"Bóg się rodzi" - partyzancka kolęda z Kamionki
Wilnoteka.lt, 23 grudnia 2015, 10:08
Fot. facebook.com
72 lata temu, 23 grudnia 1943 r., w Kamionce powstała wileńska wersja popularnej kolędy "Bóg się rodzi" Franciszka Karpińskiego z XVIII wieku. Podczas przygotowywania części artystycznej na wigilijny partyzancki kominek 3 Wileńskiej Brygady AK "Szczerbca" Henryk Rasiewicz ps. "Kim" napisał słowa kolędy: "Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony.
Treuga Dei - już ostatni
pocisk został wystrzelony.
.."
Utwór Franciszka Karpińskiego "Pieśń o Narodzeniu Pańskim", popularnie znany jako kolęda "Bóg się rodzi", powstał w Dubiecku nad Sanem na zamówienie księżnej marszałkowej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej (1736 - 1816). Kolęda, wraz z innymi utworami składającymi się na "Pieśni nabożne", zabrzmiała po raz pierwszy w 1792 r. w Starym Kościele Farnym w Białymstoku.
Kolęda "Bóg się rodzi" powstała w okresie po pierwszym rozbiorze Polski, w czasie przygotowań do Sejmu Wielkiego. Nieprzypadkowo więc na zakończenie tej kolędy - napisanej w rytm poloneza, umieszczono zwrotkę: "Podnieś rękę Boże Dziecię, błogosław Ojczyznę miłą, w dobrych radach w dobrym bycie, wspieraj jej siłę Swą siłą".
W pierwszej połowie XIX wieku kolęda "Bóg się rodzi" była powszechnie znana w całej Polsce, chociaż śpiewana była, w zależności od regionu, w różnych wariantach melodycznych.
"Wileńska" wersja powstała 23 grudnia 1943 r. w Kamionce. Autorem był Henryk Rasiewicz "Kim", który napisał też słynną pieśń "Na znojną walkę", uważaną za nieoficjalny hymn 3 Wileńskiej Brygady AK.
Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony.
Treuga Dei - już ostatni pocisk został wystrzelony.
Echo wystrzałów przestało
Grać morderczymi kulami,
By słowo ciałem się stało
I mieszkało między nami.
Spokój spłynął na świat cały,
Na jeziora, pola w lesie.
I armaty oniemiały,
A kolęda radość niesie.
Bomb lotnikowi nie stało,
Miasto zarzucił gwiazdami.
A słowo ciałem się stało,
I mieszkało między nami.
Podnieś rączkę, Boże Dziecię,
Pobłogosław ziemię całą.
Tyle smutku jest na świecie,
Miast kolędy łzy Cię chwalą.
I wejrzyj na Polskę całą,
Z więzieniami, obozami.
By słowo ciałem się stało,
I mieszkało między nami.
3 Wileńska Brygada AK powstała w pierwszej połowie września 1943 r. w okolicy Sużan. Organizatorem oddziału był por. Gracjan Fróg ps. "Góral" i "Szczerbiec". Brygada walczyła w Turgielach, Rudominie, Polanach, Mikuliszkach. W nocy z 29 na 30 czerwca 1944 r. opanowała Troki, zdobywając znaczne ilości broni, amunicji i wyposażenia wojskowego. W maju 1944 r. skutecznie walczyła z litewskimi oddziałami Lietuvos Vietine Rinktine i opanowała Murowaną Oszmiankę, rozbijając litewskie formacje. W lipcu 1944 r. 3 Wileńska Brygda AK walczyła o Wilno w ramach operacji "Ostra Brama".
Na podstawie: wpolityce.pl, deportacje.eu, muzeum-ak.pl