Przedwojenne wileńskie jarmarki na wystawie w Toruniu


Wystawa „Wileńskie kiermasze, jarmarki i odpusty. Fotografie Bolesławy i Edmunda Zdanowskich” w Toruniu, fot. etnomuzeum.pl
Od czerwca br. do kwietnia przyszłego roku w spichlerzu znajdującym się na terenie Parku Etnograficznego w Toruniu można oglądać zdjęcia Bolesławy i Edmunda Zdanowskich – wileńskich fotografików i uczniów Jana Bułhaka. Fotografie wykonane w latach 30. przedstawiają życie miasta w czasie największych jarmarków i kiermaszów, w tym przede wszystkim słynnego Kaziuka.






Na wystawie zatytułowanej „Wileńskie kiermasze, jarmarki i odpusty. Fotografie Bolesławy i Edmunda Zdanowskich” prezentowanej w Muzeum Etnograficznym w Toruniu znajduje się ok. 250 fotografii wykonanych przez Bolesławę i Edmunda Zdanowskich w Wilnie. Prezentują one miasto w okresie kiermaszów i jarmarków organizowanych w latach 30. minionego wieku przy okazji świąt kościelnych. Szczególne miejsce zajmują zdjęcia z najpopularniejszych z nich – Kaziuka, a także z kiermaszów świętych Jana, Piotra i Pawła, z okazji Niedzieli Palmowej i Zaduszek. „Prace Zdanowskich, w całości pochodzące ze zbiorów Muzeum Etnograficznego, przeniosą nas w miniony czas wileńskiej atmosfery, ludzi i miejsc. To zarówno wspaniałe dokumenty etnograficzne, jak i intrygujący artystyczny projekt. Wilno znowu zawita do Torunia” – czytamy na stronie muzeum.

Bolesława i Edmund Zdanowscy byli uczniami jednego z najbardziej znanych wileńskich fotografików Jana Bułhaka. Poznali się podczas studiów z Zakładzie Fotografii Artystycznej Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego. W 1934 roku otworzyli w Wilnie własny zakład fotograficzny, a 3 lata później zostali członkami Fotoklubu Polskiego.    

Głównymi tematami ich prac były miejskie krajobrazy i ulice, architektura oraz portrety. Znaczną część zachowanej kolekcji stanowią zdjęcia kościołów oraz ich architektonicznych detali.

W czasie okupacji Zdanowscy założyli pracownię z Wileńskim Domu Pionierów. Po aresztowaniu Edmunda i wcieleniu go do armii Bolesława sama prowadziła zakład aż do czasu jego spalenia w 1944 roku. Po wojnie oboje zamieszkali w Gdyni, gdzie rozpoczęli pracę w Liceum Sztuk Plastycznych TUR w Orłowie. W 1949 roku zostali przyjęci w poczet członków Związku Polskich Artystów Fotografików. Swoje prace prezentowali na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych zarówno w Polsce, jak i za granicą. W 1974 roku Edmund Zdanowski wszedł w skład zespołu założycielskiego Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego, którego honorowym członkiem została także Bolesława. B. Zdanowska zmarła w 1981 roku, jej mąż trzy lata później. Oboje zostali pochowani na cmentarzu w Gdyni Orłowie.

W 2009 roku przedwojenne fotografie Bolesławy i Edmunda Zdanowskich po raz pierwszy zaprezentowano w Wileńskiej Galerii Obrazów na wystawie pt. „Wileńskie elegie”.

Kuratorkami wystawy w Toruniu są Jolanta Jakubowska i Justyna Słomska-Nowak. Ekspozycję można oglądać w skansenie do kwietnia 2019 roku.


Plakat wystawy, for. przegladbaltycki.pl

Na podstawie: etnomuzeum.pl, pl.wikipedia.org, przegladbaltycki.pl