Szopkarstwo krakowskie wpisane na listę UNESCO


Fot. krakow.pl
Szopkarstwo krakowskie trafiło na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO. To pierwszy polski wpis na tę prestiżową listę.







O wpisaniu krakowskiego szopkarstwa na listę zadecydowano w Port Louis na Mauritiusie, gdzie od poniedziałku trwa 13. Sesja Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Podczas sesji ponad 800 delegatów ze 125 krajów debatuje nt. ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Obecni tam są przedstawiciele ministerstw kultury i spraw zagranicznych, krakowskich szopkarzy, a także Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.


Wiosną ub. roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w konsultacji z Muzeum Historycznym Miasta Krakowa i krakowskimi szopkarzami, złożyło w siedzibie UNESCO w Paryżu wniosek o wpisanie szopkarstwa krakowskiego na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Obejmuje ona obecnie ponad 300 pozycji, m.in. rumbę z Kuby, portugalski śpiew fado czy chińską kaligrafię.

Szopki krakowskie obecnie wykonuje profesjonalnie ok. 40 twórców. Słynna w Krakowie jest rodzina Malików, która od czterech pokoleń trudni się budową szopek. Zrobienie szopki na konkurs jest zajęciem czasochłonnym i wymagającym precyzji. W wyniku wielomiesięcznej pracy powstaje wielopoziomowa budowla.

Tradycja szopek w Krakowie sięga XIX w. Ich wyrobem zajmowali się wówczas murarze z krakowskich przedmieść. W czasie świąt chodzili oni z szopkami po domach. Krakowska szopka różni się od tradycyjnej betlejemskiej stajenki, gdyż mieszkańcy miasta wierzyli, że Jezus narodził się w kolorowym pałacu.

Szopka musi być budowlą wieżową i zawierać szczegóły charakterystyczne dla architektury Krakowa. Najczęściej szopki są budowane na wzór miejscowych kościołów. Szopkarze najchętniej odtwarzają fronton bazyliki Mariackiej oraz wieże i kopuły katedry na Wawelu.

Często w szopce poprzez figurki przedstawione są historyczne i współczesne wydarzenia społeczne w Krakowie, w kraju i na świecie. Szopkowe figurki są wprowadzane w ruch za pomocą różnych mechanizmów, a ich dodatkowym efektem jest iluminacja.

Konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską organizowany jest od 1937 roku. Do rywalizacji stanęło wówczas 86 osób.

Po przerwie spowodowanej wojną konkurs wznowiono w 1945 roku, kiedy na miejscu zburzonego pomnika Adama Mickiewicza znów pojawili się szopkarze. Od tamtej pory konkursy odbywają się nieprzerwanie co roku w każdy pierwszy czwartek grudnia. Ich organizatorem jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Na podstawie: PAP, KAI