Premierzy Polski i Litwy: kiedy nasze narody są razem, zawsze zwyciężamy

Mateusz Morawiecki i Saulius Skvernelis, fot. wilnoteka.lt/Ewa Przychodzka

„Dzisiaj niestety obchodzimy niewesołą datę 17 września. 80 lat temu Związek Sowiecki dokonał agresji i zakończył istnienie niepodległych państw litewskiego i polskiego. Były to skutki przestępczego paktu Ribbentrop–Mołotow. Rozumiejąc swoją wspólną historię, konieczność troszczenia się o wzajemne bezpieczeństwo, musimy zadbać, aby nasza wolność nigdy nie została naruszona” – powiedział premier Saulius Skvernelis podczas wspólnej konferencji prasowej szefów rządów Litwy i Polski.

Litewski premier podkreślił, że strategiczne kontakty z Polską są podstawowym priorytetem polityki zagranicznej jego rządu. Dotyczą one przede wszystkim kwestii bezpieczeństwa. „Szczególnie wysoko oceniam wkład Polski w zapewnienie naszego bezpieczeństwa w regionie. Chcę przypomnieć, że polscy żołnierze już po raz ósmy kierowali misją NATO Baltic Air Policing, polscy żołnierze uczestniczą w jednostce integracyjnej sił NATO na Litwie. Popieramy wzmocnienie obecności sił USA we Polsce – widzimy tutaj możliwość bardziej ścisłej współpracy między USA, Polską a Litwą” – mówił S. Skvernelis.

Premier Litwy zaprosił Mateusza Morawieckiego do udziału w uroczystym pochówku szczątków powstańców styczniowych, które odnalezione zostały na Górze Zamkowej (Giedymina). Oficjalny pogrzeb odbędzie się 30 listopada. „To jest nasza wspólna historia, która cały czas nas uczy, że kiedy Litwa i Polską są razem, zawsze zwyciężamy, a kiedy ktoś próbuje wbijać klin między nasze narody, to skutki tego bywają tragiczne. Mam nadzieję, że nigdy tak się nie stanie i Litwa i Polska będą mocnymi partnerami i sąsiadami” – podkreślił litewski premier.     

Podczas dzisiejszego spotkania premierzy dyskutowali o polsko-litewskiej współpracy w ramach Unii Europejskiej. „Rozmawialiśmy o przyszłej perspektywie finansowej pod kilkoma względami. Przede wszystkim o tym, aby uniknąć dyskryminacji naszych rolników przy dopłatach bezpośrednich. Druga rzecz, która jest bardzo ważna dla Litwy, a myślę, że i dla Polski, to zmniejszanie środków z Funduszu Spójności – dla Litwy o 24 proc. – to jest sytuacja nie do przyjęcia. Fundusz Spójności jest właśnie po to, aby zmniejszać różnice między państwami” – powiedział S. Skvernelis.

Premier M. Morawiecki podkreślił, że w kontaktach Polski i Litwy pojawia się coraz większe zrozumienie dla stanowiska drugiej strony. „Cieszę się bardzo, że we wzajemnych naszych relacjach, które są coraz głębsze, uwzględniane są z szacunkiem wzajemne wrażliwości: historyczne, społeczne – one również były dzisiaj przez nas omówione” – powiedział szef polskiego rządu.

„Dyskutowaliśmy także o bezpieczeństwie energetycznym. W tym kontekście warto przypomnieć o rosnącym bezpieczeństwie strategicznym Polski, ponieważ mamy coraz lepiej zdywersyfikowane źródła dostaw gazu i przez to jesteśmy też stabilnym punktem bezpieczeństwa gazowego i energetycznego tej części Europy. Wspieramy w ten sposób również bezpieczeństwo energetyczne krajów bałtyckich” – dodał premier.

Wiele uwagi polski premier poświęcił kwestiom biznesowym i gospodarczym. „Rozmawialiśmy również o sprawach związanych z wzajemnymi zakupami, wspólnymi zakupami obronnymi, ale także o kwestiach biznesowych, gospodarczych, inwestycyjnych – inwestycje polskich firm na Litwie. Oczywiście zapraszamy też litewskie firmy do inwestowania w Polsce. Cieszę się, że te więzy gospodarcze i biznesowe są nie tylko bliskie, ale też stają się coraz bliższe, bo to powoduje, że mamy bardzo podobne patrzenie na wiele spraw w Europie” – podkreślił M. Morawiecki.

Polski premier wyraził także wdzięczność dla S. Skvernelisa „za jego osobiste zaangażowanie w nawiązywanie jak najbardziej pozytywnych relacji pomiędzy Polską a Litwą”. Premier przyjął zaproszenie na listopadowe uroczystości. „Dzisiaj Polska i Litwa są krajami, które pokojowo rozwiązują problemy. Zachęcamy wszystkich naszych sąsiadów do tego. Jednocześnie pogłębiamy nasze relacje polityczne, gospodarcze, kulturowe i w zakresie bezpieczeństwa” – podkreślił.

Wyraził także nadzieję na prowadzenie dalszych konsultacji pomiędzy obydwoma krajami.

Podczas konferencji premierzy pytani byli również o zagrożenia dla bezpieczeństwa takie jak budowa gazociągu Nord Stream 2 czy elektrowni w Ostrowcu. „Polska i Litwa stoją na bardzo podobnym stanowisku, że budowa Nord Stream 2 zagraża bezpieczeństwu energetycznemu tej części Europy, a w szczególności powoduje sytuację, że rośnie zagrożenie na Ukrainie oraz zwiększają się możliwości monopolizowania dostaw gazu, a tym samym też dyktatu cenowego ze strony Gazpromu. Dlatego bardzo ważne jest to, co Polska robi, czyli budowa gazociągu bałtyckiego do Norwegii, powiększenie zdolności przerobowych terminalu LNG w Świnoujściu, nowy terminal w Zatoce Gdańskiej, nowe interkonektory na Słowację i do Czech” – wyjaśnił M. Morawiecki. S. Skvernelis dodał, że trwają także rozmowy dotyczące sposobów zmniejszenia zależności energetycznej Białorusi od Rosji.

W czasie dzisiejszej wizyty na Litwie premier Mateusz Morawiecki wziął także udział w gali inauguracji nowego kanału telewizyjnego TVP Wilno. Odwiedził również Ostrą Bramę i złożył kwiaty przy Mauzoleum Matki i Serca Syna i na grobach polskich żołnierzy na cmentarzu na Rossie.

Galeria: