Prof. Tadeusz Bujnicki: Jest to najważniejsza nagroda mojego życia

Prof. Tadeusz Bujnicki, fot. wilnoteka.lt

Prof. Algis Kalėda (1954–2017) był lituanistą i polonistą, badaczem literatury litewskiej i polskiej, krytykiem literackim, tłumaczem, na język litewski przełożył m.in. utwory Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Sławomira Mrożka, Stanisława Lema, autorem licznych publikacji. Był też współzałożycielem i wieloletnim kierownikiem Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego. 

Po jego śmierci rodzina postanowiła ustanowić nagrodę dla naukowców, zajmujących się tak jak on dziedzictwem literatury litewskiej i polsko-litewskimi związkami literackimi. 

„Jednym z najważniejszych dzieł jego życia była książka «Mitų ir poezijos žemė. Lietuva lenkų literatūroje» (Ziemia i mitów i poezji. Litwa w literaturze polskiej). Zależało nam, żeby to, czym się zajmował, było kontynuowane przez innych naukowców, jak również, żeby osoby te zostały docenione. Zwróciliśmy się więc do Instytutu Litewskiej Literatury i Folkloru, którym Algis [prof. Algis Kalėda] kierował przez 10 lat, z propozycją ustanowienia nagrody jego imienia” – powiedziała Wilnotece małżonka prof. Algisa Kalėdy, prof. dr Laima Kalėdienė.

Pierwszą laureatką Nagrody im. Algisa Kalėdy została dr Beata Kalęba, polska tłumaczka, literaturoznawca, pracownik naukowy założonej przez prof. Tadeusza Bujnickiego Katedry Kultury Literackiej Pogranicza na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. 

W tym roku Kapituła, składająca się z przedstawicieli litewskiego środowiska naukowego postanowiła wyróżnić prof. Tadeusza Bujnickiego. 

„Myślę, że Algis ogromnie by się cieszył z takiej decyzji. Nie zdarzyło się chyba nigdy, żeby się podczas wizyty prof. Bujnickiego w Wilnie nie spotkali. Podczas jego wizyt razem spędzaliśmy czas, chodziliśmy do restauracji, zwiedzaliśmy Wilno np. śladami Konwickiego, niezapomniane były wędrówki ulicami starego Wilna, podczas których opowiadał rzeczy, o których może wiedzieć tylko ktoś, kto tu mieszkał. Stale też ze sobą korespondowali, nie były to więc kontakty ograniczające się wyłącznie do spotkań osobistych. Algis traktował prof. Bujnickiego jak swego nauczyciela” – prof. Laimę Kaledienė ucieszył werdykt Kapituły.

Profesor Tadeusz Bujnicki urodził się w Wilnie w 1933 roku. Jest synem poety Teodora Bujnickiego, współtwórcy grupy literackiej „Żagary”. Naukowo związany z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie, przez całe życie utrzymuje ścisłe kontakty z wileńskim środowiskiem naukowym. Założona przez niego na Uniwersytecie Jagiellońskim Katedra Kultury Literackiej Pogranicza uważana jest za jeden z najlepszych ośrodków lituanistycznych poza granicami Litwy. Jako jeden z prekursorów polsko-litewskich badań literackich w 1993 r. zaangażował się w zakładanie studiów polonistycznych na Uniwersytecie Wileńskim. 

„Jestem bardzo wzruszony, że takie wyróżnienie otrzymałem. Mam poczucie, że jest to nagroda mojego życia, innej takiej nagrody, która mogłaby być dla mnie ważniejsza, ani się spodziewam, ani nie wyobrażam sobie. Z profesorem Kalėdą spotkaliśmy się na początku trudnej bardzo drogi, ponieważ wtedy, gdy powstawała polonistyka na UW, potrzebny był kierownik, który potrafiłby to opanować organizacyjnie, ale co ważniejsze – żeby był autorytetem naukowym. W obu wypadkach prof. Kalėda był kimś znakomitym, umiał lączyć te dwa elementy. A poza tym był człowiekiem niesłychanie bliskim, z którym szybko się zaprzyjaźniłem. Bywałem często u niego, jeździliśmy razem do Druskiennik, w miejsce, gdzie się urodził, byliśmy wielokrotnie na różnorodnych spotkaniach, sesjach, organizowaliśmy je wspólnie. Była to i przyjaźń, i współpraca, która dla mnie znaczy bardzo wiele” – w rozmowie z Wilnoteką powiedział prof. Tadeusz Bujnicki.

W grudniu 2018 r. prezydent RP Andrzej Duda pośmiertnie odznaczył prof. Algisa Kalėdę Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP. „Odbierając odznaczenie w Ambasadzie RP, myślałam, jak bardzo byłby z niego dumny, jak bardzo by się cieszył. Skoro państwo polskie w tak piękny sposób doceniło działalność Algisa, dobrze byłoby, żeby państwo litewskie również dostrzegło zasługi prof. T. Bujnickiego” – powiedziała Laima Kaledienė.