Pozytywny zwrot wydarzeń?

W sobotę szef MSZ Radosław Sikorski rozmawiał na ten temat ze swoim litewskim odpowiednikiem Audroniusem Ažubalisem. Dyplomaci mieli okazję poruszyć ten temat przy okazji nieformalnego spotkania ministrów spraw zagranicznych Unii Europejskiej z wysoką przedstawiciel Catherine Ashton na Węgrzech.

"Minister Audronius Ažubalis przedstawił panu ministrowi Radosławowi Sikorskiemu propozycję przekazania stronie polskiej do konsultacji ustawy o oświacie, kontrowersyjnego projektu, który dotyczy również mniejszości narodowych" - powiedział w poniedziałek rzecznik MSZ Marcin Bosacki. Zaznaczył on, że resort z zadowoleniem przyjmuje deklarację szefa litewskiego MSZ.

"Propozycję przekazania projektu stronie polskiej uważamy za bardzo pozytywny zwrot wydarzeń i krok do budowy zaufania w relacjach polsko-litewskich" - powiedział Bosacki. Zapewnił, że Polska nie chce wpływać na niezależne ustawodawstwo litewskie pod warunkiem, że spełnia ono normy europejskie. Według niego projekt, którego głosowanie zostało w grudniu przesunięte na wiosnę, budził uzasadnione obawy, jeśli chodzi o traktowanie mniejszości.

Litewscy Polacy podkreślają, że projekt zawiera założenia dyskryminujące. Chodzi między innymi o stopniowe zwiększanie w szkołach mniejszości narodowych liczby przedmiotów nauczanych w języku litewskim i ujednolicenie we wszystkich szkołach egzaminu maturalnego z języka litewskiego. Nowela zakłada też tzw. optymalizację sieci szkół, co w praktyce oznacza zamykanie w małych miejscowościach szkół mniejszości narodowych i pozostawienie tam jedynie szkół litewskich.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych protestowało przeciw przyjęciu tych przepisów, uznając je za działania wymierzone w polską mniejszość na Litwie. Polscy dyplomaci kilkakrotnie poruszali tę kwestię z litewskimi władzami. Sikorski rozmawiał o zmianach w ustawie o oświacie z Ažubalisem w połowie czerwca ubiegłego roku, dwa tygodnie później do MSZ wezwany został ambasador Egidijus Meilūnas. Otrzymał krytyczną notę z oceną działań litewskich w tej sprawie. W połowie lutego prezydent Bronisław Komorowski w polskiej szkole w podwileńskiej miejscowości Mejszagoła rozmawiał o tej sprawie z Polakami mieszkającymi na Litwie. Kwestię noweli ustawy oświatowej poruszył też z prezydent Dalią Grybauskaitė.

"Jak wiadomo projekt, który jest w parlamencie, wzbudzał wiele sprzeciwów mniejszości na Litwie, zwłaszcza mniejszości polskiej" - podkreślił Bosacki. Propozycja przekazania do konsultacji projektu ustawy o oświacie, złożona przez szefa litewskiego MSZ, może być oznaką zmiany polityki litewskich władz. Dotychczas przez kilka miesięcy nie było odpowiedzi litewskiego Ministerstwa Oświaty i Nauki na zaproszenie wystosowane przez szefową polskiego resortu edukacji Katarzynę Hall. Do skutku nie doszła też wizyta komitetu oświaty Sejmu Litwy w Polsce.

Na wniosek 50 posłów, głównie ze współrządzącej partii konserwatywnej, 16 grudnia ubiegego roku w Sejmie Litwy miało się odbyć przyspieszone głosowanie w sprawie nowelizacji ustawy o oświacie. Jednakże dzięki staraniom posłów Akcji Wyborczej Polaków na Litwie głosowanie usunięto z porządku obrad parlamentu. Przeniesiono je na sesję wiosenną, która już się rozpoczęła.

Marcin Bosacki zwrócił uwagę, że pierwotna propozycja zmiany ustawy oświatowej, przygotowana przez litewski rząd, nie budziła kontrowersji, została jednak zmieniona na niekorzyść mniejszości. 

Na podstawie: PAP