Wileńskie korporacje akademickie, cz. 4

Pierwsze lata działalności - jak to zwykle bywało - nie należały do łatwych. Senat uczelni Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie przez dłuższy czas zwlekał z zatwierdzeniem jej statutu, a lokal służący za kwaterę znajdował się na przedmieściach Wilna (na ulicy Lwowskiej, w latach 1922-1924). Utrudniało to znacznie potencjalnym kandydatom uczęszczanie na spotkania kwaterowe. Trudności te zostały jednak z czasem przezwyciężone. Szczególnymi zasługami w tym względzie wykazał się profesor Witold Nowodworski, który zgodził się objąć kuratorstwo nad Batorią. Pomógł on przy załatwieniu formalności związanych z rejestracją Batorii na wileńskiej Alma Mater. Batorią początkowo opiekował się także Konwent Polonia (jest on matką korporacyjną Batorii).

12 listopada 1922 roku odbyło się oficjalne poświęcenie sztandaru korporacji, którego dokonał ksiądz profesor Czesław Falkowski w obecności licznego grona profesorów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i członków Konwentu Polonia. Ta wyjątkowa okoliczność została dodatkowo uczczona bankietem, który odbył się wieczorem w lokalu Mensy Akademickiej przy ulicy Bakszta (obecnie Bokšto gatvė).

W maju 1923 roku Batoria wzięła udział w III Zjeździe Związku Polskich Korporacji Akademickich, a rok później razem z Polonią zorganizowała IV zjazd związku w Wilnie.

 

Ważnym etapem w dziejach Batorii był rok 1924. Wówczas to korporacja przeniosła swoją kwaterę do centrum miasta - na ulicę Trocką 11 (obecnie Trakų gatvė) do pałacu margrabiny Umiastowskiej. Pozwoliło to na rozwinięcie działalności. Nowa kwatera była znacznie częściej odwiedzana zarówno przez członków, jak i przez gości korporacji. Zaowocowało to szybkim wzrostem ilości nowych kandydatów, rekrutujących się przeważnie spośród studentów prawa i farmacji.
 

Szybki rozwój ruchu korporacyjnego w mieście poskutkował powstaniem Wileńskiego Koła Międzykorporacyjnego, w którego prace bardzo aktywnie włączyła się Batoria.

W roku 1926 podpisano (początkowo na 10 lat) pierwszy w historii korporacji kartel z warszawską Lechicją. W treści wzajemnej umowy znalazło się odniesienie do braterskiego wsparcia i pomocy we wspólnej pracy na rzecz wolnej i niepodległej Ojczyzny. W wyniku bardzo dobrych kontaktów między obiema korporacjami już w 1927 roku zmieniono zapis w umowie z 10 lat na kartel wieczysty.

Batroia (tak jak wszystkie wileńskie korporacje) w 1929 roku świętowała 350. rocznicę założenia Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W obchodach wzięli udział przedstawiciele polskich środowisk akademickich: warszawskiego - Lechicja i Ostoja, poznańskiego - Baltia i Lechia, a także lwowskiego - Lutyko-Venedya.

Obchody 10-lecia Batroii (w 1932 roku) odbiły się szerokim echem w całym Wilnie. W ramach obchodów rocznicowych odbyła się msza żałobna w intencji zmarłych Batorusów, której przewodniczył ks. prof. Czesław Falkowski w obecności m.in. arcybiskupa Romualda Jabłrzykowskiego. W Sali Kolumnowej Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie odbyła się okolicznościowa akademia, na którą zaproszono przedstawicieli duchowieństwa, profesorów, jak również delegatów pozostałych korporacji wileńskich. Następnie zaś zaproszeni goście udali się na przejażdżkę powozami do parku uniwersyteckiego. Zwieńczeniem uroczystości był komers, który odbył się już w nowej siedzibie Batorii przy ulicy Portowej 3 (obecnie Pamėnkalnio gatvė).

Korporanci Batorii wiele razy musieli stawać w obronie wyznawanych ideałów, broniąc ich często w sporach z mniejszościami narodowymi Wilna. Jednym z takich wydarzeń była scysja Batorusów z członkami rosyjskiej korporacji Ruthenia podczas sobótki akademickiej. Jeden z członków Rutheni, nazwiskiem Babanow, stwierdził wówczas publicznie, iż Polska stanie się wkrótce ''Priwislennym krajem''. Odpowiedzią na tak bezczelną wypowiedź był pojedynek, na który Rosjanin wyzwany został przez Batorusa - Stanisława Czyżyka. Powyższy incydent nie skończył się zbyt pomyślnie dla ''azjatyckiego proroka'', gdyż w czasie pojedynku odniósł niezwykle ciężką ranę przedramienia.

Okres działalności Konwentu Batoria w Wilnie trwał 17 lat - w tym czasie przez korporację przewinęło się około 200 członków.

Batoria - tak jak wcześniej Konwent Polonia - przyczyniła się do rozwoju ruchu akademickiego w Wilnie, dzięki niej powstały kolejne wileńskie korporacje: Leonidania i Concordia Vilnensis.

Końcem działalności Batroii w Wilnie był wybuch II wojny światowej. Wielu Batorusów zginęło podczas walk z dwoma okupantami Polski.

Na podstawie: ''Polskie korporacje akademickie w latach 1918-1939'', Poznań, Cycero 2011, batoria.wordpress.com