Viktoras Pranckietis w Warszawie: Postanowiliśmy rozmawiać bardzo otwarcie


Podczas dwudniowej wizyty w Polsce (28 lutego – 1 marca) przewodniczący Sejmu Litwy Viktoras Pranckietis spotkał się z marszałkiem sejmu Markiem Kuchcińskim i marszałkiem senatu Stanisławem Karczewskim. Głównym punktem programu było wystąpienie litewskiego parlamentarzysty w polskim sejmie z okazji 100-lecia Odbudowy Państwa Litewskiego. Szefowie parlamentów rozmawiali ponadto na temat współpracy w kwestii bezpieczeństwa, energetyki i komunikacji. Poinformowali także o planach wznowienia prac dwustronnego zgromadzenia parlamentarnego zajmującego się sprawami Polaków na Litwie i Litwinów w Polsce.

Podczas swojego wystąpienia w Sejmie RP Viktroas Pranckietis powiedział, że obchodzone w tym roku setne rocznice niepodległości Litwy i Polski, a także przypadające na 2019 rok 450-lecie unii lubelskiej to doskonała okazja „do zastanowienia się nad szlakiem pokonanym przez nasze narody, nad naszą wspólną historią, nad tym co nas łączy, jednoczy i jakie najważniejsze wyzwania dnia dzisiejszego oraz przyszłości stoją przed obywatelami Litwy i Polski”. Przewodniczący Sejmu Litwy przywołał najważniejsze fakty i wydarzenia z historii Litwy i Polski, „które miały więcej wspólnego niż sprzecznego”. „W biegu, dziejów, kiedy Litwa traciła niepodległość, traciła ją również Polska, i odwrotnie. Jesteśmy z Polską w jednej łódce w sensie bezpieczeństwa i geopolitycznym” – powiedział V. Pranckietis.

Mówiąc o sprawach współczesnych, podkreślił przede wszystkim konieczność integracji w ramach Unii Europejskiej i NATO na równych prawach. „Członkostwo w UE postrzegamy nie tylko jako dobrobyt gospodarczy i materialny naszych państw i obywateli, ale także jako przynależność do wspólnoty krajów połączonych przez wspólne wartości. To jest fundament jedności i solidarności UE” – powiedział.

V. Pranckietis wiele uwagi poświęcił kwestiom bezpieczeństwa w regionie oraz polsko-litewskiej współpracy wojskowej na tym poziomie. Podkreślił, że odbywa się ona „we wszystkich formatach sił wojskowych”, takich jak wspólne ćwiczenia wojskowe, uczestnictwo w operacjach międzynarodowych i zakupy broni dla sił zbrojnych.

Przewodniczący litewskiego sejmu poruszył także sprawę polskiej mniejszości narodowej a Litwie i litewskiej w Polsce. „Polacy na Litwie i Litwini w Polsce stanowią wartość nie do przecenienia w naszych społeczeństwach. Litwa ma długie tradycje jako kraj wielonarodowy i pielęgnujący współistnienie i tolerancję różnych narodów, narodowości i wyznań. Naszym celem jest, aby osoby dowolnej narodowości czuły się na Litwie dobrze, będąc przedstawicielami swojego narodu oraz lojalnymi obywatelami swojego kraju”. Podkreślił, że Litwa jest jedynym (oprócz Polski) krajem na świecie, w którym dla osób pochodzenia polskiego zapewniona jest oświata w języku polskim od przedszkola do szkoły wyższej. Dodał, że zarówno w Polsce, jak i na Litwie ważna jest dobra znajomość języka urzędowego danego państwa, a to, że Polacy na Litwie bardzo dobrze mówią po litewsku, a Litwini w Polsce po polsku jest „wielkim osiągnięciem naszych systemów edukacyjnych”.

