Wileńscy poloniści – o śp. prof. Marii Janion
„Kiedy odchodzą tacy ludzie, mówi się, że odeszła cała epoka. W przypadku prof. Marii Janion nie jest to żadna przesada. Zasłynęła jako jedna z najbardziej znanych badaczek romantyzmu, zwłaszcza jego nurtu niepodległościowego. Dla autorki Gorączki romantycznej był on zawsze żywy, był kluczem do komentowania, interpretacji także współczesnych wydarzeń. Podziwiam śp. Marię Janion jako osobę niezwykle pracowitą, autorkę licznych prac nie tylko z zakresu romantyzmu. Słyszałam kiedyś o Niej takie powiedzenie, że przeczytała chyba wszystkie książki świata. I rzeczywiście, obcując z Jej pracami można było odnieść takie wrażenie. Odejście znakomitej naukowczyni jest niepowetowaną stratą dla polonistyki i nie tylko, ale pamiętajmy, że zostaje Jej dzieło, które może stale nam towarzyszyć” – powiedziała dla Wilnoteki doc. dr Halina Turkiewicz z Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego.
„Nie miałam okazji poznać osobiście śp. prof. Marii Janion, chociaż widziałam ją kiedyś w bibliotece Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Kiedy się na nią patrzyło, sprawiała wrażenie osoby bardzo dystyngowanej, być może chłodnej, ale takiej, wobec której odczuwa się wielką estymę. Niestety, nasza polonistyka wileńska (powstała w 1993 roku) nie miała żadnych bliższych kontaktów z prof. Marią Janion. Zapraszaliśmy ją na organizowane przez nas konferencje poświęcone tematyce romantycznej, ale z przyczyn zdrowotnych nie mogła w nich uczestniczyć.
„Była wybitną badaczką literatury, na skalę europejską. Jej książki, przede wszystkim: Życie pośmiertne Konrada Wallenroda, Gorączka romantyczna, Projekt krytyki fantazmatycznej ukształtowały moje myślenie o literaturze polskiej XIX, pozwoliły spojrzeć na nią w kontekście kultury światowej, ale też spojrzeć na różne zjawiska w polskiej literaturze współczesnej przez pryzmat romantycznych «fantazmatów». Myślę, że naprawdę niewielu jest badaczy na taką skalę. Nauka polska poniosła olbrzymią stratę” – dzieli się swoimi przemyśleniami literaturoznawca dr Irena Fedorowicz z Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego.
Oto osobiste refleksje językoznawcy dr Kingi Geben z tegoż Centrum:
„Dla siebie Profesor Marię Janion odkryłam w latach studiów na Uniwersytecie Warszawskim, kiedy jej książki otworzyły przede mną inną interpretację romantyzmu, a jej Gorączka romantyczna i Życie pośmiertne Konrada Wallenroda stały się moją wielką przygodą intelektualną. Nigdy wcześniej nie myślałam w ten sposób o związku szaleństwa, śmierci i twórczości. Ogromny żal, że odeszła wielka intelektualistka i autorytet wielu pokoleń”.
„Jak wspominała sama Maria Janion, w dzieciństwie czytała po pięć książek dziennie, stąd jej zapał naukowy. Bez cienia wątpliwości można twierdzić, że była badaczką, która zmieniła oblicze polskiej humanistyki. Stworzyła własne, bardzo współczesne rozumienie romantyzmu. Co ciekawe, urodziła się tego samego dnia, co Mickiewicz, którego dzieła z ogromnym uporem analizowała. W ujęciu Marii Janion romantyzm to przede wszystkim afirmacja swobody i wolności w każdym jej wymiarze. Taka była zarówno w życiu, jak i w książkach” – o śp. Marii Janion mówi dr Teresa Dalecka, literaturoznawca z Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego.
„Maria Janion to badaczka literatury polskiej o kolosalnym dorobku zarówno pod względem naukowych publikacji, jak i licznej plejady wybitnych uczniów i kontynuatorów badań Pani Profesor. Każde Jej opublikowane dzieło pozostawiło znaczący ślad w zbiorowej świadomości społecznej. Teksty Profesor Marii Janion nadal należą do kanonu wykształconego filologa, działają na wyobraźnię, wywołują dyskusje. Lektura takich dzieł jak Gorączka romantyczna, Życie pośmiertne Konrada Wallenroda, Niesamowita Słowiańszczyzna czy Romantyzm i historia to niezapomniane przeżycie intelektualne” – w wypowiedzi dla Wilnoteki podkreślił doc. dr Romuald Naruniec z Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego.
Na podstawie: inf. wł., janion.pl
