Wybrano nazwy dla narodowych gwiazd i planet


Fot. iau.org/Fraser Gunn
Solaris i Pirx – tak będą się nazywać polskie planeta i gwiazda znajdujące się w gwiazdozbiorze Pegaza. Również Litwa będzie miała swoje ciała niebieskie – Taika (pol. pokój) i Vytis (pol. Pogoń). We wtorek, 17 grudnia, ogłoszono wyniki konkursu IAU100 NameExoWorld, w którym państwa należące do Międzynarodowej Unii Astronomicznej mogły wybrać nazwy dla gwiazdy oraz planety krążącej wokół niej. Konkurs zorganizowano w związku ze stuleciem organizacji.

„Ostatnie obserwacje astronomiczne odkryły ponad 4 tysiące planet krążących wokół innych gwiazd – tak zwanych egzoplanet. Liczba odkryć podwaja się mniej więcej co 2,5 roku, ujawniając nowe populacje i umieszczając naszą Ziemię i Układ Słoneczny w perspektywie. Statystycznie wokół większości gwiazd na niebie krążą ich własne planety” – powiedział członek komitetu odpowiedzialnego za konkurs NameExoWorlds Eric Mamajek. „O ile astronomowie katalogują nowe odkrycia przy użyciu oznaczeń przypominających numery telefoniczne, wśród części z nich oraz opinii publicznej rośnie chęć do przypisywania nazw własnych, tak jak ma to miejsce w przypadku ciał Układu Słonecznego” – dodał.

Nazwę dla gwiazdy i planety w konkursie zorganizowanym przez Międzynarodową Unię Astronomiczną mogli wybrać internauci. Pierwszy etap polegał na zgłaszaniu nazw, które nawiązywałyby do kultury, historii lub geografii danego państwa. Kolejnym etapem było internetowe głosowanie, którego wynik przekazywano do IAU, a ta wybierała zwycięską parę nazw dla gwiazdy i planety. W Polsce w internetowym głosowaniu oddano ponad 90 000 głosów; to najwyższa frekwencja zanotowana w całym konkursie. Łącznie wzięło udział 780 tys. osób ze 112 krajów z całego świata.

Gwiazda nazwana przez dany kraj jest z niego widoczna i wystarczająco jasna, aby można ją było obserwować za pomocą nawet małych teleskopów.  

Solaris i Pirx to polskie nazwy nawiązujące do twórczości jednego z najsłynniejszych polskich pisarzy science fiction Stanisława Lema. Gwiazda Solaris do dziś była nazywana BD+ 14 4559. Planetę, która krąży wokół niej 10 lat temu odkrył zespół złożony z polskich naukowców. Jeden z jej odkrywców, prof. Andrzej Niedzielski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu nie wyklucza, że wokół gwiazdy krążą również inne planety. Wtedy Polska będzie miała pierwszeństwo w nadaniu im nazw z uwagi na fakt, że konkurs obejmował cały układ planetarny wokół danej gwiazdy.

Litwa mogła wybrać nazwy dla gwiazdy HAT-P-40 i krążącej wokół niej planety HAT-P-40 b. W konkursie koordynowanym przez obserwatorium astronomiczne w Malatach zwyciężyły nazwy Taika dla gwiazdy oraz Vytis dla planety.

Na podstawie: iau.org, IAR, lrytas.lt