„Ważne jest również, aby Polacy na Litwie byli aktywnymi politycznie i społecznie członkami naszego społeczeństwa” – dodał V. Pranckietis. Przedstawił zakres działalności polskich organizacji na Litwie, których jest ok. 70, oraz warunki ich politycznej reprezentacji (8 mandatów poselskich dla AWPL-ZChR). Jednocześnie zwrócił się z prośbą do polskich parlamentarzystów o konstruktywne rozstrzyganie kwestii podnoszonych przez społeczność litewską w Polsce, szczególnie dotyczących szkolnictwa, jego finansowania i dostępności podręczników. 

Na koniec przemówienia V. Pranciekits podziękował Markowi Kuchcińskiemu za umożliwienie wystąpienia w polskim sejmie. „Patrząc w przeszłość, widzimy też przyszłość. Otwieramy dziś nową kartę w historii Litwy i Polski. (…) Jestem przekonany, że nasze państwa i narody, Litwini i Polacy nadal będą aktywnie obcować i współpracować, a w razie konieczności będziemy gotowi razem obronić naszą wolność i niepodległość" – podsumował w języku polskim V. Pranckietis.

Podczas spotkania obydwu przewodniczących parlamentów z dziennikarzami marszałek sejmu Marek Kuchciński podkreślił wyjątkowość tego wydarzenia: po raz pierwszy w XXI wieku przewodniczący sejmu innego państwa wystapił w polskim sejmie. Poprzednie przemówienie szefa litewskiego parlamentu odbyło się 21 lat temu, kiedy w sejmie w Warszawie przemawiał Vytautas Landsbergis

Było to czwarte spotkanie przewodniczących polskiego i litewskiego parlamentu. W trakcie dwudniowej wizyty poruszonych zostało kilka tematów dotyczących współpracy. „Na poziomie bilateralnym uważamy, z naszej polskiej strony, że współpraca z Litwą powinna mieć charakter jak najbardziej strategiczny” – powiedział M. Kuchciński. Jako kluczowe obszary tej współpracy wskazał bezpieczeństwo (w tym bezpieczeństwo energetyczne), rozwój infrastruktury i komunikacji, współpracę kulturową i „właściwe wyciąganie z przeszłości wniosków dla budowania dobrej przyszłości naszych następnych pokoleń”.   

Polski marszałek wymienił dwie konkretne decyzje, które zapadły w związku z wizytą litewskiej delegacji w Polsce. Wspomniał przede wszystkim o odbudowaniu współpracy w ramach zgromadzenia parlamentarnego Polski i Litwy. Specjalnie powołana grupa polskich i litewskich parlamentarzystów miałaby na bieżąco zajmować się sprawami Polaków na Litwie i Litwinów w Polsce. Druga z decyzji dotyczyła przyjęcia zaproszenia przewodniczącego Sejmu Litwy do udziału w uroczystościach 11 marca na Litwie. Dodatkowo pojawiła się także propozycja wydania wspólnego oświadczenia przewodniczących parlamentów państw Europy Środkowo-Wschodniej w sprawie bezpieczeństwa energetycznego, czyli przeciwko budowie Nord Stream 2.

Polska i Litwa są zgodne w kwestiach konieczności wzmacniania wschodniej flanki NATO oraz samej Unii Europejskiej i jej polityki wschodniej. V. Pranckietis dodał, że bardzo aktualna jest także sprawa Ukrainy i że należy aktywnie współpracować w ramach trójstronnego zgromadzenia międzyparlamentarnego.

Oprócz spotkań z politykami V. Pranckietis wziął także udział w uroczystym koncercie symfonicznym z okazji 100-lecia niepodległości Litwy zorganizowanym w Filharmonii Narodowej w Warszawie, a także odwiedził Muzeum Fryderyka Chopina. W wizycie towarzyszyła mu 14-osobowa delegacja, z której, jak sam powiedział, tylko trzy osoby nie rozumieją języka polskiego.

Na podstawie: PAP, inf. wł.