Polscy naukowcy we współpracy z Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy przeprowadzą też identyfikacje bezimiennych żołnierzy AK pochowanych w Kaplicy-Kolumbarium w Tuskulanach w Wilnie.

Na podstawie: facebook.com/poszukiwaniaipn