"Zielna u franciszkanów"

15 sierpnia, w święto Matki Bożej Zielnej, w jednej z najstarszych świątyń Wilna - franciszkańskim kościele pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP - odprawiane są  tradycyjne msze odpustowe: o 10.00 (nabożeństwo w języku litewskim), o 11.30 i 13.00 (nabożeństwa w języku polskim).

Dziś także przypada 11 rocznica poświęcenia kościoła. Jedenaście lat temu, 15 sierpnia 1999 roku, biskup Jonas Boruta, ówczesny biskup pomocniczy Archidiecezji Wileńskiej, poświęcił kościół, by można było w nim ponownie sprawować Najświętszą Ofiarę.

Chociaż dokładna data powstania w tym miejscu świątyni nie jest znana, historycy podkreślają, że drewniany kościółek franciszkański w Wilnie na Piaskach został wybudowany jeszcze przed oficjalnym chrztem Litwy, w połowie XIV wieku. Kościół, zniszczony po najeździe krzyżackim na Wilno pod koniec XIV wieku, został odbudowany i poświęcony Maryi Pannie w 1421 roku. Do naszych czasów zachowały się w świątyni niektóre elementy z tamtego okresu: kryształowe sklepienie w prawej nawie, wieża tuż za fasadą kościoła oraz niektóre gotyckie elementy fasady. W roku 1456 natomiast Stolica Apostolska nadała kościołowi tytuł Ecclesia Venerabilissima (Najczcigodniejsza Świątynia) za to, że został zbroczony męczeńską krwią franciszkanów, których za przyzwoleniem Giedymina sprowadził w pierwszej połowie XIV wieku do Wilna Piotr Gasztołd. Liczne najazdy i wojny, a także pożary trawiące Wilno przyczyniały się do niszczenia świątyni. Jednak za każdym razem franciszkanom udawało się powrócić do swojej własności i odbudować świątynię. Po upadku powstania styczniowego kościół i klasztor z rozkazu carskiego uległy kasacie, świątynię zamieniono na archiwum. Dopiero w roku 1934 do kościoła powrócili prawowici właściciele, by zaledwie do roku 1948 sprawować tutaj nabożeństwa. W latach okupacji sowieckiej (do 1990 r.) kościół znowu został zamieniony na archiwum, uległ wówczas znacznej dewastacji. Dopiero w maju 1998 roku świątynię zwrócono franciszkanom Gdańskiej Prowincji, którzy odbudowują cenny zabytek - świadek wielu dziejów. Troszczą się też o świątynię duchową wiernych, sprawując nabożeństwa, prowadząc duszpasterstwo.

Dotychczas nie udało się przywrócić do stanu pierwotnego kościóła, tak mocno zdewastowanego w czasach sowieckich i pierwszych latach niepodległej Litwy. Poczyniono jednak wiele prac, przede wszystkim powstrzymano dalszą dewastację, naprawiono dach, uszczelniono okna. A jednak wciąż pozostaje ogrom prac do wykonania. Koszty tych prac są wielkie pozostaje jednak wiara w dobre, miłosierne serca wiernych.