Trocka Madonna na wspólnym polsko-litewskim znaczku

Znaczek z wizerunkiem Matki Bożej Trockiej, fot. wilnoteka

Na znaczku został umieszczony obraz Matki Bożej Trockiej. Na przywieszce – ten sam obraz w odświętnej sukni z koronami. Znaczek zaprojektowała malarka Agnieszka Sancewicz. Jego prezentacja odbyła się w Trokach w obecności przedstawicieli Poczty Polskiej i Poczty Litewskiej, władz kościelnych i świeckich. 

Jak powiedział podczas prezentacji metropolita wileński abp Gintaras Grušas, „Matka Boska znów łączy nasze narody, patronka Litwy otoczyła swą opieką nasz kraj i stosunki z Polską”. 

Wspólne polsko-litewskie przedsięwzięcie jest poświęcone przypadającej w 2018 roku 300. rocznicy koronacji obrazu Matki Boskiej Trockiej, która miała miejsce 4 września 1718 roku. Była to pierwsza koronacja w Wielkim Księstwie Litewskim i druga w Rzeczpospolitej po jasnogórskim wizerunku. Od tej chwili Maryja z Trok była uważana za patronkę Litwy, a kopie obrazu rozpowszechniły się na terenie całego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Cudowny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem znajdujący się w kościele Nawiedzenia NMP w Trokach przedstawia tronującą, ujętą frontalnie i wpisaną w trójkąt równoboczny Marię, podtrzymującą prawą ręką siedzące na jej kolanach Dzieciątko, a w lewej trzymającą gałązkę róży z trzema kwiatami. Wizerunek trockiej Maryi charakteryzuje się bizantyjskim stylem obrazowania i malowania ikon. Jednocześnie można dostrzec na nim istotne rysy późnośredniowiecznego malarstwa zachodniego: szerokie szaty, okrywające figurę równymi fałdami. Obraz Matki Boskiej Trockiej w sposób niepowtarzalny i jedyny w swoim rodzaju łączy różne style ikonopisania.

Wizerunek Matki Boskiej Trockiej był uznawany za cudowny i obdarzany czcią nie tylko przez katolików, lecz także przez prawosławnych, schizmatyków, pogan, Tatarów, a Najświętsza Maryja Panna Trocka otaczała ich swą opieką, co potwierdzają opisy cudów. W pierwszej połowie XVII w. na Litwie żaden inny wizerunek Maryi nie był tak słynny jak obraz Matki Boskiej Trockiej. Niestety w XX wieku, szczególnie w jego drugiej połowie, jej kult popadł w zapomnienie. 

Sejm Litwy ustanowił 2018 Rokiem 300-lecia Koronacji Obrazu Matki Boskiej Trockiej – towarzyszące temu jubileuszowi wydarzenia mają na celu odrodzenie kultu trockiej Madonny.