10 najdroższych dzieł sztuki z Litwy w 2017 roku
Wilnoteka.lt, 29 grudnia 2017, 19:31
Fot. sothebys.com
Dzieła sztuki artystów związanych z Litwą rozproszone są po całym świecie: można je znaleźć nie tylko w muzeach, ale również wśród prywatnych kolekcji i na aukcjach. Na koniec 2017 roku portal madeinvilnius.lt przygotował zestawienie 10 prac, które w tym roku osiągnęły najwyższe ceny. Wśród nich znalazły się również dzieła polskich autorów.
Przy sporządzaniu rankingu wzięto pod uwagę trzy kryteria: oficjalnie podaną wylicytowaną cenę (ang. hammer price) w euro, obecność autora pracy w „Słowniku litewskich artystów” oraz jednostkowość dzieła, tzn. zgodnie z zasadą jeden malarz – jeden obraz.
1. Rzeźba „Akrobata na koniu” dłuta urodzonego w Druskiennikach Jacquesa Lipchitza (1891–1973) została sprzedana na aukcji „Christie’s” w Nowym Jorku za 728 705 euro. Mająca 53,9 cm wysokości figura została wykonana z brązu i pokryta zieloną i brązową patyną. Jest jednym z rzadkich przykładów prac Lipchitza, w których wyraźnie widać naturalistyczne elementy, z czasem wyparte w jego twórczości przez wpływy kubizmu.
2. Obraz Chaima Soutine’a (1893–1943) „Portret młodej kobiety” został sprzedany na nowojorskiej „Sotheby’s” w maju za 619 616 euro. Pochodzący z rodziny litewskich Żydów malarz studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie. Jego płótno jest przykładem oryginalnego ekspresjonistycznego stylu opartego na kolorach, kształtach i teksturze, a nie wiernemu odmalowywaniu obiektu.
3. Obraz Ferdynanda Ruszczyca (1870–1936) „Ojczyzna” z 1908 roku został sprzedany na polskiej aukcji „Polswiss Art” za 237 450 euro. Jego autor jest reprezentantem nurtu symbolicznego. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, po czym wrócił do rodzinnego Bohdanowa (dzisiaj na Białorusi). Jego pierwsza wystawa odbyła się w Wilnie, z którym następnie związał się niemal na całe życie.
4. Namalowany przez Jana (Iwana) Chruckiego (1810–1885) w 1857 roku „Portret białoruskiej gospodyni” został sprzedany w czerwcu na aukcji „MacDougall’s” w Wielkiej Brytanii za 101 836 euro. Obraz przedstawiający starszą kobietę w kożuchu jest przykładem wileńskiej szkoły malarskiej. Jego autor był znanym w Wilnie portrecistą i pejzażystą, zasłynął także obrazem św. Kazimierza z kościoła w Poszuszwiu (Pušušvys), obecnie należącego do Narodowego Muzeum im. M.K. Čiurlionisa.
5. „Portret artystki Danuty Wyrwicz-Wichrowskiej”, który Ludomir Sleńdziński (1889–1980) namalował w 1934 roku, został sprzedany 14 grudnia na aukcji „Desa Unicon” w Polsce za 59 219 euro. Jego autor urodził się w Wilnie, do którego wrocił po odbyciu studiów w Petersburgu. Jego twórczość była inspirowana włoską sztuką XV i XVI w., choć artysta stworzył własny styl, w którym najważniejsze były rysunek i forma. Tworzył kompozycje figuralne i portrety, rzeźby i płaskorzeźby polichromowane w drewnie reliefy.
6. Rzeźba „Ecce Homo” rosyjskiego rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego Marka Antokolskiego (1842–1902) została sprzedana na aukcji „Christie’s” w Londynie za 43 597 euro. 45-centymetrową figurę wykonano z brązu. Jej autor urodził się w Wilnie, studiował w Petersburgu, podróżował po Europie Zachodniej. Inna jego rzeźba przedstawiająca Iwana Groźnego przyniosła mu tytuł członka petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych i została zakupiona do kolekcji Ermitażu.
7. „Portret kobiety” pędzla polskiego malarza i dekoratora związanego z Wilnem Napoleona Iłłakowicza (1811–1861) został sprzedany 7 grudnia na aukcji „ARS VIA” w Wilnie za 32 tysiące euro. Wydarzenie to było o tyle wyjątkowe, że prace Iłłakowicza zazwyczaj nie są dostępne w sprzedaży. Jest on autorem przede wszystkim portretów znanych osobistości, m.in. George Sand, Lajosa Kossutha, Adama Jerzego Czartoryskiego, a także pejzaży, scen rodzajowych i historycznych. Zajmował się także malarstwem sakralnym i polichromią.
8. Obraz „Nad morzem” Jonasa Čeponisa (1926–2003) został sprzedany 5 sierpnia na aukcji XLIX w Wilnie za 20 900 euro. Jego autor był pod dużym wpływem fowizmu, malował ekspresyjne krajobrazy litewskich wsi i Wilna, w których abstrakcyjne motywy przekazywane są miejscami fragmentarycznie, miejscami panoramicznie. Stosował także charakterystyczne, często kontrastowe zestawienia kolorów.
9. Obraz „Kraj spokoju” litewskiego malarza Kazysa Šimonisa (1887–1978) został sprzedany na tej samej aukcji co dzieło Čeponisa za 20 250 euro. W swojej twórczości malarz inspirował się romantycznymi poglądami Vydūnasa na Indie jako praojczyznę Bałtów. Charakterystyczne było dla niego również zainteresowanie historyczną przeszłością narodu i folklorem.
10. Szkic kostiumów dla siedmiu postaci z „Les Cosaques de Platov à Paris” z 1926 roku autorstwa rosyjsko-litewskiego scenografa i malarza Mścisława Dobużyńskiego (1875–1957) poszedł pod młotek 28 listopada na londyńskiej „Sotheby’s” za 17 815 euro. Światowej sławy artysta jest autorem scenografii do ponad 40 spektakli i oper. Jego nazwisko jest znane w Paryżu, Londynie, Rzymie, Brukseli czy Nowym Jorku. Jak napisała o nim historyk sztuki i żona Balysa Sruogi Vanda Daugirdaitė-Sruogienė, „był prawdziwym arystokratą duszy, hojnie obdarzającym Litwę swoim talentem i twórczością”.
Na podstawie: madeinvilnius.lt, wikipedia
