W Lubowie zostanie odsłonięty pomnik Olbrachta Gasztołda


Muzeum-młyn w Lubowie, fot. vilnius-tourism.lt
W sobotę, 22 września, w muzeum-dworze w Lubowie (rejon wileński) z okazji Dnia Jedności Bałtów zostanie odsłonięta rzeźba poświęcona Olbrachtowi Goształdowi (Albertas Goštautas) – kanclerzowi wielkiemu litewskiemu i wojewodzie wileńskiemu, teściowi Barbary Radziwiłłówny.






Dzień Jedności Bałtów obchodzny jest 22 września na pamiątkę bitwy pod Szawlami, którą w 1236 roku stoczyły połączone wojska żmudzko-zemgalskie z zakonem kawalerów mieczowych. Była to pierwsza klęska zakonu na tak dużą skalę – poległo w niej ok. 50–60 rycerzy, w tym mistrz krajowy Wolkwin.

Sam dworek w Lubowie do połowy XVI w. należał do wielkich książąt litewskich. Już w 1546 roku w księdze skarbowej dworu władcy Litwy Zygmunta Augusta szczegółowo opisano naprawiane wówczas stawy w Lubowie. W ciągu liczących pół tysiąclecia dziejów znajdował się w posiadaniu przedstawicieli litewskiej elity politycznej, kulturalnej i duchownej, wielkich książąt (Mikołaja Radziwiłła Rudego, Golejewskich, Kryszpin Kirszenszteinów, Teresy Tyzenhauzówny, rodzin Tyszkiewiczów i Ślizieniów).

Pierwszymi właścicielami dworu, jeszcze w XV wieku, byli Gasztołdowie. Dziadek Olbrachta Jan jest pierwszym znanym właścicielem majątku, który prawdopodobnie otrzymał za załugi dla państwa od księcia Witolda.

Olbracht Gasztołd (1470–1539) był zwolennikiem separatyzmu Litwy, dlatego popierał plan królowej Bony ogłoszenia Zygmunta Augusta następcą tronu na Litwie. Brał także czynny udział w opracowaniu I Statutu Litewskiego. W pierwszej połowie XVI wieku był najbogatszym człowiekiem na Litwie. W 1529 roku papież Klemens VII nadał mu tytuł hrabiowski, a rok później cesarz Karol V Habsburg zaliczył w poczet grafów Świętego Cesarstwa Rzymskiego jako grafa z Murowanych Gieranion.  

Ekspozycja muzeum-młynu w Lubowie niedawno wzbogaciła się o relief herbu Abdank, Rada Samorządu Rejonu Wileńskiego nazwała wybrukowaną drogę z Wilna do Lubowa Drogą Możnowładcy Gasztołda, a teraz pamięć właściciela dworu zostanie jeszcze uczczona odsłonięciem jego rzeźby.

W programie sobotnich uroczystości znalazły się także koncert muzyki rensansowej w wykonaniu zespołu Banchetto musicale oraz wycieczka po oficynie dworskiej i oranżerii.

Na podstawie: bns.lt, vilnius-tourism.lt, pl.wikipedia.org