Prezentacja książki „Pałace Wilna XVII-XVIII wieku”
Spotkanie otworzyła Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu Polonika. W rozmowie poprowadzonej przez dr. Karola Guttmejera z Instytutu Polonika uczestniczyli: dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW – autorka książki oraz recenzenci: dr inż. arch. Wojciech Wółkowski związany z Wydziałem Architektury Politechniki Warszawskiej i prof. Rūta Janonienė związana z Akademią Sztuk Pięknych w Wilnie.
Katalog 41 pałaców z obszerną dokumentacją archiwalną, ilustracyjną oraz słownikiem architektów i budowniczych stanowi kompendium wiedzy o narodowym dziedzictwie Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Książka „Pałace Wilna XVII i XVIII wieku” jest również wszechstronnym przedstawieniem dziejów magnackich i szlacheckich rezydencji Wilna.
Fot. polonika.pl
W latach 2019-2021 dr Anna Czyż realizowała finansowany przez Instytut Polonika projekt badawczy pt. „Rezydencjonalna nowożytna architektura Wilna do 1795 r.” Kwerendy w archiwach litewskich i polskich, wszechstronny stan badań oraz rozpoznanie zabytków w mieście, dało zaskakująco obszerny materiał do interpretacji, w konsekwencji czego powstała naukowa publikacja.
Autorka w trzech syntetyczno-analitycznych rozdziałach przedstawia historyczne oraz architektoniczno-urbanistyczne uwarunkowania pałacowej architektury Wilna, charakterystykę wileńskiego środowiska architektów i budowniczych XVII-XVIII w. oraz najważniejsze tendencje, jak i odstępstwa w architektonicznym kształcie wileńskich rezydencji.
Część z 41 obiektów nie dotrwała do naszych czasów i znana jest jedynie z archiwaliów, np. pałac Chomińskich na Puszkarni, pałace Radziwiłłów – Wojewodziński, Kardynalia, Bogusławowski czy Tyszkiewiczów przy ul. Niemieckiej. Inne z kolei zostały bardzo mocno przebudowane w XIX w., jak choćby pałac Hlebowiczów późniejszy Pociejów.
Wśród wileńskich rezydencji są też prawdziwe perełki, jak antokolskie pałace Sapiehów i Słuszków czy pałac Hetmański Paców.
Monumentalna, licząca prawie 700 stron książka, to pierwsza naukowa rozprawa o pałacach Wilna, która stanowi niepodważalny wkład do dalszych syntetycznych i monograficznych badań nowożytnych rezydencji szlacheckich nie tylko w stolicy Litwy, ale i w innych historycznych miastach dawnej Rzeczypospolitej.
Monografia naukowa ukazała się w serii wydawniczej Instytutu „Studia i Materiały”.
Na podstawie: IAR, polonika.pl
