Politycy i dziennikarze protestowali przeciwko ograniczeniu wolności mediów
„Pierwszym pomysłem było zaproszenie ludzi do protestowania przeciwko ograniczeniu dostępu do danych Centrum Rejestrów dla dziennikarzy, ale szybko zrozumieliśmy, że władza tej kadencji nie pierwszy i nie ostatni raz ingeruje w wolność mediów, dlatego postanowiliśmy zaprosić ludzi, polityków i dziennikarzy do zareagowania na to” – powiedział przewodniczący Litewskiej Młodzieży Liberalnej Mykolas Knyza.
W spotkaniu wzięli udział nie tylko młodzi liberałowie, lecz także konserwatyści i socjaldemokraci, wśród nich m.in. posłowie Eugenijus Gentvilas i Aušrinė Armonaitė, liderzy Związku Ojczyzny – Litewskich Chrześcijańskich Demokratów Gabrielius Landsbergis i Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej Gintautas Paluckas, były mer Wilna Artūras Zuokas i inni. Obecni byli także przedstawiciele mediów i dziennikarze.
Uczestnicy protestu „Prawdy nie uciszysz” nie tylko potępili zniszczenie nagrania z posiedzenia rządu, podczas którego omawiano sprawę ograniczania dostępu do danych Centrum Rejestrów, lecz także wezwali rządzących do nieingerowania w sprawy zarządzania LRT. Poprzednia komisja sejmowa, którą tworzyli głównie „Chłopi”, przyjęła wnioski pozwalające na zmiany struktury zarządzania publicznego nadawcy, członków Rady oraz wzmocnienie kontroli Litewskiej Komisji ds. Radia i Telewizji. Zdaniem dziennikarzy i przedstawicieli mediów jest to próba ingerencji w zarządzanie LRT.
„Ponieważ nie jestem organizatorem, a tylko uczestnikiem, chcę, aby społeczeństwo zrozumiało, że nie mówimy tylko o naszym, tzn. dziennikarzy prawie dostępu do informacji. Jeśli my go nie otrzymamy, społeczeństwo tym bardziej go nie dostanie. (…) To nie jest sprawa jedynie naszego zawodu – chcę, aby ludzie to zrozumieli” – mówiła dziennikarka Rita Miliūtė.
Jej zdaniem informacja o zniszczeniu nagrania z posiedzenia rządu, o które prosili dziennikarze „jest oznaką, że oni (rządzący – przyp. red.) zupełnie nie rozumieją, czym jest wolne i demokratyczne społeczeństwo z wolnymi mediami”.
Cała sprawa zaczęła się w połowie września br., kiedy nowy dyrektor Centrum Rejestrów Saulius Urbanavičius postanowił zerwać z dotychczasową praktyką bezpłatnego udostępniania informacji przedstawicielom mediów. Jego zdaniem była ona nielegalna, ponieważ nie została uregulowana prawnie.
Podczas rządowej narady, która odbyła się w środę, 3 października, Gabinet Ministrów odrzucił poprawki do ustawy przygotowane przez Ministerstwo Komunikacji, które miały na celu zapewnienie mediom możliwości nieodpłatnego otrzymywania danych z Centrum Rejestrów. Jak mówił premier Saulius Skvernelis, prawnicy znaleźli w nich wiele niedociągnięć, które mają zostać naprawione w najbliższym czasie.
Po ogłoszeniu tej decyzji część dziennikarzy i przedstawicieli opozycji zwróciła się do rządu z prośbą o odwołanie wprowadzonych przez centrum ograniczeń, a także o udostępnienie nagrania z posiedzenia. W piątek, 5 października, premier powiedział, że nie widzi potrzeby upubliczniania nagrania z rządowej narady, ponieważ zwyczajowo spotkania tego typu odbywają się za zamkniętymi drzwiami. Wczoraj kancelaria rządu poinformowała natomiast, że nagranie zostało zniszczone.
Do sprawy odniosła się prezydent Dalia Grybauskaitė, która w poniedziałek wezwała instytucje państwowe do otwarcia dostępu do informacji dla mediów, a wprowadzone przez Centrum Rejestrów ograniczenia nazwała nieproporcjonalnymi. „Sztuczne ograniczenia dla mediów są nieuzasadnione i nieproporcjonalne oraz nie odpowiadają ogólnoświatowym tendencjom. Większość krajów od dawna idzie drogą udostępniania danych, ponieważ otwarty dostęp ma pozytywny wpływ na gospodarkę i rozwój innowacji, postęp państwa oraz codzienne życie obywateli” – głosi oświadczenie prezydent. Zdaniem D. Grybauskaitė „litewskie prawo nie zabrania bezpłatnego udostępniania informacji z Centrum Rejestrów mediom i społeczeństwu, potrzeba jedynie politycznej woli”.
Jednocześnie Saulius Skvernelis zapewnił, że w najbliższą środę rząd podejmie decyzje, które umożliwią mediom bezpłatny dostęp do danych Centrum Rejestrów.
Na podstawie: bns.lt, lrt.lt
