Warto wiedzieć: Trening słuchowy metodą Tomatisa

Metoda Tomatisa

Metodę kształcenia uwagi słuchowej, zwaną także treningiem słuchowym lub metodą stymulacji audio-psycho-lingwistycznej (SAPL), stworzył 40 lat temu francuski otolaryngolog, neurolog i foniatra - prof. Alfred Tomatis. Podstawowym celem tej metody jest wspieranie funkcji słuchowej, dzięki czemu następuje poprawa koncentracji, jakości uczenia się oraz rozwijanie zdolności językowych i komunikacyjnych, a także zwiększenie kreatywności i poprawa zachowań społecznych.

Prof. Tomatis wyodrębnił słyszenie i słuchanie jako dwa odrębne procesy. Słyszenie z natury jest bierne, podczas gdy słuchanie wymaga zaangażowania i aktywności. Na umiejętność słuchania składa się zarówno zdolność przyswajania informacji, jak i odpowiedniego ich filtrowania. Sprawne przetwarzanie danych sensorycznych eliminuje zbędne bodźce, co umożliwia koncentrację na dźwiękach, w danym momencie najważniejszych.

Badania przeprowadzone przez prof. Tomatisa dowodzą, iż dźwięki o wysokiej częstotliwości pobudzają nasz umysł, natomiast te o niskiej mają skutek wręcz odwrotny. Dlatego w jego terapii stosuje się stymulację mózgu za pomocą wysokich, odpowiednio przefiltrowanych dźwięków zawartych w muzyce Mozarta i chorałach gregoriańskich.

Dla kogo?

Metoda treningu słuchowego przeznaczona jest dla:
• dzieci z problemami szkolnymi: zaburzeniami pamięci, uwagi, koncentracji, dysleksją, dysortografią, nauką języków obcych;
• dzieci i młodzieży autystycznej, z nadpobudliwością psychoruchową (ADHD), zespołem Downa, mózgowym porażeniem dziecięcym, wcześniaków;
• dzieci i młodzieży z zaburzoną koordynacją i integracją sensoryczną;
• osób z opóźnionym lub nieprawidłowym rozwojem mowy (również dorosłych);
• dzieci, młodzieży i dorosłych z problemami emocjonalnymi, żyjących w stresie, mających trudności w kontaktach społecznych;
• dorosłych z zaburzeniami głosu spowodowanymi jego niewłaściwym używaniem (nauczyciele, śpiewacy, lektorzy, aktorzy);
• osób uczących się języków, jako przygotowanie ucha do nauki języków obcych.

Terapia

Trening polega na słuchaniu odpowiednio dobranego materiału dźwiękowego przez urządzenie nazywane „elektronicznym uchem”, które jest idealnym modelem ucha ludzkiego. Podczas trwania sesji można rozmawiać, grać, bawić się lub spać. Cały trening składa się z kilku faz: od bardzo intensywnego pobudzania dźwiękami o wysokiej częstotliwości aż do aktywnej pracy z własnym głosem.

Etap I – 30 godzin ćwiczeń rozłożonych na okres 15 dni, po 2 godziny dziennie.
Etap II – 15 godzin ćwiczeń odbywających się po 1-2-miesięcznej przerwie. Ta faza koncentruje się, w przeciwieństwie do pierwszej, na pracy z mikrofonem, tak aby pacjent miał okazję słuchać własnego głosu i pracować z nim.

Trening uwagi słuchowej poprzedzony jest testem uwagi lateralizacji słuchowej - badaniem za pomocą audiometru, co pomaga określić stopień uwagi słuchowej oraz ucho dominujące. Gdy do treningu przystępują dzieci, przeprowadzany jest również wywiad z rodzicami dotyczący przebiegu ciąży, rozwoju dziecka w pierwszym roku życia i latach następnych oraz o przebytych chorobach.

Efekty

Po terapii następuje poprawa w „słuchaniu ze zrozumieniem” (szybka analiza zasłyszanej wypowiedzi i odrzucanie tła dźwiękowego), „czytaniu ze zrozumieniem”, jakości uczenia się oraz koncentracji. Trening wspomaga rozwój mowy zarówno w zakresie języka ojczystego, jak i języków obcych. Po terapii w sposób widoczny zmniejsza się nadwrażliwość słuchowa i poprawia się komunikacja. Co ważne, zdaniem terapeutów, efekty terapii są trwałe.

Przydatne linki

Oficjalna strona Metody Tomatisa
O metodzie, terapii i jej efektach