Prezentacja książki „Polacy na Litwie. Przeszłość i teraźniejszość”


Fot. Waldemar Dowejko
Losy Polaków i mniejszości polskiej na Litwie stały się tematem zbiorowej publikacji pt. „Polacy na Litwie. Przeszłość i teraźniejszość”, której prezentacja odbyła się w poniedziałek, 1 lipca, w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Wzięli w niej udział: redaktor wydania, jeden z autorów artykułów książki prof. Wojciech Lis z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz autorzy zamieszczonych w publikacji opracowań dr Bronisława Siwicka i Andrzej Chajewski.

 
„Książka «Polacy na Litwie – przeszłość i teraźniejszość» pod redakcją Wojciecha Lisa jest publikacją zbiorową przedstawiającą losy Polaków i mniejszości polskiej na Litwie w ostatnim stuleciu, wpisującą się w nurt tematyki kresowej, która tradycyjnie zajmuje poczesne miejsce w polskiej literaturze naukowej” – w przedmowie do książki pisze prezes Stowarzyszenia Naukowców Polaków na Litwie prof. dr Henryk Malewski.

„Koncepcja opracowania jest niewątpliwie ambitna, a jej celem jest przedstawienie w zarysie mozaiki życia Polaków na Litwie w kilku przełomowych momentach w okresie po I wojnie światowej, kiedy odtwarzano zręby państwowości Polski i Litwy, które następnie stały się samodzielnymi podmiotami stosunków międzynarodowych, w międzywojniu, w latach II wojny światowej, w okresie sowieckim, w latach po odzyskaniu pełnej suwerenności przez Polskę i niepodległości przez Litwę” – kontynuuje.  

Jak podkreśla prof. dr H. Malewski, dobór autorów wskazuje, że zamysłem redaktora było przedstawienie różnych aspektów życia codziennego i działalności Polaków na Litwie, które miały być nakreślone z pozycji kilku dyscyplin naukowych (historii, politologii, prawa, szeroko pojmowanych nauk o kulturze). Książka składa się z trzech części: „Relacje polsko-litewskie w ujęciu historycznym” (D. Górecki, K. Buchowski, A. Bobryk, S. Gregorowicz, A. Chajewski); „Relacje polsko-litewskie w ujęciu politologiczno-prawnym” (I. Mikłaszewicz, B. Siwicka, W. Lis, T. Snarski); „Relacje polsko-litewskie w ujęciu kulturowym” (L. Bednarczuk, D. Kamilewicz-Rucińska). Autorzy książki reprezentują różne ośrodki naukowe, w tym także ośrodek wileński.

Dr Bronisława Siwicka w opracowaniu „Zakres zmian w opiece zdrowotnej na Wileńszczyźnie w latach 1990-2016. Inicjatywy społeczności polskiej a reformy państwowe” przedstawiła wybrane zagadnienia problematyki ochrony zdrowia na Wileńszczyźnie w powiązaniu ze zmianami demograficznymi, kształceniem personelu, bazą materialną szpitali itd.

„Nie do razu się zgodziłam przygotować opracowanie do tej książki. Pierwotnie odmówiłam, ale przekonali mnie, że powinnam to zrobić – napisać tak, jak było naprawdę. Przepracowałam na Wileńszczyźnie faktycznie całe życie. Od 1971 roku pracowałam w Centralnym Szpitalu Rejonu Wileńskiego, byłam głównym internistą rejonu... Podjęłam się tego zadania. Naprawdę niemało popracowałam. Boleśnie wspominam m.in. zamknięcie głównego szpitala rejonu wileńskiego – «Czerwonego Krzyża», w którym przepracowałam 25 lat... ” – podzieliła się wspomnieniami dr Siwicka.   


Na zdjęciu: dr Bronisława Siwicka, fot. Waldemar Dowejko

W opracowaniu „Wybrane zagadnienia polityki władz litewskich wobec Polaków na Litwie w latach 1945-2017” dr Irena Mikłaszewicz poruszyła szereg problemów dotyczących życia Polaków na Wileńszczyźnie po II wojnie światowej.  

Danuta Kamilewicz-Rucińska w artykule „Wartość języka polskiego w piosence, poezji i na deskach teatru dla Polaków mieszkających na Litwie” opisała wybrane migawki z życia kulturowego mniejszości polskiej na Litwie.  

„Podsumowując należy stwierdzić, że książka «Polacy na Litwie – przeszłość i teraźniejszość» stanowi ważną pozycję w dyskusji na temat relacji polsko-litewskich, natomiast zawarte w niej opracowania zawierają wiele ciekawych informacji dotyczących funkcjonowania mniejszości polskiej na Litwie w ostatnim stuleciu” – na zakończenie przedmowy napisał H. Malewski.

Praca została wydana w ubiegłym roku. Ukazała się w toruńskim wydawnictwie „Adam Marszałek”. Na poniedziałkową prezentację książki zaprosiła fundacja „Samostanowienie”.

Na podstawie: książka „Polacy na Litwie – przeszłość i teraźniejszość” pod redakcją W. Lisa, inf. wł.