Podręcznik do wychowania obywatelskiego

Koncepcja podręcznika, jak pisze Jarosław Lipszyc, prezes Fundacji Nowoczesna Polska, narodziła się w wyniku doświadczeń Fundacji z działań prowadzonych na Litwie oraz w wyniku współpracy z dr Łukaszem Wardynem ekspertem Europejskiej Fundacji Praw Człowieka.

W dn. 29 czerwca 2011 miało miejsce spotkanie inaugurujące projekt „Europejczycy, Polacy, Obywatele“. Celem projektu było przygotowanie podręcznika do nauki przedmiotu „Wiedza o społeczeństwie“, jako odpowiedź na potrzebę pozycji o tej tematyce w szkołach polskich na Litwie. Dowodem na to są badania charakterystyki oświaty polskojęzycznej, z których wynika, że mimo że sieć szkół z polskim językiem nauczania jest wystarczająca - to program nauczania nie obejmuje kompetencji związanych z kształceniem obywatelskim, a biblioteki szkolne są zaopatrzone w podręczniki jedynie w języku państwowym.

Jest to problem tym bardziej ważny, biorąc pod uwagę przyjętą przez litewski Sejm nowelizację ustawy o oświacie, na podstawie której 13 633 uczniów polskich szkół przedmiotu tego będą zmuszeni się uczyć wyłącznie w języku litewskim. „Wyszliśmy z założenia, że skutecznie walczą o swoje prawa tylko ci, którzy posiadają odpowiednią wiedzę. Ale żeby móc uruchomić takie kursy, niezbędne było stworzenie odpowiednich zasobów wiedzy“ - mówi J. Lipszyc.

Jak powstawał podręcznik

Książka powstawała w sposób dość szczególny. Po pierwszym spotkaniu ekspertów z Polski i Litwy naszkicowano wspólnie spis treści. Następnie Krzysztof Kowaluk i Łukasz Zamęcki z Warszawy napisali te elementy rozdziałów, które mają charakter uniwersalny. Rozdziały te zostały następnie uzupełnione o treści niezbędne dla Polaków mieszkających na Litwie przez Elżbietę Kuzborską i Brigitę Žuromskaitė z Litwy.

Ostatecznego wyboru materiałów i niezbędnych skrótów dokonała redakcja. W efekcie powstał tekst, który - trochę jak Wikipedia - ma wyłącznie autora zbiorowego. Wszystkie materiały dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa - Na Tych Samych Warunkach. Treść licencji jest dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/. Oznacza to, że każdy ma prawo dokonywania ich adaptacji na swoje potrzeby, do czego gorąco zachęcamy. Jeśli uważacie, że któryś z tych materiałów wymaga aktualizacji, poprawek bądź innych zmian - po prostu zróbcie to.

„Polacy, Europejczycy, Obywatele. Materiały edukacyjne z zakresu wychowania obywatelskiego dla Polaków mieszkających na Litwie“.

Autorzy

Autorzy tekstów rozdziałów: Krzysztof Kowaluk - rozdziały: 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, Łukasz Zamęcki - rozdziały: 1, 2, 4, 11, 12
Autorki informacji o sytuacji na Litwie: Elżbieta Kuzborska, Brigita Žuromskaitė 
Redakcja merytoryczna: Magdalena Biernat, Jarosław Lipszyc, Łukasz Wardyn
Redakcja językowa: Aleksandra Sekuła
Projekt okładki i koncepcja graficzna: Mariusz Smolarek

Spis treści

Aktywność społeczna
Samorząd
Władza
Media masowe
Transformacja
Gospodarka
Unia Europejska
Globalizacja
Organizacje międzynarodowe
Konflikty międzynarodowe
Wykluczenie społeczne i choroby
Problemy współczesnego świata
Naród i państwo
Prawa człowieka
Prawo

Zadanie realizowane w ramach zlecania przez Kancelarię Senatu zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2011 r. Partner merytoryczny: Europejska Fundacja Praw Człowieka.