Rzeżucha – wysiewanie i 12 właściwości zdrowotnych


Fot. Wilnoteka, Pixabay
Rzeżucha to prawdziwa skarbnica składników odżywczych. Zawiera dużo witamin, antyoksydantów i pierwiastków cennych dla naszego organizmu. Jej uprawa jest prosta i szybka. Idealnie udekoruje stół na Wielkanoc. Można zasiać ją nawet w skorupce po jajkach czy w kształcie zajączka wielkanocnego!




Rzeżucha, zwana też przez niektórych łączką czy pieprzycą, nieprzypadkowo pojawia się na naszych świątecznych wielkanocnych stołach. Ma ona swoją symbolikę, ściśle związaną właśnie ze świętami zmartwychwstania Pańskiego. Już od XVII wieku wielkanocnego baranka stawia się na rzeżusze, symbolizującej wiosenną zieleń i odrodzenie się przyrody po zimie, przezwyciężenie zimowego letargu.
To jedna z najprostszych do stworzenia wielkanocnych ozdób. Zielona łączka ładnie wygląda sama w sobie. Możemy umieścić w niej także kurczaczki, zajączki lub malutkie pisanki.

Rzeżucha jest pikantna, ma oryginalny, ostry smak i zapach. Niewielu wie, że rzeżuchę zaliczamy do grupy roślin kapustowatych.

Jest prawdziwą skarbnicą wielu nieocenionych składników odżywczych. Do najważniejszych z nich należą m.in. witaminy: C, B, A, K oraz E, a także łatwo przyswajalne żelazo i wapń. Do naszego organizmu dostarcza także fosforu, cynku, selenu, magnezu, jodu i wielu innych ważnych dla organizmu pierwiastków.

Dzięki powszechnej dostępności i nieskomplikowanej hodowli każdy z powodzeniem może prowadzić swoją własną uprawę rzeżuchy, a tym samym stosować ją jako dodatek do wielu potraw, uzupełniając codzienną dietę w wiele witamin. Co ważne, hoduje się ją bez żadnych chemicznych nawozów.

Ściętą rzeżuchę sieka się jak szczypior. Można dodać do twarożku, zup, jajek, sałatek i surówek. Można też po prostu posypać nią chleb z masłem.

Czego potrzebujemy do zasiania rzeżuchy:
- nasiona rzeżuchy;
- watę;
- małe naczynie;

Jak wyhodować rzeżuchę:
- w naczyniu układamy watę i zwilżamy ją wodą;
- wysypujemy na watę nasiona rzeżuchy;
- ustawiamy na parapecie i codziennie delikatnie podlewamy (uważamy, by nie dopuścić do tego, aby woda stała w naczyniu – wtedy rzeżucha może nam zgnić);
- czekamy 5-7 dni aż wyrośnie;

Aby stół wielkanocny wyglądał ciekawiej, można zasiać rzeżuchę w oryginalny sposób!

Rzeżucha w skorupce od jajka:
- surowe jajko delikatnie rozbijamy z góry i wylewamy jego zawartość;
- brzegi jajka delikatnie odłamujemy, aby otrzymać mniej więcej połowę skorupki;
- delikatnie przemywamy skorupkę na zewnątrz i w środku;
- umieszczamy w środku watę, zwilżamy ją i wysypujemy nasionka;
- odstawiamy na parapet i czekamy aż urośnie, codziennie podlewając.

Fot. Dominika Kukowska  Fot. Dominika Kukowska  Fot. Dominika Kukowska

Rzeżucha w kształcie króliczka wielkanocnego:
- wyszukujemy w internecie prosty wzór wielkanocny, np. króliczka;
- wycinamy środek wzoru, zostawiając tylko kontury;
- w dużym naczyniu układamy watę i zwilżamy ją;
- przykładamy wycięty wzór do waty w naczyniu i wysypujemy w środku wzoru nasionka;
- delikatnie ściągamy wzór;
- odstawiamy na parapet i czekamy aż urośnie, codziennie podlewając.

Fot. Dominika Kukowska  Fot. Dominika Kukowska  Fot. Dominika Kukowska

 

12 właściwości zdrowotnych rzeżuchy

1. Wpływa na prawidłowe widzenie.
W 100 gramach rzeżuchy znajduje się około 6917 j.m. beta-karotenu, który organizm przekształca w witaminę A. Witamina A jest najważniejszą witaminą dla zdrowia naszych oczu. Bierze ona udział w syntezie rodopsyny odpowiedzialnej za odbieranie bodźców wzrokowych i widzenie przy słabym oświetleniu.

2. Pomaga w profilaktyce i leczeniu osteoporozy.
Rzeżucha zawiera przede wszystkim dużo wapnia, fosforu i witaminy C – niezbędnych dla zdrowia kości. Jest dobra szczególnie dla osób, które nie tolerują mleka i jego przetworów. Zawiera 81 mg wapnia w 100 gramach rośliny. Jest drugą rośliną pod względem zawartości wapnia po orzechach laskowych. Dodatkowo zawiera 76 mg fosforu w 100 gramach rośliny, a także witaminę C, która wspomaga budowę kolagenu i uczestniczy w regeneracji kości po złamaniach.

3. Pomaga w prawidłowym rozwijaniu się dzieci.
Dzięki specyficznemu, ostremu smakowi rzeżucha poprawia dzieciom apetyt. Jest więc idealna dla małych niejadków. Ponadto jako cenne źródło witamin i minerałów wspomaga rozwój dzieci.

