300-lecie koronacji Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej na banknocie

"Najświętsza Maryja Panna od dawna ma w polskim narodzie specjalny status - jest Matką, Obrończynią, Królową. Odnotował to już Jan Długosz w "Rocznikach Królestwa Polskiego", nazywając Bogarodzicę Najdostojniejszą Królową świata i naszą" - pisze w folderze emisyjnym o. Stanisław Jan Rudziński, kustosz Zbiorów Sztuki Wotywnej Jasnej Góry. Podkreśla, że "na przestrzeni wieków wielu polskich władców modliło się o wstawiennictwo przed Jej Cudownym Obrazem, a Jasna Góra stała się celem pielgrzymek wszystkich warstw społecznych, które składały Matce Bożej dary w postaci regaliów. Kult maryjny znalazł wyraz i rozwinięcie w ślubach króla Jana Kazimierza złożonych w katedrze lwowskiej po potopie szwedzkim. Dopełnieniem ślubów we Lwowie była uroczysta koronacja Cudownego Obrazu Matki Bożej w 1717 roku. Była to pierwsza, dokonana poza Rzymem i Italią, koronacja Obrazu Matki Bożej".

"Ostateczną decyzję o koronacji podjął papież Klemens XI, który ofiarował drogocenne korony, a przeprowadzenie ceremonii powierzył biskupowi chełmskiemu Krzysztofowi Szembekowi. (…) Symbolika teologiczna i historyczna przedstawiona na banknocie podkreśla wyjątkową rolę, jaką Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej, oraz szerzej kult maryjny, odegrał w dziejach polskiego narodu" - dodaje kustosz.

Na przedniej stronie banknotu zostały ukazane korony ofiarowane przez papieża Klemensa XI (skradzione w 1909 roku). Pod koroną Dzieciątka na tle stylizowanych lilii andegaweńskich znajduje się monogram maryjny jako jedno z zabezpieczeń banknotu, tzw. recto-verso. Po prawej stronie widnieją stylizowane motywy wici roślinnej z barokowej ramy cudownego obrazu. Znakiem wodnym jest herb pauliński przedstawiający kruka z bochenkiem chleba w dziobie oraz dwa lwy wspierające się o pień palmy. W lewym górnym rogu umieszczono motyw roślinny z antepedium ołtarza w kaplicy Matki Bożej, wykonanego z okazji koronacji.

Na odwrotnej stronie banknotu przedstawiono rycinę wydaną w Rzymie w 1717 roku, przedstawiającą koronację cudownego obrazu Matki Bożej - iluminację sanktuarium i widok na ołtarz koronacyjny. Po lewej stronie widnieje plan klasztoru jasnogórskiego z obwarowaniem fortecznym, a poniżej lilia andegaweńska. Po prawej stronie znajduje się motyw roślinny z ramy obrazu i znak wodny - herb paulinów.

300-lecie koronacji Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej to dziewiąty banknot kolekcjonerski wyemitowany przez NBP. Można go kupić za 60 złotych w oddziałach okręgowych Narodowego Banku Polskiego i sklepie internetowym kolekcjoner.nbp.pl.

Banknoty kolekcjonerskie są emitowane rzadziej niż monety. Powodem jest większy stopień trudności związany z emisją banknotu. 

To nie pierwszy taki banknot tematycznie związany z regionem częstochowskim. Pierwszy został wydany w 2006 roku i upamiętniał papieża Jana Pawła II. Wtedy też na banknocie pojawiła się Jasna Góra. Klasztor pojawił się jako element tła na tylnej stronie 50-złotówki z Janem Pawłem II.  

Na podstawie: IAR, nbp.pl, dziennikzachodni.pl