Popiersie Arystotelesa w Pałacu Władców
Autentyczne marmurowe popiersie Arystotelesa przybyło do Muzeum Narodowego Pałacu Władców Wielkiego Księstwa Litewskiego z Muzeum Akropolu w Atenach. Popiersie znalezione zostało w 2005 roku podczas wykopalisk archeologicznych na mieszczącej się nieopodal tegoż muzeum willi z czasów antycznych.
Wycenione na 1 mln euro popiersie zaprezentowane zostanie na międzynarodowej wystawie „Arystoteles z Akropolu. Rzeźba antycznego myśliciela”, której uroczyste otwarcie nastąpi w piątek, 16 listopada.
„Niniejsza międzynarodowa wystawa to prezent Republiki Greckiej dla świętującej stulecie odbudowy państwa Litwy, a jednocześnie – niecodzienne wydarzenie, do urzeczywistnienia którego w dużym stopniu przyczyniła się ambasada Republiki Greckiej w Wilnie. Za tę piękną inicjatywę i prezent serdecznie dziękujemy ambasador Grecji na Litwie Vassiliki Dicopoulou. Cieszymy się, że zwiedzający nasze muzeum będą mogli zobaczyć wizerunek wybitnego antycznego filozofa, jednego z najsłynniejszych myślicieli świata zachodniego i najważniejszych twórców europejskiej cywilizacji i systemu filozoficznego, nauczyciela Aleksandra Macedońskiego oraz przybliżyć się do źródeł kultury antycznej. Wywarł on decydujący wpływ również na rozwój chrześcijańskiej Europy, jak też na życie naszego państwa i społeczeństwa, na rozwój kultury, nauki i oświaty” – powiedział dyrektor muzeum Pałacu Władców dr Vydas Dolinskas.
Popiersie Arystotelesa w Pałacu Władców, fot. madeinvilnius.lt
Marmurowe popiersie wielkiego filozofa znalezione zostało nieopodal Partenonu, przy głównym wejściu do luksusowej willi z okresu późnoantycznego. Ogółem znanych jest kilkanaście popiersi Arystotelesa, to jednak jest najlepiej zachowane, jedyne nieuszkodzone i z nierozbitym nosem. Datowane jest na I wiek n.e. i ma formę hermy (czworokątnego zwężającego się ku dołowi kamiennego postumentu zakończonego na górze popiersiem).
W miejscu wykopalisk archeologicznych razem z rzeczonym znaleziono również dwa inne marmurowe popiersia. Jedno z nich, jak się przypuszcza, przedstawia cesarza rzymskiego Adriana.
Popiersie Arystotelesa nie było dotychczas wywożone poza granice Grecji. Zwiedzający Muzeum Akropolu w Atenach mogli je obejrzeć po raz pierwszy zaledwie przed czterema lat – podczas odbywających się 26–28 września 2014 roku imprez z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa i Światowego Dnia Turystyki.
Obecnie popiersie to uważane jest za jeden z najcenniejszych eksponatów Muzeum Akropolu, które w przyszłym roku – podobnie jak muzeum Pałacu Władców – będzie obchodziło dziesięciolecie swojej działalności.
Arystoteles (384–322 p.n.e.) urodził w niewielkiej miejscowości Stagira na północy Grecji. Stąd miał przydomek Stagiryta. W wieku siedemnastu lat przybył do Aten, gdzie studiował w Akademii Platońskiej. Po śmierci nauczyciela opuścił miasto. Po pewnym czasie Filip II Macedoński powierzył mu wychowanie swego syna, późniejszego twórcy imperium macedońskiego Aleksandra III Macedońskiego. W 335 r. p.n.e. Arystoteles wrócił do Aten, gdzie założył swoją szkołę filozoficzną zwaną Liceum. Jego dzieła przyniosły mu z czasem światowy rozgłos. Osiągnięcia wielkiego intelektualisty w dziedzinie filozofii i nauki stały się fundamentem nauki świata zachodniego.
Filozofia Arystotelesa szerzyła się na Litwie początkowo w szkołach parafialnych. Ważnym impulsem stała się kultura humanistyczna epoki Renesansu. Ośrodkami tej kultury były również dwory – władcy i możnowładców. Wiadomo, że wielki książę litewski i król Polski Zygmunt August był zapalonym bibliofilem. Jego biblioteka liczyła około 4 000 tomów książek. Były tu również oryginały prac Arystotelesa (w języku greckim) oraz tłumaczenia łacińskie. Dzieła wielkiego myśliciela były też m.in. w księgozbiorach kanclerza wielkiego litewskiego Olbrachta Gasztołda. Z prac Arystotelesa czerpał wybitny działacz protestancki Wielkiego Księstwa Litewskiego Abraham Kulwieć. Z dziełami antycznego myśliciela litewscy możnowładcy mieli możliwość zapoznać się również podczas studiów na uniwersytetach zagranicznych. Oto, na przykład, podczas nauki w Lipsku przyszły hetman wielki litewski Lew Sapieha w dedykacji władcy Litwy i Polski Zygmuntowi III Wazie w Trzecim Statucie Litewskim (1588) również cytował „mądrego greckiego filozofa”.
Wystawa „Arystoteles z Akropolu. Rzeźba antycznego myśliciela” będzie czynna w muzeum Pałacu Władców do 17 lutego 2019 roku.
Popiersie Arystotelesa w Pałacu Władców, fot. madeinvilnius.lt
Na podstawie: madeinvilnius.lt