W Kielcach odbędą się obchody 100-lecia 13 Pułku Ułanów Wileńskich


Fot. wilnoteka.lt
Defilada, pokazy wojskowego wyszkolenia i sprawności bojowej oraz Gala Ułańska – to niektóre wydarzenia zaplanowanych na sobotę, 26 maja w Kielcach uroczystości 100. rocznicy powstania 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Przedsięwzięcie organizuje Fundacja Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich – organizacja patriotyczno-wychowawcza, która jest spadkobiercą i kontynuatorem tradycji pułku z Nowej Wilejki.

Celem przedsięwzięcia  jak podkreślają jego organizatorzy – jest umocnienie funkcjonowania Rodziny Pułkowej trzynastaków oraz przywołanie pamięci i bojowych dokonań jednego z najwaleczniejszych pułków kawalerii II Rzeczpospolitej, za jaki uważa się 13 Pułk Ułanów Wileńskich.

Jak zapowiedział dowódca kieleckiego szwadronu Robert Mazur, w uroczystościach w stolicy województwa świętokrzyskiego będą brali udział m.in. żołnierze z 25 Brygady Kawalerii Powietrznej, Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego i orkiestra wojskowa.

Sobotnie uroczystości rozpocznie msza św. w kieleckiej katedrze. Główną część obchodów zaplanowano po godz. 14.00 na pl. Wolności  odbędzie się tu apel pamięci w hołdzie poległym i zmarłym żołnierzom pułku oraz defilada z udziałem kompanii reprezentacyjnej 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego. Przeprowadzone zostaną pokazy wyszkolenia i sprawności bojowej żołnierzy tej jednostki oraz Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego z Warszawy. Zagra orkiestra wojskowa z Krakowa.

Z kolei na Rynku będzie można posłuchać Kapeli Wileńskiej z Wilna.

„Czynimy starania, aby kompania rozpoznawcza 25 batalionu dowodzenia 25 Brygady Kawalerii Powietrznej, przejęła dziedziczenie tradycji pułku  w Wilnie, w miejscu powstania pułku  w grudniu tego roku”  zaznaczył R. Mazur. Wyjaśniał, że idea wymaga decyzji na szczeblu ministerialnym, po której m.in. ta kompania będzie nosiła odpowiedni przydomek i właściwy znak pułkowy.

Wieczorem na ścianie Wojewódzkiego Domu Kultury im. Józefa Piłsudskiego zostanie odsłonięta tablica, upamiętniająca żołnierzy pułku, bohaterów walk o niepodległość kraju i polskość Kresów Wschodnich w latach 19181944.

Następnie w sali widowiskowej WDK odbędzie się uroczysta gala, podczas której zaprezentowany zostanie dorobek kieleckiego szwadronu. Zaproszeni goście wezmą też udział w Balu Ułańskim. Panowie oficerowie i podoficerowie wystąpią w mundurach wieczorowych, które różniły się od codziennego stroju garnizonowego. Każdy ułan, wychodząc na przepustkę miał przy sobie szablę i ostrogi przy butach. Panie wystąpią w sukniach zgodnie z modą, która panowała w 20-leciu międzywojennym. Na wydarzenie przyjadą goście z Wilna, których bliscy służyli w jednostce.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął prezydent Andrzej Duda oraz minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak.

Wileńskie obchody 100-lecia 13 Pułku zaplanowano na grudzień. W planach jest gala w Domu Polskim w Wilnie oraz uroczystości na polskich cmentarzach, gdzie spoczywają ułani z 13 Pułku.

Historia pułku sięga grudnia 1918 r., kiedy to oddziały konne „Samoobrony Krajowej Litwy i Białorusi”, które znajdowały się w pobliżu Wilna połączyły się w majątku Pośpieszka, a kilka dni później przyjęły nazwę 1 Pułku Ułanów Wileńskich. Po reorganizacji w Wojsku Polskim, w czerwcu 1919 r. formację przemianowano na 13 Pułk Ułanów Wileńskich.

Pułk, który wyspecjalizował się w zagonach (rajdach) na tyły nieprzyjaciela, uczestniczył m.in. w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wyprawie kijowskiej w 1920 r. w formacji znalazło się wielu mundurowych z rozformowanego ochotniczego Tatarskiego Pułku Ułanów im. płk. Mustafy Achmatowicza (służyli w nim Tatarzy zamieszkujący kresy północno-wschodnie). Potem przy pułku funkcjonował szwadron tatarski.

Od 1922 r. pułk stacjonował w Nowej Wilejce. W 1927 r. minister spraw wojskowych marszałek Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził 30 kwietnia jako datę święta pułkowego, którą w 1928 r. zmienił na 25 lipca. W marcu 1930 r. jednostce nadano nazwę 13 Pułk Ułanów Wileńskich.

W wojnie obronnej 1939 r. żołnierze pułku walczyli m. in. pod Piotrkowem Trybunalskim i na Lubelszczyźnie. Część z nich brała udział także w walkach w 1940 r. we Francji. 13 Pułk Ułanów Wileńskich funkcjonował również jako oddział Armii Krajowej.

W latach 80. ubiegłego wieku tradycje pułku podjęli kieleccy harcerze, a obecnie kontynuuje je Fundacja Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich. Przedstawiciele Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich prowadzą pokazy historyczne, wspierają polskie szkoły na Litwie, angażują się w organizację wydarzeń i uroczystości patriotycznych, realizują działalność edukacyjną.

Na podstawie: PAP, radio.kielce.pl