"A serce jego filomacki duch wypełnił"

Wieczór prowadził dyrektor muzeum Rimantas Šalna. O życiu i twórczości Ignacego Domeyki opowiadali: prof. Uniwersytetu Wileńskiego Aliucija Orintaitė, znany w środowisku wileńskim poeta Wojciech Piotrowicz i prof. nauk humanistycznych Rimantas Šviedrys.

Ignacy Domeyko urodził się w 1802 r. na Litwie, w miejscowości Niedźwiadka Wielka (obecnie tereny Białorusi). Dzieciństwo spędził w zamożnym domu szlacheckim, w którym dużą rolę odgrywała kultura polska i przywiązanie do polskich tradycji.

W latach 1816-1822 I. Domeyko studiował na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Wileńskiego. W 1819 r. należał do Towarzystwa Filomatów. W 1831 r. uczestniczył w powstaniu listopadowym. Później zostawił Litwę i wyjechał do Paryża, gdzie w 1837 r. ukończył Szkołę Górniczą (École des Mines). W 1838 r. wyjechał do Chile, gdzie był rektorem Uniwersytetu w Santiago.

Jak powiedział prof. Rimantas Šviedrys, gdyby Ignacy Domeyko pozostał w Europie, to prawdopodobnie byłby geologiem. I. Domeyko często porównywał krajobraz Chile do krajobrazu Litwy. Podczas pobytu w Araukanii (Chile) pisał: "Klimat Araukanii jest podobny do klimatu Litwy, ale tutaj nie ma zim, jest dużo czynnych wulkanów. Ziemie są bardzo urodzajne". 

Ignacego Domeykę - mówił prof. R. Šviedrys - można byłoby przyrównać do kota, który ma dziewięć żyć. "Pewnego razu, kiedy wspinał się na górę, zaczęło się trzęsienie ziemi, na szczęście nic mu się wtedy nie stało. To był nie jeden wypadek, kiedy jakieś mistyczne siły pomagały tej wszechstronnej osobie nie zginąć".

I w Polsce, i na Litwie imieniem I. Domeyki nazwano ulice (np. ulica I. Domeyki w Kojranach (Wilno)), jednak najbardziej jego postać znana jest w Chile. Tam stoi jego pomnik.

Dziełami Ignacego Domeyki, które można wypożyczyć do przeczytania, dysponuje między innymi Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk (ul. Żygimantų 1, Wilno). To m.in. "Araukania i jej mieszkańcy" (Wilno 1860 r.) i "Pamiętniki Ignacego Domeyki: (1831-1838), wydane przez Józefa Tretiaka, Kraków 1908 r. Ciekawą pozycją jest także książka: Zbigniew Wójcik, "Ignacy Domeyko: Litwa, Francja, Chile", Warszawa 1995 r.

Na podstawie: Inf.wł.