Spotkanie absolwentów "Piątki"


Wspólne zdjęcie przy starym gmachu na Piaskach w 2015 r., fot. Archiwum
Spotkanie absolwentów "Piątki" odbędzie się 26 czerwca 2016 r.




Minął już rok od ostatniego, tradycyjnego spotkania absolwentów Wileńskiej Szkoły Średniej im. Joachima Lelewela, znanej w środowisku rdzennych wilnian jako Piąte Wileńskie Gimnazjum. Od prawie dziesięciu lat w ostatnią niedzielę czerwca na podwórzu szkolnym, gdzie zachowały się dwa stare tak miłe dla wspomnień gmachy, z których spogląda na zebranych św. Krzysztof, zbierają się absolwenci najstarszych promocji tej szkoły. Są to ci ludzie, którzy swoimi siłami odbudowywali tę najstarszą w powojennym Wilnie polską szkołę, remontowali budynek, upiększali pustkowie otaczające gmach, tworzyli podwaliny polskiego szkolnictwa, którzy rozumieli, jakie bezcenne wartości niesie nauczanie w języku ojczystym. Szkoła i jej społeczność przetrwała wiele trudnych chwil, jak rusyfikacja, jak trudy nauczania bez podręczników i pomocy poglądowych, jak ból, gdy koledzy byli aresztowani, wywożeni, częstokroć zabierani przez enkawudzistów podczas lekcji. Rodzice, nauczyciele, sami uczniowie stawali w obronie swej szkoły i zwyciężali. Szkoła liczy już 72 lata istnienia i jest kontynuatorką znakomitego Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta, którego absolwenci to noblista Czesław Miłosz, Tadeusz Konwicki, Melchior Wańkowicz, noblista dr Andrzej Shally i szereg znakomitości światowej sławy.

Już od dwóch lat nad szkołą im. Joachima Lelewela zawisły czarne chmury. Od czasu, gdy w samorządzie Wilna zarządzają liberałowie, gmach szkoły na ul. Antokol stał się powabnym kęsem. Otwarcie mówi się o oddaniu go do dyspozycji litewskiego Progimnazjum Antokolskiego, natomiast uczniów polskiej zamierza się przenieść do filii szkoły, która znajduje się w dzielnicy Żyrmuny. W ten sposób cały Antokol od Niemenczyna zostaje bez polskiej szkoły, bez instytucji, gdzie polskie środowisko ma swoją przystań.

Na tradycyjne spotkanie absolwentów starszych promocji w ubiegłym roku przybyli byli uczniowie oraz wilnianie, którzy są zaniepokojeni losem tej szkoły. Placyk przyszkolny znów ożył od gwaru, żartów, wspomnień, oglądania zdjęć, uścisków, powitania. Dzieci i wnukowie towarzyszyli najstarszym, niektórzy przybyli o laseczce. Ale przybyli. Nadal droga jest im ta szkoła, "jak pierwsze kochanie", bo to tutaj spędzili swoje lata młodzieńcze, wcale nie beztroskie, mimo to wspomnienie trudnych lat wzrusza ich bardzo. Szkolna Izba Pamięci zawsze jest otwarta dla absolwentów. W ubiegłym roku było szczególnie uroczyście - przybyli wiedzieli, że nastąpił czas, kiedy powinni szkole pomóc. Wiadomość, podobnie jak w roku ubiegłym, o zdegradowanie do poziomu podstawówki znakomitej szkoły średniej o bogatej spuściźnie historycznej i wychowawczej, oburzyła ich.

Postanowili więc też wnieść swoją cegiełkę do jej obrony. Zostało jednogłośnie przyjęte Oświadczenie w Sprawie Szkoły Średniej im. Joachima Lelewela, niegdyś legendarnej "Piątki", które zostało przekazane do najwyższych władz Litwy i Polski - obu prezydentów, marszałków sejmu i senatu, premierów obu państw, ministrów oświaty, mera m. Wilna. W oka mgnieniu wówczas ustawiła się kolejka do składania podpisów. Z jakąż powagą to czynili! Przyjechali ze Szczecina i Warszawy, Olsztyna i Pruszkowa, Gdyni i Gdańska, z Łodzi i oczywiście Wilna i Wileńszczyzny. Swoje podpisy złożyli ludzie, którzy odbudowywali szkołę ze zgliszczy powojennej gehenny. Podpisy złożyli znani działacze polityczni i społeczni, represjonowani w czasach sowieckich, naukowcy, nauczyciele, lekarze, dziennikarze…

Pisma z ich podpisami zostały wysłane do władz polskich i litewskich. Otrzymaliśmy grzecznościowe odpowiedzi, że list został przekazany do mera Wilna Remigijusa Šimašiusa i tyle! Koło się zamknęło.

Na przyjazd tego roku zbierają się już starzy bywalcy tych spotkań - ze Szczecina i Warszawy, z Olsztyna i Gdyni, z Gdańska i Łodzi, i oczywiście, z Wilna i okolic. Wszyscy uważają, że jeszcze raz powinniśmy się zwrócić do władz Litwy i Polski, by szkoła, która wychowała tylu znakomitych obywateli Litwy i Polski nie znikła z mapy wileńskiego szkolnictwa polskiego, a jej historyczna siedziba została zachowana.

Spotkanie odbędzie się 26 czerwca o godz. 15.00. Tych, którzy po spotkaniu zechcą posiedzieć przy filiżance kawy, prosimy o kontakt do 22 czerwca pod numerem tel. 85 244 37 71. Do zobaczenia, koledzy!

Towarzystwo Absolwentów "Zawsze wierni "Piątce"

Materiał nadesłany. Publikacja bez skrótów i redakcji