W Wilnie – odsłonięcie skweru Jonasa Jablonskisa
Wilnoteka.lt, 7 maja 2019, 10:57
Fot. madeinvilnius.lt
W Wilnie będzie skwer litewskiego językoznawcy Jonasa Jablonskisa. Uroczystość jego otwarcia odbędzie się we wtorek, 7 maja, z okazji Dnia Odzyskania Prasy, Języka i Książki. Początek o godz. 16. Skwer mieści się nieopodal siedziby stołecznego samorządu – pomiędzy ulicami Lvovo i Kalvarijų oraz al. Konstitucijos. Miejsce pod jego urządzenie zostało wybrane nieprzypadkowo – Jablonskis w latach 1904–1906 mieszkał nieopodal, w domu nr 20 przy ul. Kalvarijų.
Skwer zdobi ustawiona w 2009 roku rzeźba „Šviesa” („Światło”) dłuta Vidmantasa Gylikisa, zaprojektowana przez architekta Mariusa Markūnasa.
J. Jablonskis (1860–1930) jako pierwszy znormalizował litewski język literacki.
Wprowadził do języka mnóstwo używanych do dnia dzisiejszego neologizmów: nazwy dni tygodnia: pirmadienis (poniedziałek), antradienis (wtorek), trečiadienis (środa), ketvirtadienis (czwartek), penktadienis (piątek), šeštadienis (sobota), sekmadienis (niedziela), nazwy przypadków: vardininkas (mianownik), kilmininkas (dopełniacz), naudininkas (celownik), galininkas (biernik), įnagininkas (narzędnik), vietininkas (miejscownik), terminy językowe: kablelis (przecinek), kabutės (cudzysłów), šauktukas (wykrzyknik), klaustukas (znak zapytania), terminy matematyczne: daugyba (mnożenie), dalyba (dzielenie), skaičius (liczba), apskritimas (okrąg), spindulys (promień), jak również wyrazy: ateitis (przyszłość), praeitis (przeszłość), rašytojas (pisarz), mokykla (szkoła), mokslininkas (naukowiec), degtukas (zapałka), atvirukas (pocztówka), valstietis (chłop), tautietis (rodak).
Na podstawie: vilnius.lt, lt.wikipedia.org, bns.lt
