Zakret powraca jako miejsce polskiej pamięci


Fot. wilnoteka.lt
Do listy polskich miejsc pamięci w Wilnie dołącza kolejne – cmentarz na Zakrecie, na którym pochowani zostali m.in. polscy żołnierze polegli w czasie w wojny z bolszewikami w latach 1918–1920. W tym roku po raz pierwszy odbyła się tu uroczystość złożenia wieńców i zapalenia zniczy, w której wzięli udział przedstawiciele Komitetu Opieki nad Grobami Wojennymi, Ambasady RP na Litwie i Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie.



„Byliśmy już na 30 cmentarzach wczoraj w Wilnie i w okolicy, a dzisiaj inaugurujemy miejsce, które stanie się jeszcze jednym miejscem, w którym możemy zapalić znicze pod prawdziwymi grobami prawdziwych poległych” – powiedziała ambasador Urszula Doroszewska, która była obecna na uroczystości.  

Przez lata polska kwatera na Zakrecie była kompletnie zapomniana. Cmentarz zniszczyły władze radzieckie, które utworzyły w tym miejscu wesołe miasteczko. O sprawie zaczęto mówić głośno przed trzema laty, kiedy wileńscy harcerze odnaleźli na jednym z podwórek mur ułożony z płyt nagrobnych. Okazało się, że pochodzą one z Zakretu. Rozpoczęła się żmudna praca archiwalna – udało się zgromadzić bogatą dokumentację i plany kwatery. 

Dzięki staraniom Komitetu Opieki nad Grobami Wojennymi w roku 2017 zostały odnalezione w archiwum plany kwatery oraz dane 54 żołnierzy spoczywających w niej. W latach 2019–2020 planowana jest odbudowa grobowca żołnierzy polskich w jego pierwotnym wyglądzie oraz upamiętnienie wszystkich spoczywających tu żołnierzy Wojska Polskiego i Samoobrony Wileńskiej.

Przedstawicielka polskiej ambasady wyraziła radość z faktu, że przez lata zapomniany cmentarz powraca do świadomości. Na razie ustawiono na nim proste tabliczki z nazwiskami poległych. Ich szczątki przetrwały bowiem na swoim miejscu mimo sowieckich prób zniszczenia cmentarza. Teraz pojawiła się szansa na to, że ta nekropolia powróci na mapę polskich miejsc pamięci na Litwie.



Zdjęcia: Edwin Wasiukiewicz, Jan Wierbiel
Montaż: Mateusz Mozyro
Współpraca: Edyta Maksymowicz