4. Przeciwdziała anemii.
Anemię można nabyć z powodu deficytu żelaza lub kwasu foliowego. Ławo uzupełnić ich braki w organizmie, jedząc rzeżuchę. Rzeżucha zawiera 1.3 mg żelaza w 100 gramach rośliny – stanowi to około 7% zalecanego dziennego spożycia tego minerału oraz 0.2 mg kwasu foliowego, pokrywającego zapotrzebowanie w 12%.

5. Pomaga obniżyć ciśnienie tętnicze krwi, chroniąc układ sercowo-naczyniowy.
Rzeżucha zawiera stosunkowo dużo potasu – 100 gramów rośliny pokrywa 17% dziennego zapotrzebowania na ten minerał. Dieta bogata w potas potrafi znacznie obniżyć ciśnienie tętnicze krwi, zmniejszając w ten sposób ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Przeciwdziała to miażdżycy i jej klinicznym postaciom – chorobom wieńcowym, zawałom serca, udarom mózgu i niedokrwieniu kończyn dolnych. Rzeżucha jest także wyjątkowo bogata w przeciwutleniacze – substancje chroniące komórki ciała i ich struktury przed skutkami stresu oksydacyjnego. Ich obecność wyraźnie zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia.

6. Wpływa na prawidłowe krzepnięcie krwi.
Dzięki dużej zawartości witaminy K rzeżucha przeciwdziała słabej krzepliwości krwi. Ma to szczególne znaczenie w przypadku osób cierpiących na krwotoki wewnętrzne, np. ze strony układu moczowego, jak i zewnętrzne z nosa lub dziąseł, które spowodowane są deficytem tej witaminy. Witamina K obecna w rzeżusze wpływa także na zmniejszenie obfitych krwawień miesiączkowych. 

7. Odmładza i poprawia wygląd skóry i włosów.
Antyoksydanty obecne w rzeżusze (witamina A, witamina C, witamina E, mangan, miedź, cynk, selen) chronią narządy, w tym największy z nich – skórę, przed uszkodzeniami wolnorodnikowymi powodującymi przedwczesne starzenie się. Obecna w rzeżusze witamica C (69 mg w 100 gramach rośliny) stymuluje wytwarzanie kolagenu, który dba o dobrą kondycję skóry, jej wygląd i elastyczność.
Swój ostry smak rzeżucha zawdzięcza obecności glikozydu izosiarkocyjanowego, czyli w skrócie mówiąc – siarki. Pierwiastek ten wzmacnia włosy, zapobiegając ich wypadaniu. Rzeżucha ma także właściwości wybielające, dzięki czemu można ją stosować na plamy pigmentowe lub piegi. Dodatkowo wspomaga leczenie trądziku, łojotoku, a także innych dolegliwości dermatologicznych.

8. Zmniejsza ryzyko chorób nowotworowych.
Rzeżucha bogata jest w przeciwutleniacze. Obniża to ryzyko zachorowania na wiele rodzajów nowotworów, między innymi nowotworów jamy ustnej, krtani, piersi, płuc, prostaty, przełyku, żołądka, jelita grubego, trzustki. Antyoksydanty zapobiegają powstaniu uszkodzeń w DNA, w wyniku których dojść może do powstania mutacji DNA i rozwoju nowotworu.

9. Reguluje poziom cukru i pracę trzustki.
Rzeżucha obniża poziom cukru we krwi. Zawarty w niej chrom wspomaga prawidłową pracę trzustki. Zaś przeciwutleniacze zmniejszają ryzyko powikłań cukrzycowych.

10. Uzupełnia poziom jodu w organizmie.
Rzeżucha jest bogatym źródłem łatwo przyswajalnego jodu. Osoby borykające się z niedoczynnością tarczycy wiedzą, że kiedy choruje tarczyca, to choruje całe ciało. Rzeżucha idealnie więc uzupełnia poziom jodu i to w naturalny sposób.

11. Wzmacnia i oczyszcza organizm.
Rzeżucha dzięki wielości witamin i soli mineralnych buduje odporność, wzmacnia organizm podczas leczenia i rekonwalescencji. Poprawia trawienie, usprawnia przemianę materii. Nieoceniona jest więc kiedy dopada nas wiosenne przesilenie - czujemy się słabo, kiepsko znosimy zmiany temperatur, mamy szarą cerę i matowe włosy. Polecana jest także dla osób palącym papierosy. Bogata jest bowiem w witaminę C, a palenie obniża jej poziom o 25%. Pomaga także pozbyć się nagromadzonych w organizmie toksyn. Dzięki zdolnościom moczopędnym dezynfekuje układ moczowy. 

12. Wspomaga zdrowie kobiet ciężarnych.
Kwas foliowy obecny w rzeżusze jest kluczowy z zapobieganiu wadom cewy nerwowej u płodu – rozszczepowi kręgosłupa, bezmózgowiu, przepuklinie mózgowej. Rzeżucha dostarcza także organizmowi mikroelementów oraz witamin dla zdrowia przyszłej mamy. Rzeżucha jest także przydatna w walce z dolegliwościami w trakcie ciąży takimi jak wypadanie włosów czy psucie zębów. Przede wszystkim jest naturalna, czyli zdrowa dla dziecka.

Na podstawie: inf.wł., przeciwwaga.pl, kobiety.pl, verdum.pl, medonet.pl