Zmarł kardynał Henryk Gulbinowicz
„Dzisiaj przed południem w wieku 97 lat odszedł do Pana kardynał Henryk Gulbinowicz” – napisano na oficjalnym profilu Konferencji Episkopatu Polski na Twitterze. Kardynał zmarł o godz. 10.40 czasu polskiego.
Jako pierwszy o śmierci kard. Gulbinowicza poinformował portal Niedziela.pl.
Henryk Gulbinowicz urodził się 17 października 1923 r. w Wilnie (w wileńskim szpitalu św. Jakuba). Swoją prawdziwą datę urodzenia duchowny ujawnił dopiero w lutym 2005 roku, wcześniej podawał, że urodził się 17 października 1928 roku. Rodzice Gulbinowicza postanowili ukryć wiek młodego Henryka w 1942 r., aby uniknąć jego wywózki z Wileńszczyzny na roboty do Niemiec. Dzieciństwo i młodość spędził w Szukiszkach (obecnie gmina bujwidzka w rejonie wileńskim).
W roku 1944 rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Wilnie, przeniesionym w roku 1945 do Białegostoku, gdzie 18 czerwca 1950 r. otrzymał święcenia kapłańskie.
W roku 1959 podjął wykłady z teologii moralnej i etyki w Wyższym Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie oraz pełnił szereg funkcji wychowawczych: prefekta studiów, wicerektora, wreszcie rektora (1968-1970). Równocześnie angażował się dynamicznie w pracę duszpasterską wśród miejscowej młodzieży akademickiej i pracowników nauki.
Święcenia biskupie H. Gulbinowicz odebrał w 1970 r. z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego. Sześć lat później, po śmierci kardynała Bolesława Kominka, został metropolitą wrocławskim. 15 maja 1985 r. został kardynałem. Funkcję metropolity wrocławskiego kard. Gulbinowicz pełnił do 2004 r., kiedy to osiągnął wiek emerytalny.
W czasie stanu wojennego kardynał Gulbinowicz wspierał działaczy dolnośląskiej „Solidarności”. Do historii przeszło ukrycie przez duchownego w Pałacu Biskupim związkowych pieniędzy – 80 mln zł. Gotówka po wprowadzeniu stanu wojennego pomogła m.in. w budowaniu wrocławskiego podziemia. Z najświeższych publikacji IPN wynika jednak, że przedstawianie kardynała jako niezłomnego antykomunisty jest błędem ze względu na jego współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa. Historycy z Instytutu Pamięci Narodowej ustalili, że ks. Gulbinowicz w latach 1970-1975 był traktowany przez esbeków jako kandydat na tajnego współpracownika, później – incydentalnie określano go jako kontakt operacyjny i raz jako kontakt poufny.
Kardynał przeprowadził we Wrocławiu synod archidiecezjalny, kongres pracy oraz założył wiele nowych parafii. Był przewodniczącym komitetu organizacyjnego 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego we Wrocławiu w 1997 r. Brał udział w pracach Konferencji Episkopatu Polski. W latach 1977-1987 był profesorem teologii moralnej i Wielkim Kanclerzem Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu.
Pracował w watykańskich Kongregacjach: ds. Duchowieństwa, ds. Kościołów Wschodnich i ds. Ewangelizacji Narodów. Uczestniczył w pracach VIII sesji zwykłej Światowego Synodu Biskupów w Watykanie.
Kard. Gulbinowicz jest doktorem honoris causa czterech wrocławskich uczelni, w tym Papieskiego Wydziału Teologicznego. W lutym 1995 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w październiku 2008 r. – Orderem Orła Białego.
W maju 2019 roku przeciwko kardynałowi wszczęto postępowanie kanoniczne w związku z oskarżeniami o molestowanie seksualne nieletnich i tuszowanie nadużyć seksualnych księży.
6 listopada br. nuncjatura apostolska w Polsce opublikowała komunikat w sprawie kard. Gulbinowicza. „W wyniku przeprowadzenia dochodzenia w sprawie oskarżeń wysuwanych pod adresem kard. Henryka Gulbinowicza oraz po przeanalizowaniu innych zarzutów dotyczących kardynała Stolica Apostolska podjęła w stosunku do niego decyzję o zakazie uczestnictwa w jakichkolwiek celebracjach lub spotkaniach publicznych oraz używania insygniów biskupich” – czytamy w dokumencie.
Hierarcha został też „pozbawiony prawa do nabożeństwa pogrzebowego w katedrze i pochówku w katedrze”. Nakazano mu wpłacenie „pewnej sumy pieniędzy jako darowizny na działalność Fundacji św. Józefa powołanej przez Konferencję Episkopatu Polski w celu wspierania działań Kościoła na rzecz ofiar nadużyć seksualnych, pomocy psychologicznej oraz prewencji i kształcenia osób odpowiedzialnych za ochronę nieletnich”.
Archidiecezja wrocławska w wydanym wówczas komunikacie przeprosiła osoby skrzywdzone przez kard. Henryka Gulbinowicza.
„Surowość sankcji zastosowanych wobec księdza kardynała wskazuje, że dochodzenie potwierdziło prawdziwość zarzutów stawianych księdzu kardynałowi w przestrzeni publicznej. Fakt, iż sprawa została podjęta, wyjaśniona i doprowadzona do końca potwierdza, że w Kościele nie ma jakiejkolwiek taryfy ulgowej dla tego rodzaju przestępstw oraz że nigdy nie będzie zgody na ich tolerowanie” – napisał w oświadczeniu rzecznik archidiecezji wrocławskiej ks. Rafał Kowalski.
Wskazał, że komunikat nuncjatury apostolskiej w sprawie kard. Gulbinowicza jest dla Kościoła wrocławskiego bolesny. „Pokazuje, iż w przeszłości pewne osoby zostały poważnie skrzywdzone przez duchownego, który przewodził naszej diecezji. Tym ludziom należy się słowo: «przepraszam» i im ten wyrok się należał. Wyrażamy szacunek wobec nich i deklarujemy gotowość wsparcia i pomocy” – oświadczył ks. Kowalski.
Na podstawie: KAI, episkopat.pl, IAR, PAP
